Paris Barış Konferansı'nda Yunan Talepleri ve Büyük Güçlerin Tutumu

İtilaf Devletleri, I. Dünya Harbi sonrasında barışı sağlayacak antlaşmaların taslağını hazırlamak amacıyla Paris’te bir araya gelmişlerdi. İngiltere, Fransa, ABD, İtalya ve Japonya zirve diplomasisi çerçevesinde önce Onlar Konseyi’ni daha sonra da Dörtler Konseyi’ni toplama kararı alarak birçok devletin geleceğini belirleyecek olan konu başlıklarını gündeme almışlardı. Yunanistan ise I. Dünya Harbi’nde yapmış olduğu mücadelenin karşılığında müttefiklerden toprak talep etmekteydi. Özellikle Yunan heyetinde yer alan E. Venizelos memorandumlar, mektuplar, röportajlar, istatistikler ve haritalarla Yunan tezini konferansa kabul ettirmeye çalışıyordu. Nitekim Paris Barış Konferansı'nın 3-4 Şubat 1919 tarihli oturumlarında; Epir yöresinin kuzeyi, Ege Adaları, Trakya ve Batı Anadolu Yunan heyeti tarafından talep edilmiş ve neticesinde “Yunan İşleri Komisyonu’nun” kurulmasına karar verilmişti. Bu çalışmada, Yunanistan’ın beklentilerine ve büyük güçlerin yaklaşımlarına konferans tutanakları esas alınarak değinilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Yunan İşleri Komisyonu, Zirve Diplomasisi, Venizelos, Lloyd George, Amiral Bristol.

The Greek Demands in the Paris Peace Conference and Attitudes of the Great Powers

The Allied powers met in Paris to prepare the draft of the treaties which would build peace after the First World War. Within the frame of summit diplomacy, England, France, the US, Italy and Japan put many issues which would shape the future of many states on the agenda by taking the decision to convene first the Council of Ten then the Council of Four. As for Greece, it was demanding territory from the representatives of its allies in return for the struggle it carried out during the First World War. In particular, E. Venizelos, who was in the Greek delegation, was trying to put across the Greek thesis by the means of memorandums, letters, interviews, statistics and maps. Hence, in 3-4 February session of the Paris Peace Conference, the north of Epir area, the Aegean Islands, Thrace Region and Western Anatolia were demanded by the Greek delegation and “Greek Committee” was decided to be established as a result. In this study, the expectations of Greece and the attitude of the great powers will be examined on the basis of the conference reports.

Keywords:

Greek Committee, Summit Diplomacy, Venizelos, Lloyd George, Admiral Bristol.,

PDF

___

Arşiv Belgelerine Göre Balkanlar’da ve Anadolu’da Yunan Mezâlimi,(1996). II, Ankara: Başbakanlık Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yay.
BİLSEL Cemil, (1998). Lozan, I, İstanbul: Sosyal Yay.
ÇELEBİ Mevlüt, (2002). Milli Mücadele Döneminde Türk-‐İtalyan İlişkileri, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yay.
Documents on British Foreign Policy 1919-‐1939,I, 1919, (1947): (Ed.E.L. WOODWARD, Rohan BUTLER), London: H.M. Stationery Office.
DURU Orhan, (2001). Amerikan Gizli Belgeleriyle Türkiye’nin Kurtuluş Yılları, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.
ELLIS; Charles Howard (1929). The Origin, Structure & Working of the Lea-‐ gue of Nations, Boston: Houghton Mifflin Company,
ERHAN Çağrı, (1999). American Documents on Greek Occupation of Anato-‐ lia, Ankara: SAM.
EVANS Laurance, (2003). Türkiye’nin Parçalanması ve ABD Politikası (1914-‐1924), İstanbul: Örgün Yay.
HELMREICH Paul, (1996). Sevr Entrikaları, (Çev. Şerif EROL), İstanbul: Sabah Yay.
JAESCHKE Gotthard, (1991). Kurtuluş Savaşı İle İlgili İngiliz Belgeleri, (Çev.Cemal KÖPRÜLÜ), Ankara: TTK.
KITSIKISIS Dimitri, (1964). Yunan Propagandası, İstanbul: Meydan Neşri-‐ yat.
MACMILLAN Margaret,(2004). Paris Barış Konferansı, 1919, (Çev.Belkıs DİŞBUDAK), Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık.
NICHOLSON Harold, (1933). Peacemaking 1919, Simon Publications.
Papers Relating to the Foreign Relations of the United States (FRUS)The Paris PeaceConference,1919, II, (1942). Washington: Government Printing Office.
(FRUS) The Paris Peace Conference, 1919, III, (1943).Washington: Govern-‐ ment Printing Office.
(FRUS) The Paris Peace Conference, 1919, IV, (1943).Washington: Govern-‐ ment Printing Office.
(FRUS) The Paris Peace Conference, 1919,V, (1946).Washington: Govern-‐ ment Printing Office.
(FRUS) The Paris Peace Conference, 1919,VII, (1946).Washington: Govern-‐ ment Printing Office.
(FRUS) The Paris Peace Conference, 1919, IX, (1946).Washington: Govern-‐ ment Printing Office.
(FRUS) The Paris Peace Conference, 1919,XI, (1945).Washington: Govern-‐ ment Printing Office.
SELVİ Haluk, (2007). İşgal ve Protesto, İzmir’in İşgali İle İlgili Protesto Telg-‐ rafları, İstanbul: Değişim Yayınları.
SMITH Michael Llewellyn, (2002). Yunan Düşü, (Çev. Halim İnal), Ankara: Ayraç Yayınevi.
SONYEL Salahi, (1995). Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, I, Ankara: TTK.
SONYEL Salahi, (2008). Mustafa Kemal (Atatürk) ve Kurtuluş Savaşı, Anka-‐ ra: TTK.
TBMM Zabıt Ceridesi, I,(1958). Ankara.
TURAN Mustafa, (1999).Yunan Mezalimi, Ankara: Atatürk Araştırma Mer-‐ kezi Yay.
Türk İstiklal Harbi II. Cilt Batı Cephesi 2.Kısım, (1999). Ankara: Genelkur-‐ may Yay.
VENIZELOS Eleftherios, (1919). Greece Before the Peace Congress of 1919, New York: American-‐Hellenic Society.