Okul Öncesi Dönemde Çocuğu Olan Babaların Baba Çocuk İlişkileri ve Babalık Rolü Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Gaziantep İli Örneği

Araştırmanın amacı, okul öncesi dönemde çocuğu olan babaların babalık rolü algıları ile baba çocuk ilişkisi arasındaki ilişkinin incelenmesidir. İlişkisel tarama modelinde desenlenmiş olan araştırmanın örneklemi 3-6 yaş grubunda çocuğu olan ve araştır- maya gönüllü olarak katılan 1015 babadan oluşturulmuştur. Araştırma verileri 2018- 2019 eğitim öğretim yılında, Kişisel Bilgi Formu, Çocuk Ebeveyn İlişki Ölçeği Baba Formu ve Babalık Rolü Algı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde Mann-Whitney U Testi, Kruskal-Wallis H Testi ve Spearman Korelasyon Testi kul- lanılmıştır. Araştırma sonucuna göre, babaların Babalık Rolü Algı Ölçeği puanlarınınanne baba öğrenim düzeyi, anne baba yaşı, anne baba mesleği, gelir, algılanan sosyo- ekonomik düzey, ilk baba olma yaşı, aile yapısı, çocuk sayısı ve çocuk yaşına göre anlamlı farklılık gösterdiği görülmüştür. Ayrıca, babaların Babalık Rolü Algı Ölçeği puanları ile Çocuk Ebeveyn İlişki Ölçeği puanları arasında negatif yönde, orta dü- zeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür.

Examination of the Relationship Between Fathers’ Relationships with Their Children and Their Fatherhood Role Perceptions: The Case of Gaziantep

The aim of this research is to investigate the relationship between fa- therhood role perception of fathers who have children at preschool age and their relationship with their children. The sample of the research which is designed in relational survey model is composed of 1015 fa- thers who have preschool age children and who volunteered to partici- pate in the study. The data were collected during the 2018-2019 aca- demic year using Personal Information Form, Child Parental Relation- ship Scale Father Form, and Fatherhood Role Perception Scale. Data were analyzed using Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis H Test, and Spearman Correlation Test. According to the results, it was found that the participating fathers’ scores on the Fatherhood Role Perception Scale varied by parental education level, parental age, parental profes- sion, income, perceived socioeconomic level, age of being father for the first time, family structure, number of children, and children’s age. In addition, a negatively and moderately significant relationship was found between the Fatherhood Role Perception Scale scores and Child Parental Relationship Scale scores of the fathers who participated in the study

PDF

___

AÇEV (2017). Türkiye’de ilgili babalık ve belirleyicileri: Özet araştırma raporu. https://acev.org/wpcontent/uploads/2018/01/BabalikArastirmasiAnaRa- por.16.10.17.web_.pdf.
Aksoy, A. B. ve Tatlı, S. (2019). Okul öncesi dönem çocuğu olan babaların çocukla- rıyla olan ilişkileri ile babalık rolü algıları arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler En- stitüsü Dergisi, 10, 1-22.
Aktürk, F. M. (2015). Çocukları okul öncesi eğitime devam eden (5 yaş grubu) ebev- eynlerin ana baba tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler En- stitüsü.
Altuntaş, O. ve Altunova, H. H. (2015). Toplumsal cinsiyet algısı ile sosyo-ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Turkish Studies, 10(6), 83-100.
Arabacı, N. (2011). Anne-Baba-Çocuk İletişimini Değerlendirme Aracının (ABÇİDA) geliştirilmesi ve anne-baba-çocuk iletişiminin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Atabey, D. (2017). Bazı değişkenlere göre erken çocukluk döneminde okul-baba iliş- kisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 721-729.
Aytekin, Ç., Artan, İ., Bencik Kangal, S., Çalışandemir, F. ve Özkızıklı, S. (2016). Çocukların anne babalarına yönelik algılarının incelenmesi. Mehmet Akif Er- soy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 168-188.
Bayer, A. (2013). Değişen toplumsal yapıda aile. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(8), 101-129.
Chin, R., Hall, P. ve Daiches, A. (2011). Fathers’ experiences of their transition to fatherhood: A metasynthesis. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 29(1), 4-18.
Crespi, I. ve Ruspini, E. (2015). Transition to fatherhood: New perspectives in the global context of changing men’s identities. International Review of Sociology, 25(3), 353-358.
Czymoniewicz-Klippel, M. T. (2019). Parenting in the context of globalization and acculturation: Perspectives of mothers and fathers in Siem Reap, Cambodia. Childhood, 26(4), 525-539.
Çatıkkaş, K. T. (2008). Okul öncesi eğitime babaların katılım düzeyleri ile ilgili değişkenlerin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Ün- iversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Çiçek, B. ve Çopur, Z. (2018). Bireylerin kadınların çalışmasına ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. International Journal of Eurasian Education and Culture, 4, 1-21.
Dempsey, D. ve Hewitt, B. (2012). Fatherhood in the 21 st century. Journal of Family Studies, 18(2-3), 98-102.
Dette-Hagenmeyer, D. E., Erzinger, A. B. ve Reichle, B. (2014). The changing role of the father in the family. European Journal of Developmental Psychology, 11(2), 129-135.
Dick, G. L. (2011). The changing role of fatherhood: The father as a provider of selfobject functions. Psychoanalytic Social Work, 18(2), 107-125.
Eggebeen, D. J. ve Knoester, C. (2001). Does fatherhood matter for men? Journal of Marriage and Family, 63, 381-393.
Eminoğlu, B. (2007). Dört-beş yaş çocuklarının sosyal davranışları ile ebeveyn dav- ranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Gedik, E. (2020). The relationship between father and child in daily life narratives of female academicians with children in pre-school period. Kültür ve İletişim, 23(45), 118-141.
Geniş, Ş. ve Adas, E. B. (2011). Gaziantep kent nüfusunun demografik ve sosyo- ekonomik yapısı: Saha araştırmasından notlar. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 293-321.
Gülay-Ogelman, H., Erol, A., Karaşahin, N. ve Akyol, M. (2019). Fathers and their young children’s self-perception, levels of being liked by their peers and pro- social behaviours. International Journal of Academic Research in Education, 5(1), 31-42.
Günalp, A. (2007). Farklı anne baba tutumlarının okul öncesi eğitim çağındaki çocukların özgüven duygusunun gelişimine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Gürşimşek, I., Kefi, S. ve Girgin, G. (2007). Okul öncesi eğitime babaların katılım düzeyi ile ilişkili değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fa- kültesi Dergisi, 33, 181-191.
Johansson, T. (2011). Fatherhood in transition: paternity leave and changing mascu- linities. Journal of Family Communication, 11(3), 165-180.
Karadayı, F. (2001). Gençlerin babalık rolüne ilişkin tutumları, kendi babalarının dav- ranışı ve sosyo demografik faktörlerle ilişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(8), 165-188.
Karakuş, Ö., Kırlıoğlu, M., Başer, D. ve Batı, B. (2013). Yetiştirme yurdunda kal- makta olan ergenlerin anne baba algıları: Nitel bir çalışma. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 24(2), 123-143.
Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın. Kuruçırak, Ş. (2010). 4-12 aylık bebeği olan babaların, babalık rolü algısı ile bebek bakımına katılımı arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ak- deniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Kuzucu, Y. (1999). Babalarıyla çatışma düzeyi yüksek ve düşük olan ergenlerin ve babalarının babalık rolüne ilişkin algılarının karşılaştırılması.
Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler En- stitüsü. Kuzucu, Y. (2011). Değişen babalık rolü ve çocuk gelişimine etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 79-91.
Lamb, M. E. (2000). The history of research on father involvement. Marriage and Family Review, 29(2-3), 23-42.
Lamb, M. E. (2010). How do fathers influence children’s development? Let me count the ways. M. Lamb, (Ed.), The role of the father in child development (5. baskı) içinde (1-26). Hoboken, NJ: Wiley.
Lewis, C. ve Lamb, M. E. (2003). Fathers’ influences on children’s development: Ev- idence from two-parent families. European Journal of Psychology of Educa- tion, 18(2), 211-228.
Maridaki-Kassotaki, K., Antonopoulou, K., Olivari, M. G., Tagliabue, S. ve Confa- lonieri, E. (2020). Examining fatherhood in Greece and Italy. Journal of Fam- ily Studies, 26(1), 1-15.
Mercan, Z. ve Tezel Şahin, F. (2017). Babalık rolü ve farklı kültürlerde babalık rolü algısı. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 2(2), 1-10.
Nelson-Coffey, S. K., Killingsworth, M., Layous, K., Cole, S. W. ve Lyubomirsky, S. (2019). Parenthood is associated with greater well-being for fathers than moth- ers. Personality and Social Psychology Bulletin, 45(9), 1378-1390.
Özcebe, H., Küçük Biçer, B., Çetin, E., Yılmaz, M., ve Zakirov, F. (2011). 0-10 yaş aralığında çocuğu olan babaların çocuk sağlığı ve bakımındaki rolleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 54(2), 70-78.
Poyraz, M. (2007). Babaların babalık rolünü algılamalarıyla kendi ebeveynlerinin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Rohner, R. P. (1998). Father love and child development: History and current evi- dence. Current Directions in Psychological Science, 7(5), 157-161.
Savaş, G. (2018). Türkiye’de yaşayan bireylerin toplumsal cinsiyet eşit(siz)liği algısı. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 1(2), 101-121
Sayıl, M. ve Selçuk, B. (2017). Türkiye’de ana babalık çalışmalarına bakış. M. Sayıl ve B. Selçuk, (Ed.), Ana babalık: kuram ve araştırma içinde (15-18). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Seçer, Z., Çeliköz, N. ve Yaşa, S. (2007). Bazı kişisel özelliklerine göre okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların babalarının babalığa yönelik tu- tumları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 425-438.
Shears, J. ve Robinson, J. (2005). Fathering attitudes and practices: influences on chil- dren’s development. Child Care in Practice, 11(1), 63-79.
Şahin, H. ve Demiriz, S. (2014). Beş altı yaşında çocuğu olan babaların, babalık rolünü algılamaları ile aile katılım çalışmalarını gerçekleştirmeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(1), 273-294.
Tekin Epik, M., Çiçek, Ö. ve Altay, S. (2017). Bir sosyal politika aracı olarak tarihsel süreçte ailenin değişen/değişmeyen rolleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 17(38), 35-57.
Telli, A. A. (2014). 3-6 yaş grubu çocuğu olan babaların babalık rolü algısı ve etki- leyen faktörlerin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Ün- iversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Tezel-Şahin, F., Akıncı-Coşgun, A. ve Aydın-Kılıç, Z. N. (2017). Babaların çocuklarıyla vakit geçirme durumlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 319-343.
Tezel-Şahin, F. ve Özyürek, A. (2016). Anne baba eğitimi ve aile katılımı. Ankara: İstatistik Dünyası.
Türkoğlu, B., Çeliköz, N. ve Uslu, M. (2013). 3-6 yaş aralığında çocuğu olan baba- ların nitelikli zaman algılarına dair görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 54-71.
Türkoğlu, D. ve Gültekin-Akduman, G. (2015a). Okul öncesi dönem çocuğu olan ba- baların babalık rolü algısı ile eş destek düzeyleri arasındaki ilişkinin incelen- mesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(38), 761-772.
Türkoğlu, D. ve Gültekin-Akduman, G. (2015b). Okul öncesi dönem çocuğu olan ba- baların babalık rolü algısı ile çocuklarının sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 1(7, Hüseyin Hüsnü Tekışık Özel Sayısı), 223-240.
Uyanık, Ö., Kaya, Ü. Ü., İnal-Kızıltepe, G., ve Can-Yaşar, M. (2016). Çocuğu okul öncesi eğitim kurumuna devam eden babaların çocukları ile olan ilişkilerinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 9(4), 515-531.
Uzun, H. ve Baran, G. (2015). Çocuk ebeveyn ilişki ölçeğinin okul öncesi dönemde çocuğu olan babalar için geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 30-40.
Uzun, H. ve Baran, G. (2019). Babaların okul öncesi dönemdeki çocuklarıyla ilişkisi- nin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 47-60.
Uzun, H., Simsar, A. ve Karaca, H. N. (2019). Türkiye’de erken çocukluk döneminde baba çocuk ilişkisi konusunda hazırlanan lisansüstü tezlerin incelenmesi. E- Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1-8.
Ünal, F. ve Kök, E. E. (2015). 0-6 yaş çocuğu olan ebeveynlerin babalık rolüne ilişkin görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(4), 1383-1396
Ünlü-Bozkurt, H. (2018). Okul öncesi dönemde çocuğu olan anne ve babaların ana- babalık algısı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yurtsever-Kılıçgün, M. (2015, Mayıs). Çocuk haklarına yönelik ebeveyn tutumları ile ebeveynlik rolleri arasındaki ilişki. Uluslararası Katılımlı III. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Zeybekoğlu, Ö. (2013). Günümüzde erkeklerin gözünden babalık ve aile. Mediterra- nean Journal of Humanities, 3(2), 297-328.