9. Sınıf Rehberlik Programının Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Bu araştırmada, 9. sınıf rehberlik programının etkililik seviyesine ilişkin öğrenci görüşleri belirlenmeye çalışılmış ve bu görüşler 9. sınıf öğrencilerinin cinsiyet, okul türü, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu ve okuldaki rehber öğretmen sayısına göre karşılaştırılmıştır. Çalışmada tarama modeli benimsenmiş olup Zonguldak il merkezine bağlı ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 488 lise öğrencisine araş- tırmacı tarafından geliştirilen veri toplama aracı uygulanmıştır. Faktör analizi sonucunda beş alt boyuttan oluşan ölçeğin güvenirlik düzeyi 0.962 olarak bulunmuştur. Toplanan veriler normal dağılım göstermediği için parametrik olmayan testlerden Mann Whitney U ve Kruskal-Wallis H testleri uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, 9. sınıf öğrencileri rehberlik programında yer alan eğitsel, meslekî ve kişisel rehberlik hizmetlerini kısmen etkili bulmaktadırlar. Anadolu öğretmen lisesi öğrencileri diğer lise öğrencilerine göre, uygulanan rehberlik programını daha yararlı bulmaktadırlar. Ayrıca anne-baba eğitim durumlarına göre de rehberlik programını etkili ve yararlı bulma durumları farklılık göstermektedir. Hizmetlerin yeterlilik seviyesinin yükseltilebilmesi için; okullardaki rehber öğretmen sayısı ile rehberlik etkinliklerine ayrılan süre arttırılabilir. Ayrıca okuldaki idareci ve öğretmenlere rehberlik bilinci kazandıracak hizmet içi eğitimler düzenlenerek, rehberlik programlarından üst seviyede fayda sağlanabilir

9th Grade Students Opinions About The Effectiveness Of Guidance Programs

In the present study, ninth grade students opinions about the effectiveness of guidance programs were gathered and examined in respect to the following variables: gender, school-type, mother-father education level, the number of guidance teachers at the school. Adopting a survey research design, a data collection instrument developed by the researcher was applied to 488 high school students from the city center of Zonguldak. The factor analysis yielded a five-factor solution and the reliability coefficient of the scale was found to be 0.962. Since the normality assumption was violated, non-parametric tests (Mann-Whitney U tests and Kruskal-Wallis H tests) were conducted. Research findings showed that 9 th grade students found the educational, vocational, and personal guidance services as somewhat effective. Students from the Anatolian teacher high schools found the implemented guidance programs more beneficial compared to other high school students. Moreover, student perceptions of effectiveness of the guidance programs differ by mother-father education level. In order to increase the effectiveness of the programs, the number of guidance teachers and the amount of time spent for the guidance services may be increased. In addition, providing in-service training to school administrators and teachers would enhance the effectiveness of the guidance programs.

PDF

___

Akbaba, S. (2004). Psikolojik sağlığı koruyucu rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Pegem A Yayınları.
Aluede, O. ve Egbochuku, E. (2009). Teachers opinions of school counseling programs in Nigerian secondary schools. Educational Research Quarterly. 33(1), 42-59.
Avcı, Y. (2006). Sınıf içi rehberlik etkinliklerinin öğrencilerin verimli ders çalışma alışkanlıkları üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aydın, S. (1998). Eğitimde uygulamalı rehberlik. Ankara: Barış Kitap Yayın Dağıtım.
Balcı, S. (2012). Psikolojik danışma ve rehberlik. A. Kaya, (Ed.), Eğitsel rehberlik içinde (83-123). Ankara: Anı Yayıncılık.
Bardakçı, A. (2011). İlköğretim okullarında çalışan sınıf öğretmeni, sınıf rehber öğretmeni ve psikolojik danışmanların kapsamlı gelişimsel rehberlik programına ilişkin görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Başaran, M. (2008). İlköğretim okullarındaki yönetici ve sınıf rehber öğretmenlerinin psikolojik danışma ve rehberlik faaliyetlerinden beklentileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Berber, D. (2010). Ortaöğretim kurumları onuncu sınıf rehberlik programı uygulamalarının sınıf rehber öğretmenleri ve rehber öğretmenler görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi. Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, K. (2011). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara, Pegem Akademi.
Chireshe, R. (2006). An assessement of the effectiveness of school guidance and counselling services in Zimbabwean secondary schools. Yayınlanmamış doktora tezi, University Of South Africa.
Can, G. (2005). Psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara, Pegem A Yayıncılık.
Çam, S. (2005). Okullarda rehberlik hizmet alanları birimleri. G. Can, (Ed.), Psikolojik danışma ve rehberlik içinde (53-80). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Dahir, C. A., Burnham, J. J. ve Stone, S. (2009). Listen tothe voices: School counselors and comprehensive school counseling programs. Professional School Counseling, 12(3), 182-192.
Demiç, S. ve Kılıç, A. (2006). İlköğretim ve ortaöğretimde uygulanılan rehberlik çalışmalarının öğrencilerin benlik algıları üzerindeki etkisi: Niğde örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Eşen, R. (2009). 10. sınıf rehberlik programının sınıf öğretmenleri için rehber öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Girgin, G. (2012). Psikolojik danışma ve rehberlik. A. Kaya, (Ed.), Çağdaş eğitim sistemlerinde öğrenci kişilik hizmetleri ve rehberlik içinde (1-33). Ankara: Anı Yayıncılık.
Hatipoğlu, H. (2010). Okullarda yürütülen psikolojik danışma ve rehberlik uygulamalarının belirlenmesi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Hıdır, A. (2010). Ortaöğretim kurumlarında sunulan rehberlik hizmetlerinin öğrenci kazanımlarının amacına ulaşma düzeyi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Karaca, R. ve İkiz, E. (2014). Psikolojik danışma ve rehberlikte çağdaş bir anlayış. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kızıl, D. (2007). Ortaöğretim kurumlarındaki rehber öğretmenlerin ve sınıf öğretmenlerinin sınıf içi rehberlik etkinlikleri ile ilgili gö- rüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kuzgun, Y. (1991). Rehberlik ve psikolojik danışma (4. baskı). Ankara: ÖSYM Yayınları.
Külahoğlu, Ş. (2004). Okul psikolojik danışmanlık ve rehberlik programlarının geliştirilmesi (2. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Lapan, R. T., Gysbers, N. C. ve Sun, Y. (1997). The impact of morefully implemented guidance programs on the school experiences of high school students: A statewide evaluation study. Journal of Counselingand Development, 75(4), 292-302.
Milli Eğitim Bakanlığı (2011). Ortaöğretim rehberlik ve yönlendirme dersi programı. Talim Terbiye Kurulu Kararı, Sayı:37.
Modo, F., Sanni, K., Uwah, C., ve Mogbo, I. (2013). Guidance and counseling services in secondary school as coping strategy for improved academic performance of students in Akwa Ibom State, Nigeria. Research on Humanities and Social Sciences, 3(4), 43-47. 29 Mayıs 2014, http://en.calameo.com/books/0011286835ab08d5b9036.
Muango, G. ve Joel, J. P. O. (2012). An evaluation of the effectiveness of guidance and counselling services in public universities in Kenya. Journal of Emerging Trends in Educational Research and Policy Studies, 3(2), 151-154.
Oğuz, O., Oktay, A. ve Ayhan, H. (2010). 21. yüzyılda eğitim ve Türk eğitim sistemi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Peker, A. (2008). Farklı liselerdeki öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin rehberlik beklentilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Poyraz, C. (2007). Okullarda yürütülen rehberlik hizmetleri üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Rowley, W., Stroh, J., Heather, R., S. ve Christopher A. (2005). Comprehensive guidance and counseling programs use of guidance curricula materials: A survey of national trends. Proffessional School Counseling, 8(4), 296-303.
Selen, N. (2008). Liselerdeki psikolojik danışma ve rehberlik servislerinin algılanan etkililiğinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Senemoğlu, N. (2011). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. (19. baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
Şahin, E. (2006). Ortaöğretim rehberlik çalışmalarının üniversitedeki alan seçimine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tan, H. (1992). Psikolojik danışma ve rehberlik (3. baskı). İstanbul: Alkım Yayınevi.
Tatlıoğlu, K. (1999). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık servisinden beklentiler üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Tokalı, H. (2007). 9. Sınıf rehberlik programının (sınıf öğretmenleri için) rehber öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Topses, G. (2007). Psikolojik yardım hizmetleri kuram ve uygulamalar. Ankara: Nobel Yayınları.
Tüfekçi, M. (2011). Kapsamlı psikolojik danışma ve rehberlik etkinliklerinin sınıf rehber öğretmenleri ve rehber öğretmenleri tarafından kullanılma durumları. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yeşilyaprak, B. (2001). Eğitimde rehberlik hizmetleri (2. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Yeşilyaprak, B. (2011). Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.