Canan ŞEN, Soner GÜNAY, Cengiz KURT, Yahya Tuncay TUNA

Farklı Eğim Derecelerindeki Korunan Ve Otlatılan Meralarda Bazı Islah Metotlarının Bitki Örtüsü Üzerine Etkileri

Araştırma, Kırklareli İlinin Koruköy doğal mera alanında 2009-2013 yılları arasında yapılmıştır. Araştırmanın amacı korunan ve otlatılan meralarda farklı eğim derecelerinde (% 6–12 ve % 12–20 ) gübreleme, üstten tohumlama uygulamasının kuru ot verimleri, botanik kompozisyon ve toprağı kaplama alanı üzerine etkilerini belirlemektir. Gübreli parsellerden 382.18 kg/da, tohumlu parsellerden 292.96 kg/da, doğal parsellerden 180.14 kg/da kuru ot verimi elde edilmiştir. Araştırmamızda korunan alanların beş yıllık ortalama kuru ot verimleri (327.03 kg/da), otlatılan alanlardan(243.16 kg/da) daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Gübreleme uygulanan parsellerde buğdaygiller oranı(%79.17) en yüksek değerde ilk sırayı almış, üstten tohumlama yapılan parseller (%71.68)ikinci sırada, doğal merada (%61.29) ise en az seviyede tespit edilmiştir. Diğer familyalar doğal merada en yüksek(%27.85)oranda iken, buğdaygillerin tersine gübreli merada (%13.36) en düşük değerde yer almıştır. Üstten tohumlamada ise bu oran %19.17 olarak belirlenmiştir. Eğim derecesi yüksek alanlarda diğer familyadan türler oranı daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bitki örtüsünün toprağı kaplama oranları botanik kompozisyon oranları ile benzer değerlerdir. Sonuç olarak, gübreleme uygulaması doğal mera vejetasyonlarının kuru ot veriminin arttırılmasında önemli bir uygulamadır. Azotlu gübreleme buğdaygillerin gelişimini teşvik etmektedir. Üstten tohumlama uygulaması bitki örtüsünün toprağı kaplama alanı düşük olan ve yağış rejiminin yüksek olduğu bölgelerde koruma ile önerilebilir. Doğal meralarda bitki örtüsünün botanik kompozisyonu dikkatle izlenmeli ve çoğalıcı ve istila edici türlerin artmaya başlamasıyla hafif ya da orta dereceli otlatmaya geçilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Mera, eğim, gübreleme, üstten tohumlama, koruma, otlatma

PDF

___

Altın, M. ve M. Tuna, 1991. Değişik ıslah yöntemlerinin Banarlı köyü doğal merasının verim ve vejetasyonu üzerindeki etkileri. Türkiye 2. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 28-31 Mayıs 1991, İzmir, 95-105.
Altın, M., C., Tuna, 2001.Trakya meralarının bazı özellikleri iile yöre tarımındaki önemi. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, Tekirdağ
Altın, M., C. Tuna, İ. Nizam ve E. Ateş, 2005. Pirinççi köyü meraları dolgu alanlarını bitkilendirme uygulamaları. VI. Tarla Bitkileri Kongresi. Antalya, s.1157-1162
Altın, M., C. Tuna ve M. Gür, 2007. Bir ıslah çalışmasının doğal mera ekosisteminin vejetasyonu üzerindeki bazı etkileri. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25–27 Haziran 2007, Erzurum
Çomaklı, B., M. Güven, A. Koç, Ö. Menteşe, A. Bakoğlu ve A. Bilgili, 2005. Azot, fosfor ve kükürtle gübrelemenin Ardahan meralarının verim ve tür kompozisyonuna etkisi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005 Antalya, Cilt II, 757-761.
Dağdeviren, İ., İ., Erdoğan, 1993. Gap Bölgesi Şanlıurfa Yöresinde bazı mera iyileştirme yöntemlerinin toprak ve su korunumuna etkisinin saptanması, Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Yayınları. Şanlıurfa.
Gökkuş, A., 1984. Değişik ıslah yöntemleri uygulanan Erzurum tabii meralarının kuru ot ve ham protein verimleri ile botanik kompozisyonları üzerinde araştırmalar (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi.
Koç, A. ve A. Gökkuş, 1996. Palandöken dağlarında kayak pisti olarak kullanılan ve nispeten korunan mera ile otlatılan meranın bitki örtülerinin karşılaştırılması. Türkiye 3. Çayır Mera ve Yembitkileri Kongresi, 17-19 Haziran, Erzurum, 162-170.
Krumov, V., İ., Malinov, 1989. Aşırı derecede erozyona uğramış mera topraklarında, doğal mera bitkilerinin kendi kendini yenilemesi ve eozyona karşı direnci, Soil Science And Agrochemistry, Vol. XXIV, No 5. Sofia.
Oran, N., ve M., Yakar, 1992. Gediz Havzasında bazı mera iyileştirme yöntemlerinin toprak ve su korunumuna etkilerinin saptanması. Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Yayınları. Menemen, İzmir.
Tükel, T., ve R Hatipoğlu , 1987. Çukurova Koşullarında farklı azot dozlarının tüylü sakalotu (H. hirta L.Stapf )’nun baskın olduğu doğal bir meranın verim ve botanik kompozisyonuna etkisi üzerine bir araştırma. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, Sayı: 1, Adana.
Volosin, J., Jezikova, O., Horvath, C., Majernik, F., Rovas, M., Feriencikova, D., Gaborcik, N., Ondrasek, L., Uhliarova, E., and Zimkova, M., 2000. Ecosystem development in permanent, oversown and temporary grassland of the Pohronsky Inovec Region. Grassland Ecology V. Proceeding of the 5th Ecological Conference, Banska Bystrica, Slovakia, 23-25 November 1999, P: 100-116.