Türkiye’de Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığının Güncel ve Gelecekteki Etkileri
Kırım-Kongo kanamalı ateş virüsü (KKKAV), Türkiye’de 2002 yılında ilk kez tespit edilmesini takiben, halk sağlığı açısından oldukça önemli, kene kaynaklı bir zoonoz olmuştur. Etken oldukça geniş bir genetik çeşitliliğe sahip olup, gittikçe daha geniş alanlara yayılım eğilimi göstermektedir. Virüs için biyolojik kenenin varlığı ve uygun ortam şartları Türkiye’de hastalığın ortaya çıkmasında temel faktörleri oluşturmuştur. Türkiye, Kırım Kongo Kanamalı Ateş hastalığının görüldüğü en endemik ülkelerden biri olduğu için, virüs dolaşımının ve çeşitliliğinin endemik ve endemik olmayan bölgelerde ciddi araştırmalar ile sürekli izlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmalar hastalığın ve virüs dolaşımının gelecekteki durumunun değerlendirilmesi açısından gerekli olduğu kadar, hastalığa karşı etkili aşı ve tedavi seçeneklerinin geliştirilmesi yönlerinden de önemlidir. KKKAV, zoonotik bir etken olduğundan, insan ve veteriner tıp alanlarında Tek Sağlık yaklaşımına dayalı çalışmalar, hastalıkla savaş açısından mükemmel bir örnek oluşturmaktadır. Bu derlemede, Türkiye’de KKKAV çeşitliliği ve hastalığının ortaya çıkışı, güncel ve gelecek ile ilgili durumlar tartışılacaktır.
Present and Future Implications of Crimean Congo Haemorrhagic Fever Disease Emergence in Turkey
Crimean-Congo haemorrhagic fever virus (CCHFV) is an emerging tick-borne zoonosis and a public health concern in Turkey since its firstconfirmation in 2002. The virus displays great genetic diversity and tends to expand its release to new areas. The presence of the biologicaltick vectors harbouring the virus and a suitable habitat are the predisposing factors for disease emergence in Turkey and elsewhere. AsTurkey is one of the most endemic countries for CCHF disease, deliberate studies should be conducted to monitor all aspects of viruscirculation and diversity in all endemic and non-endemic areas of the country. This will help to gain valuable information to predict the fateof the disease, and to develop effctive vaccines and treatment facilities. Owing to the zoonotic nature of the virus, it offrs a good prospectfor collaboration of human and veterinary medicine with the view to fight the disease based on the one health initiative. This review wasfocussed on CCHFV diversity, perspectives of disease occurrence in Turkey, and the present and future implications of the disease.
___
- Marston HD, Folkers GK, Morens DM, Fauci AS: Emerging viral
diseases: Confronting threats with new technologies. Sci Transl Med, 6
(253): 1-6, 2014. DOI: 10.1126/scitranslmed.3009872
- Adams MJ, Lefkowitz EJ, King AMQ, Harrach B, Harrison RL,
Knowles NJ, Kropinski AM, Krupovic M, Kuhn JH, Mushegian AR,
Nibert M, Sabanadzovic S, Sanfacon H, Sidell SG, Simonds P, Varsani
A, Zerbini FM, Gorbalenya AE, Davidson AJ: Changes to taxonomy and
the international code of virus classification and nomenclatureratified by
the International Committee on Taxonomy of Viruses (2017). Arch Virol,
162 (8): 2505-2538, 2017. DOI: 10.1007/s00705-017-3358-5
- Ergonul O: Crimean-Congo haemorrhagic fever. Lancet Infect Dis, 6,
203-214, 2006. DOI: 10.1016/S1473-3099(06)70435-2
- Flick R, Whitehouse CA: Crimean-Congo hemorrhagic fever virus. Curr
Mol Med, 5, 753-760, 2005. DOI: 10.2174/156652405774962335
- Hoogstraal H: The epidemiology of tick-borne Crimean-Congo
hemorrhagic fever in Asia, Europe, and Africa. J Med Entomol, 15 (4): 307-
417, 1979. DOI: 10.1093/jmedent/15.4.307
- Bente DA, Forrester NL, Watts DM, McAuley AJ, Whitehouse CA,
Bray M: Crimean-Congo hemorrhagic fever: History, epidemiology,
pathogenesis, clinical syndrome and genetic diversity. Antiviral Res, 100
(1): 159-189, 2013. DOI: 10.1016/j.antiviral.2013.07.006
- Morikawa S, Saijo M, Kurane I: Recent progress in molecular biology
of Crimean-Congo hemorrhagic fever. Comp Immunol Microbiol Infect Dis,
30, 375-389, 2007. DOI: 10.1016/j.cimid.2007.07.001
- Mild M, Simon M, Albert J, Mirazimi A: Towards an understanding of
the migration of Crimean-Congo hemorrhagic fever virus. J Gen Virol, 91,
199-207, 2010. DOI: 10.1099/vir.0.014878-0
- Mertens M, Schmidt K, Ozkul A, Groschup MH: The impact of
Crimean-Congo hemorrhagic fever virus on public health. Antiviral Res, 98
(2): 248-260, 2013. DOI: 10.1016/j.antiviral.2013.02.007
- Ramírez de Arellano E, Hernández L, Goyanes MJ, Arsuaga M,
Cruz AF, Negredo A, Sánchez-Seco MP: phylogenetic characterization
of crimean-congo hemorrhagic fever virus, Spain. Emerg Infect Dis, 23
(12): 2078-2080, 2017. DOI: 10.3201/eid2312.171002
- Gargili A, Estrada-Peña A, Spengler JR, Lukashev A, Nuttall PA,
Bente DA: The role of ticks in the maintenance and transmission of
Crimean-Congo hemorrhagic fever virus: A review of published field
and laboratory studies. Antiviral Res, 144, 93-119, 2017. DOI: 10.1016/j.
antiviral.2017.05.010
- Leblebicioglu H, Ozaras R, Irmak H, Sencan I: Crimean-Congo
hemorrhagic fever in Turkey: Current status and future challenges. Antiviral
Res, 126, 21-34, 2016. DOI: 10.1016/j.antiviral.2015.12.003
- Jauréguiberry S, Tattevin P, Tarantola A, Legay F, Tall A, Nabeth
P, Zeller H, Michelet C: Imported Crimean-Congo hemorrhagic fever. J
Clin Microbiol, 43 (9): 4905-4907, 2005. DOI: 10.1128/JCM.43.9.4905-
4907.2005
- Conger NG, Paolino KM, Osborn EC, Rusnak JM, Günther S, Pool
J, Rollin PE, Allan PF, Schmidt-Chanasit J, Rieger T, Kortepeter MG:
Health care response to CCHF in US soldier and nosocomial transmission
to health care providers, Germany, 2009. Emerg Infect Dis, 21 (1): 23-31,
2015. DOI: 10.3201/eid2101.141413
- Lumley S, Atkinson B, Dowall SD, Pitman JK, Staplehurst S, Busuttil
J, Simpson AJ, Aarons EJ, Petridou C, Nijjar M, Glover S, Brooks
TJ, Hewson R: Non-fatal case of Crimean-Congo haemorrhagic fever
imported into the United Kingdom (ex Bulgaria), June 2014. Euro Surveill,
19 (30): 1-3, 2014. DOI: 10.2807/1560-7917.ES2014.19.30.20864
- Papa A, Markatou F, Maltezou HC, Papadopoulou E, Terzi E, Ventouri
S, Pervanidou D, Tsiodras S, Maltezos E: Crimean-Congo haemorrhagic
fever in a Greek worker returning from Bulgaria, June 2018. Euro Surveill,
23 (35): 1-5, 2018. DOI: 10.2807/1560-7917.ES.2018.23.35.1800432
- Hawman DW, Feldmann H: Recent advances in understanding
Crimean-Congo hemorrhagic fever virus. F1000Res, 7(F1000 Faculty Rev):
1715, 2018. DOI: 10.12688/f1000research.16189.1
- Guven G, Talan L, Altintas ND, Memikoglu KO, Yoruk F, Azap A:
An unexpected fatal CCHF case and management of exposed health care
workers. Int J Infect Dis, 55, 118-121, 2017. DOI: 10.1016/j.ijid.2016.12.026
- Bartolini B, Gruber CE, Koopmans M, Avšič T, Bino S, Christova I,
Grunow R, Hewson R, Korukluoglu G, Lemos CM, Mirazimi A, Papa
A, Sanchez-Seco MP, Sauer AV, Zeller H, Nisii C, Capobianchi MR,
Ippolito G, Reusken CB, Di Caro A: Laboratory management of CrimeanCongo haemorrhagic fever virus infections: Perspectives from two
European networks. Euro Surveill, 24 (5): 1-14, 2019. DOI: 10.2807/1560-
7917.ES.2019.24.5.1800093
- Maltezou HC, Papa A: Crimean-Congo hemorrhagic fever: Risk for
emergence of new endemic foci in Europe? Travel Med Infect Dis, 8, 139-
143, 2010. DOI: 10.1016/j.tmaid.2010.04.008
- Dente MG, Riccardo F, Bolici F, Colella NA, Jovanovic V, Drakulovic
M,Vasic M,Mamlouk H,Maazaoui L,Bejaoui M,Zakhashvili K,Kalandadze
I, Imnadze P, Declich S; MeSA Working Group: Implementation of the
One Health approach to fight arbovirus infections in the Mediterranean
and Black Sea Region: Assessing integrated surveillance in Serbia, Tunisia
and Georgia. Zoonoses Public Health, 66 (3): 276-287, 2019. DOI: 10.1111/
zph.12562
- Scmaljohn C, Hooper JW: Bunyaviridae: The viruses and their
replication. In, Knipe DM, Howley PM (Eds): Fields Virology, 4th ed., 1447-
1472, London, Lippincott Williams & Wilkins, London New York and Tokyo,
2001.
- Bergeron E, Vincent MJ, Nichol ST: Crimean-Congo hemorrhagic
fever virus glycoprotein processing by the endoprotease SKI-1/S1P is
critical for virus infectivity. J Virol, 81, 13271-13276, 2007. DOI: 10.1128/
JVI.01647-07
- Kraus AA, Mirazimi A: Molecular biology and pathogenesis of
Crimean Congo hemorrhagic fever virus. Future Virol, 5 (4): 469-479, 2010.
DOI: 10.2217/fvl.10.23
- Sanchez AJ, Vincent MJ, Nichol ST: Characterization of the
glycoproteins of Crimean-Congo hemorrhagic fever virus. J Virol, 76,
7263-7275, 2002. DOI: 10.1128/JVI.76.14.7263-7275.2002
- Altamura LA, Bertolotti-Ciarlet A, Teigler J, Paragas J, Schmaljohn
CS, Doms RW: Identification of a novel C-terminal cleavage of CrimeanCongo hemorrhagic fever virus PreGN that leads to generation of an NSM
protein. J Virol, 81 (12): 6632-6642, 2007. DOI: 10.1128/JVI.02730-06
- Ahmed AA, McFalls, JM, Hoffmann C, Filone CM, Stewart SM,
Paragas J, Khodjaev S, Shermukhamedova D, Schmaljohn CS, Doms
RW, Bertolotti-Ciarlet A: Presence of broadly reactive and group-specific
neutralizing epitopes on newly described isolates of Crimean-Congo
hemorrhagic fever virus. J Gen Virol, 86, 3327-3336, 2005. DOI: 10.1099/
vir.0.81175-0
- Ozdarendeli A, Aydin K, Tonbak S, Aktas M, Altay K, Koksal I,
Bolat Y, Dumanli N, Kalkan A: Genetic analysis of the M RNA segment of
Crimean-Congo hemorrhagic fever virus strains in Turkey. Arch Virol, 153,
37-44, 2008. DOI: 10.1007/s00705-007-1056-4
- Ozdarendeli A, Canakoglu N, Berber E, Aydin K, Tonbak S, Ertek M,
Buzgan T, Bolat Y, Aktaş M, Kalkan A: The complete genome analysis of
Crimean-Congo hemorrhagic fever virus isolated in Turkey. Virus Res, 147,
288-293, 2010. DOI: 10.1016/j.virusres.2009.11.009
- Papa A, Papadimitriou E, Christova I: The Bulgarian vaccine CrimeanCongo haemorrhagic fever virus strain. Scand J Infect Dis, 43, 225-229,
2011. DOI: 10.3109/00365548.2010.540036
- Deyde VM, Khristova ML, Rollin PE, Ksiazek TG, Nichol ST: CrimeanCongo hemorrhagic fever virus genomics and global diversity. J Virol, 80,
8834-8842, 2006. DOI: 10.1128/JVI.00752-06
- Burt FJ, Paweska JT, Ashkettle B, Swanepoel R: Genetic relationship
in southern African Crimean-Congo haemorrhagic fever virus isolates:
Evidence for occurrence of reassortment, Epidemiol Infect, 137, 1302-
1308, 2009. DOI: 10.1017/S0950268808001878
- Goedhals D, Bester PA, Paweska JT, Swanepoel R, Burt FJ:
Next-generation sequencing of southern African Crimean-Congo
haemorrhagic fever virus isolates reveals a high frequency of M segment
reassortment. Epidemiol Infect, 142 (9): 1952-1962, 2014. DOI: 10.1017/
S0950268814000818
- Ozkaya E, Dincer E, Carhan A, Uyar Y, Ertek M, Whitehouse CA,
Ozkul A: Molecular epidemiology of Crimean-Congo hemorrhagic fever
virus in Turkey: Occurrence of local topotype, Virus Res, 149, 64-70, 2010.
DOI: 10.1016/j.virusres.2009.12.014
- Carroll SA, Bird BH, Rollin PE, Nichol ST: Ancient common ancestry
of Crimean-Congo hemorrhagic fever virus, Mol Phylogenet Evol, 55 (3):
1103-1110, 2010. DOI: 10.1016/j.ympev.2010.01.006
- Atkinson B, Latham J, Chamberlain J, Logue C, O’Donoghue
L, Osborne J, Carson G, Brooks T, Carroll M, Jacobs M, Hopkins S,
Hewson R: Sequencing and phylogenetic characterisation of a fatal
Crimean-Congo haemorrhagic fever case imported into the United
Kingdom, October 2012.Euro Surveill, 17 (48): 20327, 2012.
- Zhou Z, Meng W, Deng F, Xia H, Li T, Sun S, Wang M, Wang H,
Zhang Y, Hu Z: Complete genome sequences of two crimean-congo
hemorrhagic fever viruses isolated in China. Genome Announc, 1 (4):
e0057-13, 2013. DOI: 10.1128/genomeA.00571-13
- Lukashev AN, Klimentov AS, Smirnova SE, Dzagurova TK, Drexler
JF, Gmyl AP: Phylogeography of Crimean Congo hemorrhagic fever virus.
PLoS One, 11 (11): e0166744, 2016. DOI: 10.1371/journal.pone.0166744
- Karti SS, Odabasi, Z, Korten V, Yilmaz M, Sonmez M, Caylan R,
Akdogan E, Eren N, Koksal I, Ovali E, Erickson BR, Vincent MJ, Nichol
ST, Comer JA, Rollin PE, Ksiazek TG: Crimean-Congo hemorrhagic
fever in Turkey. Emerg Infect Dis, 10, 1379-1384, 2004. DOI: 10.3201/
eid1008.030928
- Yilmaz GR, Buzgan T, Torunoglu MA, Safran, A, Irmak H, Com S,
Uyar, Carhan A, Ozkaya E, Ertek M: A preliminary report on CrimeanCongo haemorrhagic fever in Turkey, March-June 2008. Euro Surveill, 13
(33): 18953, 2008. DOI: 10.2807/ese.13.33.18953-en
- Karakecili F, Cikman A, Aydin M, Binay UD, Kesik OA, Ozcicek F:
Evaluation of epidemiological, clinical, and laboratory characteristics and
mortality rate of patients with Crimean-Congo hemorrhagic fever in the
northeast region of Turkey. J Vector Borne Dis, 55 (3): 215-221, 2018. DOI:
10.4103/0972-9062.249479
- Yilmaz GR, Buzgan T, Irmak H, Safran A, Uzun R, Cevik MA,
Torunoglu MA: The epidemiology of Crimean-Congo hemorrhagic fever
in Turkey 2002-2007. Int J Infect Dis, 13, 380-386, 2009. DOI: 10.1016/j.
ijid.2008.07.021
- Estrada-Peña A, Zatansever Z, Gargili A, Aktas M, Uzun R, Ergonul
O, Jongejan F: Modeling the spatial distribution of crimean-congo
hemorrhagic fever outbreaks in Turkey. Vector Borne Zoonotic Dis, 7 (4):
667-678, 2007. DOI: 10.1089/vbz.2007.0134
- Spengler JR, Bente DA, Bray M, Burt F, Hewson R, Korukluoglu
G, Mirazimi A, Weber F, Papa A: Second international conference on
Crimean-Congo hemorrhagic fever. Antiviral Res, 150, 137-147, 2018. DOI:
10.1016/j.antiviral.2017.11.019
- Spengler JR, Bergeron É, Spiropoulou CF:Crimean-Congo hemorrhagic
fever and expansion from endemic regions. Curr Opin Virol, 34, 70-78,
2019. DOI: 10.1016/j.coviro.2018.12.002
- Jameson LJ, Ramadani N, Medlock JM: Possible drivers of CrimeanCongo hemorrhagic fever virus transmission in Kosova. Vector Borne
Zoonotic Dis, 12 (9): 753-757, 2012. DOI: 10.1089/vbz.2011.0773
- Vorou RM: Crimean-Congo hemorrhagic fever in southeastern
Europe. Int J Infect Dis, 13 (6): 659-662, 2009. DOI: 10.1016/j.ijid.2009.03.028
- Bodur H, Akinci E, Ascioglu S, Onguru P, Uyar Y: Subclinical
infections with Crimean-Congo hemorrhagic fever virus, Turkey’. Emerg
Infect Dis, 18 (4): 640-642, 2012. DOI: 10.3201/eid1804.111374
- Koksal I, Yilmaz G, Aksoy F, Erensoy S, Aydin H: The seroprevalance
of Crimean-Congo haemorrhagic fever in people living in the same
environment with Crimean-Congo haemorrhagic fever patients in an
endemic region in Turkey. Epidemiol Infect, 142 (2): 239-245, 2014. DOI:
10.1017/S0950268813001155
- Leblebicioglu H, Eroglu C, Erciyas-Yavuz K, Hokelek M, Acici
M, Yilmaz H: Role of migratory birds in spreading Crimean-Congo
hemorrhagic fever, Turkey. Emerg Infect Dis, 20 (8): 1331-1134, 2014. DOI:
10.3201/eid2008.131547
- Tonbak S, Aktas M, Altay K, Azkur AK, Kalkan A, Bolat Y, Dumanli
N, Ozdarendeli A: Crimean-Congo hemorrhagic fever virus: genetic
analysis and tick survey in Turkey. J Clin Microbiol, 44, 4120-4124, 2006.
DOI: 10.1128/JCM.00644-06
- Mahzounieh M, Dincer E, Faraji A, Akin H, Akkutay AZ, Ozkul A:
Relationship between Crimean-Congo hemorrhagic fever virus strains
circulating in Iran and Turkey: Possibilities for transborder transmission,
Vector Borne Zoonotic Dis, 12 (9): 782-785, 2012. DOI: 10.1089/vbz.
2011.0928
- Ergonul O, Zeller H, Celikbas A, Dokuzoguz B: The Lack of CrimeanCongo hemorrhagic fever virus antibodies in healthcare workers in endemic
region. Int J Infect Dis, 11, 48-51, 2007. DOI: 10.1016/j.ijid.2005.10.009
- Kalaycioglu AT, Durmaz R, Uyar Y, Unaldi O, Aksekili E, Ozkul
A, Korukluoglu G, Ertek M: Lack of genetic diversity in Crimean-Congo
hemorrhagic fever viruses in Turkey: Assessment of present and future
patterns of disease. J Med Virol, 84 (3): 471-478, 2012. DOI: 10.1002/jmv.22224
- Kalaycioglu AT, Durmaz R, Guldemir D, Korukluoglu G, Ertek
M: Genetic analysis of the partial M RNA segment of Crimean-Congo
haemorrhagic fever viruses in Turkey. Kafkas Univ Vet Fak Derg,19 (Suppl.
A): A147-A152, 2013. DOI: 10.9775/kvfd.2012.8203
- Say Coskun US, Asik Z: Genotypic analysis of S segment of CrimeanCongo hemorrhagic fever virus in Turkey. Acta Microbiol Immunol Hung,
66, 79-89, 2019. DOI: 10.1556/030.65.2018.041
- Midilli K, Gargili A, Ergonul O, Elevli M, Ergin S, Turan N, Sengöz
G, Ozturk R, Bakar M: The first clinical case due to AP92 like strain of
Crimean-Congo Hemorrhagic Fever virus and a field survey. BMC Infect
Dis, 9:90, 2009. DOI: 10.1186/1471-2334-9-90
- Gargili A, Midilli K, Ergonul O, Ergin S, Alp HG, Vatansever
Z, Iyisan S, Cerit C, Yilmaz G, Altas K, Estrada-Peña A: Crimean-Congo
hemorrhagic fever in European part of Turkey: Genetic analysis of the
virus strains from ticks and a seroepidemiological study in humans. Vector
Borne Zoonotic Dis, 11 (6): 747-752, 2011. DOI: 10.1089/vbz.2010.0030
- Dinçer E, Brinkmann A, Hekimoğlu O, Hacıoğlu S, Földes K,
Karapınar Z, Polat PF, Oğuz B, Orunç Kılınç Ö, Hagedorn P, Özer
N, Özkul A, Nitsche A, Ergünay K: Generic amplification and next
generation sequencing reveal Crimean-Congo hemorrhagic fever virus
AP92-like strain and distinct tick phleboviruses in Anatolia, Turkey. Parasit
Vectors, 10:335, 2017. DOI: 10.1186/s13071-017-2279-1
- Elevli M, Ozkul AA, Civilibal M, Midilli K, Gargili A, Duru NS: A newly
identified Crimean-Congo hemorrhagic fever virus strain in Turkey. Int J
Infect Dis, 14 (Suppl. 3): e213-e216, 2010. DOI: 10.1016/j.ijid.2009.07.017
- Salehi-Vaziri M, Baniasadi V, Jalali T, Mirghiasi SM, Azad-Manjiri
S, Zarandi R, Mohammadi T, Khakifirouz S, Fazlalipour M: The First
fatal case of Crimean-Congo hemorrhagic fever caused by the AP92-like
strain of the Crimean-Congo Hemorrhagic fever virus. Jpn J Infect Dis, 69
(4): 344-346, 2016. DOI: 10.7883/yoken.JJID.2015.533
- Chinikar S, Bouzari S, Shokrgozar MA, Mostafavi E, Jalali T,
Khakifirouz S, Nowotny N, Fooks AR, Shah-Hosseini N: Genetic Diversity
of Crimean Congo Hemorrhagic Fever Virus Strains from Iran. J Arthropod
Borne Dis, 10 (2): 127-140, 2016.
- Shahhosseini N, Jafarbekloo A, Telmadarraiy Z, Chinikar S, Haeri
A, Nowotny N, Groschup MH, Fooks AR, Faghihi F: Co-circulation of
Crimean-Congo Hemorrhagic Fever virus strains Asia 1 and 2 between the
border of Iran and Pakistan. Heliyon, 3 (11): e00439, 2017. DOI: 10.1016/j.
heliyon.2017.e00439
- Shahhosseini N, Chinikar S, Shams E, Nowotny N, Fooks AR:
Crimean-Congo hemorrhagic fever cases in the North of Iran have three
distinct origins. Virusdisease, 28 (1): 50-53, 2017. DOI: 10.1007/s13337-
016-0359-z
- Biglari P, Chinikar S, Belqeiszadeh H, Telmadarraiy Z, Mostafavi
E, Ghaffri M, Javaherizadeh S, Nowotny N, Fooks AR, Shahhosseini
N: Phylogeny of tick-derived Crimean-Congo hemorrhagic fever virus
strains in Iran. Ticks Tick Borne Dis, 7 (6): 1216-1221, 2016. DOI: 10.1016/j.
ttbdis.2016.07.012
- Tuncer P, Yesilbag K, Alpay G, Dincer E, Giriskin OA, Aydın L, Uyar
Y, Ozkul A: Crimean-Congo hemorrhagic fever infection in domestic
animals in Marmara region, Western Turkey. Ankara Univ Vet Fak Derg, 61,
49-53, 2014.
- Yesilbag K, Aydin L, Dincer E, Alpay G, Giriskin O, Tuncer P, Özkul
A: Tick survey and detection of Crimean-Congo hemorrhagic fever virus
in tick species from a non-endemic area, South Marmara Region, Turkey.
Exp Appl Acarol, 60, 253-261, 2013. DOI: 10.1007/s10493-012-9642-x
- Boluk G, Ozvatan Şener T, Yılmaz E, Akalın H, Mıstık R, Helvacı
S: Crimean-Congo haemorrhagic fever in South Marmara Region, Turkey.
Klimik Derg, 22, 100-102, 2009.
- Ertugrul B, Uyar Y, Yavas K, Turan C, Oncu S, Saylak O, Carhan
A, Ozturk B, Erol N, Sakarya S: An outbreak of Crimean-Congo hemorrhagic
fever in western Anatolia, Turkey. Int J Infect Dis, 13 (6): e431-e436, 2009.
DOI: 10.1016/j.ijid.2009.02.011
- Ertugrul B, Kirdar S, Saylak Ersoy O,Ture M, Erol N, Ozturk B, Sakarya
S: The seroprevalence of Crimean-Congo haemorrhagic fever among
inhabitants living in the endemic regions of Western Anatolia. Scand
J Infect Dis, 44 (4): 276-281, 2012. DOI: 10.3109/00365548.2011.621445
- Öztürk B, Kırdar S, Ertuğrul M, Turan Ç, Türe M: A New endemic
province of Crimean-Congo haemorrhagic fever in Turkey: Aydin. Klimik
Derg, 30 (1): 9-14, 2017. DOI: 10.5152/kd.2017.02
- Mallhi TH, Khan YH, Sarriff A, Khan AH: Crimean-Congo
haemorrhagic fever virus and Eid-Ul-Adha festival in Pakistan. Lancet
Infect Dis, 16 (12): 1332-1333, 2016. DOI: 10.1016/S1473-3099(16)30453-4
- Sherifi K, Rexhepi A, Robaj A, Hamidi A, Behluli B, Musliu A,
Emmerich P: A survey of Crimean-Congo hemorrhagic fever in livestock
in Republic of Kosovo. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 22 (2): 301-304, 2016. DOI:
10.9775/kvfd.2015.14406