BERFİN MELİKOĞLU GÖLCÜ, Atilla ÖZGÜR, Şule OSMANAĞAOĞLU

Osmanlı Devletinde veteriner hekimliği mezuniyet belgeleri

Türkiye’de bilimsel anlamda veteriner hekimliği öğretimi, Prusya’dan getirtilen Askeri Veteriner Hekim Godlewsky ile 1842’de başlatılmış, 1889 yılında ilk Sivil Veteriner Okulu kurulmuştur. Askeri ve Sivil Veteriner Okullarında eğitimlerini başarı ile tamamlayıp gerekli şartları yerine getiren veteriner hekimlere mezuniyet belgelerinin verildiği bilinmektedir. Çalışmada, 1901-1919 yılları arasında veteriner hekimliği eğitimi sonrasında verilen “intihâb-nâme”, “icâzet-nâme” veya “şahâdet-nâme” adı altında toplam altı adet mezuniyet belgesi saptandı. Söz konusu mezuniyet belgelerinin transkripsiyonları ve günümüz Türkçesine sadeleştirmesi yapıldı. Bu çalışma ile saptanabilen belgeler ışığında Osmanlı Devletinde veteriner hekimliği mezuniyet belgelerinin incelenerek, sunulması amaçlandı.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, sertifikasyon, öğretim, veteriner hekim, veteriner hekimliği eğitimi, veteriner hekimlik, veteriner okulları, veteriner bilimleri

Graduation certificates of veterinary medicine in the Ottoman state

In Turkey, scientific veterinary medicine education was pioneered by the Prussian Veterinarian Godlewsky in 1842 and the first civilian Veterinary School was established in 1889. It is known that veterinary surgeons who completed their trainings successfully and met the requirements of Military and Civil Veterinary Schools took their graduation certificates. In this study, the graduation certificates called as “intihâb-nâme”, “icâzet-nâme” or “şahâdet-nâme” have been identified; the transcription and the simplification in contemporary Turkish language of six graduation documents, prepared between the years 1901-1919, were performed. The aim of this study was to examine and represent the graduation certificates in veterinary medicine at the Ottoman Empire based on detected documents.

Keywords:

Turkey, certification, training, veterinarians, veterinary education, veterinary medicine, veterinary schools, veterinary science,

PDF

___

1. Mehmet Esad: Mir’at-ı Mekteb-i Harbiye. Artin Asaduryan Şirket-i Mürettibiye Matbaası, İstanbul, 1893.
2. Erk N, Dinçer F: Türkiye’de Veteriner Hekimlik Öğretimi ve Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Tarihi. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1970.
3. Godlewsky und Sommer: Über die tierheilkunde in der Türkei. Magazin f.d. ges Tierheilkunde, 12, 465-500, 1846. Türkçesi: Erk N: Türkiye’de Veteriner Hekimlik (19’uncu Yüzyıl Ortalarında). Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları: 281, Çalışmalar: 183, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1972.
4. Dinçer F: Türkiye’de askeri veteriner hekimlik tarihi üzerinde araştırmalar - III. Bölüm. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 27 (1-2): 294-321, 1980.
5. Anonim: Suret-i Mazbata. Vasıta-i Servet, 2 (12): 178-181, 1888.
6. Dinçer F: Türkiye’de veterinerlik ve tarım alanında ilk süreli yayın Vasıta-i Servet üzerinde bir inceleme. Fırat Üniv Vet Fak Derg, 3 (1): 66-83, 1976.
7. Başağaç RT: Türkiye’de İki Dünya Savaşı Arasında Veteriner Hekimliği Hizmetleri ve Hayvancılık Politikaları Üzerinde Araştırmalar. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniv Sağlık Bil Enst, Ankara, 2001.
8. Subhi Edhem: Nevsal-i Baytari. Agop Matasyon Matbaası, İstanbul, 1918.
9. Bekman M: Veteriner Tarihi. Ankara Basım ve Cildevi, Ankara, 1940.
10. Dağlı Y, Pehlivanlı H: Gâzî Ahmed Muhtar Paşa Takvîmü’s-Sinîn. Genelkurmay Basımevi, Yayın No: 93/32, Ankara, 1993.
11. Devellioğlu F: Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat (Eski ve Yeni Harflerle). 25. Baskı, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara, 2008.
12. Redhouse JW: Turkish and English Lexicon. Çağrı Yayınları No:7, 3rd ed., Enes Ofset, İstanbul, 2006.
13. Şemseddin Sâmi: Kâmus-ı Türki. Çağrı Yayınları, No: 2, 15. Baskı, Enes Ofset, İstanbul, 2006.
14. Baytop T: İstanbul Tıbbiye Mektepleri Tarafından Verilen Tasdikname, Mezuniyet Tezkiresi ve İcazetnameler (1852-1909). In, Günergun F (Ed): Osmanlı Bilimi Araştırmaları II, s. 243-262, İstanbul, 1998.
15. Yıldırım N: Dârülfünûn-ı Osmanî Tıp Fakültesi Eczacı Mektebi Öğrencilerine Ait Kabulnâmeler ve Şehâdetnâmeler. In, II. Türk Tıp Tarihi Kongresi - Kongreye Sunulan Bildiriler, s. 239-279, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1999.
16. Unat EK: Osmanlı İmparatorluğunda Fransızca tıp öğretimi ve Türkiye Cumhuriyetinde İngilizce yüksek öğretim. Cerr Tıp Fak Bült, 5, 219-233, 1972.
17. Unat EK: Osmanlı İmparatorluğunda Fransızca tıp öğretimi ve etkileri. Dirim, 52 (1-2): 65-71, 1977.
18. Anonim: Tatbikat-ı Baytariye Mektebinden bu sene mezun olan efendilerle mekteb heyet ve idare-i ta’lîmiyesi. Şehbal Dergisi, 82, 189, 1913.