Kars İlinde Buzağı Ölümlerine İlişkin Meydana Gelen Ekonomik Kayıpların Tahmini
Bu araştırmada Türkiye’de canlı sığır stoku açısından önemli bir konumda olan Kars ili süt sığırcılık işletmelerindeki buzağı bakım-besleme uygulamaları ve bilgi düzeyindeki farklılıklar ile buzağı kaybına bağlı ekonomik kayıpların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın materyalini Kars merkez köylerinde bulunan toplam 108 adet süt sığırcılık işletme sahiplerinden elde edilen veriler oluşturmuştur. Yapılan görüşmelerde 2016-2017 yıllarında işletme sahiplerinden 0-180 günlük yaştaki hasta ve ölen buzağılara ilişkin veriler toplanmıştır. Çalışmada buzağı ölümlerine bağlı ekonomik kayıplar literatürde yer alan hesaplama yöntemleri dikkate alınarak tahmin edilmiştir. Yapılan çalışmada 2017 yılında 1140 buzağıdan 281 (%24.65) tanesinin hastalandığı, hastalananlardan 63 (%5.52) tanesinin ise öldüğü belirlenmiştir. Yapılan çalışmada 2017 yılında cari fiyatlar üzerinden işletmelerin 281 hasta buzağı için tedavi, ilaç ve bakım masrafı olarak toplam 11.346 TL ($3.190); hayvan başına ortalama 156.32 TL ($43.95) harcama yapıldığı ve ölen bir buzağının ekonomik kaybının tahmini olarak ortalama 4.597 TL ($1.293) olduğu hesaplanmıştır. Sonuç olarak buzağı hastalıkları ve ölümlerinin en aza indirilmesinde üretici bilgi düzeylerinin artırılmasına yönelik eğitim çalışmaları önem arz etmektedir.
Estimation of the Economic Losses Related to Calf Mortalities Kars Province, in Turkey
In this study, calf in Turkey live cattle stock in an important position in terms of the Kars dairy cattle-feeding operation, maintenance practices and diffrences in the level of knowledge and is intended to determine the economic losses due to calf mortalities. The material of the study was constituted by the data obtained from the interviews conducted with 108 dairy cattle business owners in the central villages of Kars. In the interviews, data about 0-180 days old patients and deceased calves were collected from livestock enterprise owners in 2016-2017. In this study, economic losses due to calf mortality were determined by taking into account the calculation methods in the literatüre. In the study, it was determined that 281 (24.65%) of 1140 calves had various diseases in 2017 and 63 (5.52%) of them died. It was calculated that an average of 156.32 TRY ($43.95) was spent per animal and the economic loss due to calves that died was estimated as 4.597 TRY ($1.293). As a result, it has been shown that training studies aiming to increase producer knowledge levels in minimizing calf diseases and deaths are important.
___
- Akman N, Şen AÖ: Buzağı büyütme ve barındırma. Amasya ili Damızlık
Sığır Yetiştiriciliği Birliği Yayınları. 2016. http://www.amasyadsyb.org/
docs/Amasya_DSYB Yayin_007.pdf; Accessed: 05.07.2017.
- Erez İ, Göncü S: Siyah alaca buzağılarda erken sütten kesmenin
performans üzerine etkileri. Ç Ü Fen Müh Bil Derg, 28 (3): 68-78, 2012.
- Çelik HE: Konya›nın Akşehir, Ilgın ve Kadınhanı ilçelerindeki perinatal
buzağı kayıplarının prevalansının belirlenmesi. Doktora Tezi, Selçuk Üniv.
Sağlık Bil. Enst., 2013.
- Orro T, Nieminen M, Tamminen T, Sukura A, Sankari S, Soveri T: Temporal changes in concentrations of serum amyloid-A and their
associations with gain in neonatal reindeer calves. Comp Immunol
Microbiol Infect Dis, 29, 79-88, 2006. DOI: 10.1016/j.cimid.2006.01.002
- Ranjan R, Naresh R, Patra RC, Swarup D: Erythrocyte lipid peroxides
and blood zinc ve copper concentrations in acute undifferentiated
diarrhoea in calves. Vet Res Commun, 30, 249-254, 2006. DOI: 10.1007/
s11259-006-3185-8
- Seyedsharifi R, Ghadimi M, Hedayat Evrigh N, Seifdavati J, Boustan
A, Abdi Benamar H: Economic evaluation in traditional and industrial
livestock with diffrent levels of milk production in Ardebil province with
emphasis on risk criteria. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 24 (5): 681-689, 2018.
DOI: 10.9775/kvfd.2018.19720
- İkiz F, Püskülcü H, Eren Ş: İstatistiğe Giriş. 8. Baskı. Barış Yayınları,
İzmir, 2013.
- Erganiş O: Veteriner Epidemiyoloji/Temel Bilgiler. Konya: Mimoza
Yayınları, 1993.
- Demir P, Bozukluhan K: Economic losses resulting from respiratory
diseases in cattle. J Anim Vet Adv, 11 (4): 438-442, 2012. DOI: 10.3923/
javaa.2012.438.442
- Sariozkan S, Yalçın C: Estimating the production losses due to cystic
echinococcosis in ruminants in Turkey. Vet Parasitol, 163 (4): 330-334,
2009. DOI: 10.1016/j.vetpar.2009.04.032
- Sariozkan S, Yalçın C: Estimating the total cost of bovine fasciolosis
in Turkey. Ann Trop Med Parasitol, 105 (6): 439-444, 2011. DOI: 10.1179/
1364859411Y.0000000031
- Tilki M, Sarı M, Aydın E, Işık S, Aksoy AR: Kars ili sığır işletmelerinde
barınakların mevcut durumu ve yetiştirici talepleri: I. Mevcut durum.
Kafkas Univ Vet Fak Derg, 19, 109-116, 2013. DOI: 10.9775/kvfd.2012.7282
- Demir P, Işık Adıgüzel S, Sarı M, Ayvazoğlu C: Kars ili süt sığırcılık
işletmelerinin genel yapısı ve ekonomik boyutu. F Ü Sağ Bil Vet Derg, 28
(1): 9-13, 2014.
- Bozukluhan K, Gokce Hİ: 2000-2007 yılları arasında Kafkas Üniversitesi
Veteriner Fakültesi kliniklerine getirilen hayvanların iç hastalıkları yönünden
istatistiksel değerlendirilmesi. Vet Hekim Der Derg, 80, 45-52, 2009.
- Erdem H, Atasever S: Yeni doğan buzağılarda kolostrumun önemi.
OMÜ Ziraat Fak Derg, 20 (2): 79-84, 2005.
- Kennerman E, Yılmaz Z, Şentürk S: Uludağ Üniversitesi Veteriner
Fakültesi iç hastalıkları kliniğine getirilen sığır ve koyunların değerlendirilmesi
(1990-2000). Uludag Univ J Fac Vet Med, 22, 19-25, 2003.
- Karademir B: KAÜ Veteriner Fakültesi iç hastalıkları kliniklerine 1999
yılında kabul edilen hayvanların genel durumu. İstanbul Univ Vet Fak Derg,
27 (2): 377- 383, 2001.
- Aydın F, Umur Ş, Gökçe G, Genç O, Güler MA: Kars yöresinde
ishalli buzağılardan bakteriyel ve paraziter ekenlerin izolasyonu ve
identifikasyonu. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 7, 7-14, 2001.
- Sivula NJ, Ames TR, Marsh WE, Werdin RE: Descriptive epidemiology
of morbidity and mortality in Minnesota dairy heifer calves. Prev Vet Med,
27, 155-171, 1996. DOI: 10.1016/0167-5877(95)01000-9
- Wells SJ, Gerber LP, Hill GW: Health status of preweaned dairy heifers
in the United States. Prev Vet Med, 29 (3): 185-199, 1997. DOI: 10.1016/
S0167-5877(96)01078-1
- Erdoğan HM, Ünver A, Güneş V, Çitil M: Kars yöresindeki neonatal
buzağılarda rotavirus ve coronavirus yaygınlığı. Kafkas Univ Vet Fak Derg,
9 (1): 65-68, 2003.
- Özen N: Süt Sığırlarının Beslenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Yayınları Yardımcı Ders Notu, No: 3, Antalya, 1999.
- Tokgöz BS, Özdemir R, Turut N, Mirioğlu M, İnce H, Mahanoğlu
B, Yoldaş A, Tuzcu N: Adana Bölgesinde görülen neonatal buzağı
enfeksiyonlarının morbidite ve mortaliteleri ve risk faktörlerinin belirlenmesi.
AVKAE Derg, 3 (1): 7-14, 2013.
- Çitil M, Güneş V, Karademir B: 1996-2001 Yılları arası KAÜ Veteriner
Fakültesi iç hastalıkları kliniğine getirilen ishalli buzağılar üzerine
retrospektif bir çalışma. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 9 (1): 39-42, 2003.
- Erdoğan HM, Ünver A, Çitil M, Güneş V, Arslan MÖ, Tuzcu M,
Gökçe Hİ: Dairy farming in Kars district, Turkey: III. Neonatal calf health.
Turk J Vet Anim Sci, 33, 185-192, 2009. DOI: 10.3906/vet-0708-2
- Karayel Hacıoğlu İ, Coşkun N, Duran Yelken S, Sevinc S, Alkan F:
Phylogenetic analysis of bovine respiratory syncytial virus from calves
with respiratory disorders. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 25 (2): 251-256, 2019.
DOI: 10.9775/kvfd.2018.20819
- Aksoy Ö, Özaydın İ, Kılıç E, Öztürk S, Güngör E, Kurt B, Oral H:
Evaluation of fractures in calves due to forced extraction during dystocia:
27 cases (2003-2008). Kafkas Univ Vet Fak Derg, 15 (3): 339-344, 2009. DOI:
10.9775/kvfd.2008.100-A
- Belge A, Bakır B, Atasoy N, Alkan I: Buzağılarda göbek lezyonları.
Y Y Ü Vet Fak Derg, 7 (1-2): 14-17, 1996.