Nadide Nabil KAMİLOĞLU, Enver BEYTUT, Gürbüz GÖKÇE, Ebru BEYTUT

Kars ili ve yöresinde koyunların plazmaları ile yem ve çayır otlarında mevsimlere göre A ve E vitaminleri ile $beta$ -karoten düzeyleri

Bu çalışma, koyun yetiştiriciliğinin en çok geliştiği bölgelerden biri olan Kars ili ve yöresi'ndeki çayır-mera otları ile yem maddelerinin A ve E vitaminleri ile [3-karoten düzeylerini belirlemek, aynı zamanda bunlarla beslenen koyunlarda aynı vitaminlerin kandaki düzeylerini saptayarak vitamin yetersizlikleri ve/veya fazlalıkları hakkında bilgi edinmek amacıyla yapılmıştır. Kars ili ve yöresi'nin genelini temsil edecek şekilde, 6 ilçede koyunculuğun yaygın olduğu 12 ayrı bölge belirlenmiştir. Yıl içerisindeki mevsimsel farklılıkların yem bitkileri ve koyun kanlarındaki vitamin düzeylerine etkilerini de ortaya koymak üzere, belirlenen bölgelere bahar (Nisan-Mayıs), yaz (Haziran-Ağustos), güz (Ekim-Kasım) ve kış (Aralık-Mart) dönemlerinde örnekler almak üzere dört kez gidilmiştir. Her bölgede, bulunabilen yöresel yem bitkileri örnekleri ve çayır-mera otlan ile 20 koyundan kan alınmıştır. Toplanan yem ve kan örneklerinde A ve E vitaminleri ile (3-karoten düzeyleri tayin edilmiştir. Yem bitkilerindeki vitamin ve (3-karoten düzeyleri flurosent bir spektrofotometre ile ve uygun yöntemlerle; kan plazmasındaki vitamin düzeylerinin tayini ise spektrofotometrik yöntemlerle belirlenmiştir. Elde edilen veriler, yem bitkileri için farklı dönemlerde Kars ili ve yöresi'nin genel ortalaması olarak ilçeler bazında, koyun kanlan için ise yine farklı dönemlerde ilçeler bazında tablolar halinde gösterilmiştir. Kars ili ve yöresinin çayır-mera otlarının A vitamini düzeyi güz, kış, bahar ve yaz dönemlerinde sırasıyla, 34.46+3.21, 20.12+2.93, 440.00+18.86, 295.21+12.28 ^g/g iken, (3-karoten düzeyleri ise; kış, bahar, yaz ve güz dönemlerinde sırasıyla, 3.00+0.62,77.00+9.05, 50.18+6.74, 6.28+0.93 pıg/g olarak bulundu. Güz döneminde Arpaçay ilçesi için saptanan plazma A vitamini düzeyi (87.18 yMg/dl), diğer 3 ilçenin (Susuz, Akyaka ve Sarıkamış) plazma A vitamini ortalamalarından düşük; Merkez ve Selim ilçelerinde saptanan değerlere ise benzer bulundu. Belirlenen tüm bölgelerin kış döneminde plazma A vitamini düzeyleri, güz dönemine göre daha düşük bulunurken, bu dönemde en düşük değerler Merkez, Arpaçay ve Selim'de (sırasıyla, 44.95, 45.63 ve 43.28 //g/dl) saptandı. Bununla birlikte, bahar dönemlerinde Sarıkamış'ta kan plazması A vitamini düzeyleri, diğer ilçelere göre daha yüksek bulundu. En düşük plazma A vitamini değerlerine kış ve güz dönemlerinde sırasıyla Selim ve Arpaçay ilçelerinde rastlanıldı. Ayrıca en yüksek kan plazması (3-karoten düzeyleri ise hem bahar (özellikle Mayıs ayında) hem de yaz (haziran ayında) dönemlerinde Sarıkamış ilçesinde tespit edildi. Bu araştırmada elde edilen sonuçlar; yem bitkilerinin vitamin düzeylerinin aynı ilin ilçeleri arasında değişken olabildiğini, mevsimsel farklılıkların yem bitkilerindeki vitamin düzeylerini etkilediğini; çayır-mera otları ile yem bitkileri arasındaki bölgesel vitamin fazlalığı veya noksanlığının aynı bölgede yetiştirilen koyunlarda bazı klinik belirtiler ortaya çıkardığını göstermiştir. Elde edilen bilgilerin ışığı altında, Kars ili ve yöresi'nde koyun beslenmesinde vitaminlerle ilişkili verim düşüklüklerinin önüne geçmek mümkün olabilir.

Seasonal variation of vitamin A, E and $beta$ -carotene levels in plasma of sheeps and meadow hay in the region of Kars and its surrounds

This study was carried out in Kars, a region with one of the highest levels of sheep husbandry in Turkey. The aim of the study was to determine and collect data on the levels of vitamins A, E and (3-carotene in the forage and meadow-pasture grass harvested and used in animal nutrition in the region. A further aim was to determine the levels of these vitamins in the blood of sheep fed with these feeds, in order to gain information on the deficiency and/or excess of the soil vitamins. Ten different locations, from 5 districts of Kars where sheep farming is a common practice, were selected for this study, in such a way as to be representative of the whole region. All locations were visited four times during the study, in autumn (October-November), in winter (December-March), in spring (April-May) and in summer (June-August), to collect samples in order to determine the effect of seasonal changes on the vitamin levels in the forage and in the blood of sheep. In each location, samples of the available forage and of the blood of 20 sheep were collected. The forage and the blood samples were analyzed in order to determine the levels of vitamins A and E and of [3-karoten. The levels of vitamins A and E in the forage samples and meadow grass were determined using a fluorescent spectrophotometer. The blood samples were analyzed for their vitamin A and E levels using a spectrophotometer. The data collected for the forage and meadow grass are shown in the tables in terms of the average for different periods for the Kars region as well as on a district basis; and on a district basis at different periods for the blood samples. The levels of vitamin A in meadow-pasture grass in the region of Kars and its surrounds were found to be 34.46+3.2, 20.12+2.93, 440.00+18.86, 295.21+12.28 /«g/g in autumn, winter, spring and summer, respectively. The levels of (3-carotene were found to be 3.00+0.62,77.00+9.05,50.18+6.74, 6.28+0.93 ptg/g in winter, spring, summer and autumn, respectively. In Autumn, the levels of vitamin A in plasma in Arpaçay were lower than in the other three districts (Susuz, Akyaka and Sarikamis). In contrast, the levels determined for Arpaçay were found to be similar to the levels in Selim and the Center. In all districts, the levels of vitamin A in plasma were lower in winter than in autumn. In the winter-autumn period, the lowest levels were observed in Arpaçay, the Center and Selim (44.95,45.63 ve 43.28 /

PDF

___

1.Wiseman HG, Kane EA, Carry CA: Rate of decompozition of carotene in hays during storage at different seasons of the year. J Dairy Sci, 19:466-467, 1936.
2.Mcdowel P: Vitamins in animal nutrition: vitamin A. Academic Pres, Inc. 1250 Sixth Avenue 92101, San Diego, California, p 10-54, 1998.
3.Smith MW: p-carotene in cattle reproduction: P-carotene field studies in Canada and USA 1978-1980; the use of p-carotene in dairy rations. 13th Ann. Conference AM.Ass. of Bovine Practitioners, November 22, Toronto, Ontario, Canada, p. 1-25, 1980.
4.Pletsityi KD, Askerov MA: Effect of vitamin A on immunogenesis. Vopr Pitan, 1:38-40,1987.
5.Mahan DC, Valet JL: Vitamin A and minarel transfer during fetal development and the early postnatal period in pigs. J Anim Sci, 75(10):2731-8, 1997.
6.Urton GW, Inglod KU: Vitamin E application of the principles of physical organic chemistry to the exploration of its structure and function. Acta Chem Res, 19: 194-201, 1986.
7.Thompson SY: Vitamin A in animal nutrition. F. Hoffmann- La Roche and Co. Ltd. Basle, pp. 1-51, 1975.
8.Rice D, Kennedy S: Vitamin E: function and effects of deficiency. Br VetJ, 144: 482-496, 1988.
9.Watkinson JH: Fluorometric determination of traces of selenium. Anal Chem, 32: 8, 1960.
10.Suzuki JI, Katoh NA: Simple and cheap methods for measuring serum vitamin A in cattle only a spectrophotometer. Jpn J Vet Sci, 52 (6): 1281-1283, 1990.
11.Kayden HJ, Chow CK, Bjornson LK: Spectrophotometric method for determination of tocopherol in red blood cells. J LipidRes, 14: 533-540, 1973.
12.Akyıldız AR, Atay D, Erdem A: Çayır, Mer'a ve diğer yem bitkilerinde değişik şartlarda makro ve mikro elementler üzerinde araştırmalar. TÜBİTAK, TOAG-141, Ankara, 1974.
13.Church DV: Livestock feeds and feeding. Second ed. A Reston Book Prentice-hall, Englewood Cliffs, New Jersey, p. 67,1991.
14.McDonald P, Edwards RA, Greenhalgh JFD: Animal nutrition. Fifth Ed. Longman Scientific Tecnical Longman group UK. Ltd. Longman Hause, Burnt Mill, Harlow, Essex CM20 2JE, England, p. 97, 1995.
15.Whiote CL, Masters DG, Peter DW, Purser DB, Roe SP, Barnes MJ: A multi element supplement for grazing sheep. I. intake, mineral status and production response. Aust J Agricul Res, 43: 795-808, 1992.
16.ARC (Agricultural Research Council): The nutrient requirements of ruminant livestock. Slough, Commonwealth Agricultural BureaflX.
17.McDowell LR: Vitamins in Animal Nutrition Comperative Aspects to Human Nutrition, Academic Press Inc. San Deigo, California, p. 93-131, 1989.
18.Minson DJ: Forage in ruminant nutrition. San Diego, Academic press Inc, 1990.
19.Pandey MD, Roy A: Vitamin A and carotene status of seasons on vitamin a storage in buffaloes. Indian Vet J, 43:613-621, 1966.
20.Elmoty LA, El-Malla AA: Seasonal vitamin A and carotenoid level in the blood plasma of Egyptian sheep. Acta Vet Hung, 17:147-148, 1967.
21.Elmoty IAE, Mahmound AH, Soliman MA: Seasonal vitamin A and carotenoids in the blood plasma of buffaloes living in Egypt under natural conditions. Acta Vet Hung, 17:1- 3, 1967.
22.Altıntaş A, Fidancı UR: Evcil hayvanlarda ve insanda kanın biyokimyasal normal değerleri. AÜ Vet Fak Derg, 40:173-186, 1993.
23.Brubacher GB, Weiser H: The vitamin activity of (3-carotene. intJ VitNutr Res, 55:5-15,1985.
24.Hamed YM: Der einfluss vitamin E gaben auf die ausscheidung von vitamin A und E in der milch beim rind. Dissetation., Hannover, 1959.
25.Tekpetey FR, Palmer WM, Ingallas JR: Seasonal variation in serum P-carotene and vitamin A and their association with postpartum reproductive performance of Holstein cows. Can J Anim Sci, 67:491-500, 1987.
26.Ullrey DE: Biological availability of fat soluble vitamins: vitamin A and carotene. J Anim Sci, 35:648-657, 1972.
27.Scoot ML: Advences in our understanding of vitamin E. Fed Proc, 39:2736-2739,1980.
28.Aras K, Ersen G, Karahan S: Tıbbi biyokimya-vitaminler. Ankara Üniversitesi Basımevi, 6. basım, s. 216, Ankara, 1976.
29.Bayfield RF, Faik RH, Barrett JD: The separation and determination of a-tocopherol and carotenoids in serum or plasma by paper chromatography. J Chromatog, 36:54-62, 1968.
30.Caravaggi C: Vitamin E concentrations in the serum of various experimental animals. Comp Biochem Physiol, 30:585- 588,1969.