M. Sinan AKTAŞ, BARIŞ SARI, M. Özkan ARSLAN

Erzurum ve çevresinde sütçü işletmelerdeki buzağılarda Eimeria türlerinin yaygınlığı

Bu çalışma; Erzurum ilinde buzağılarda coccidiosise neden olan türleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Mart-Nisan 2007'de,12 yerleşim yerinden seçilen 30 ahır/çiftlikte yürütülmüştür. Sütçü işletmelerde bulunan, klinik olarak ishalli ya da normal dışkılı 3 aylığa kadar olan 189 buzağının rektumlarından alınan taze dışkı örnekleri çinko sülfat santrifüj flotasyon yöntemi ile incelenmiştir. Erzurum'da buzağıların %25.9 (49/189)'unda coccidia etkeni saptanmıştır. Eimeria türleri ile enfeksiyon oranı ishalli buzağılarda %31.9 (38/119), sağlıklı olanlarda ise %15.7 (11/70) olarak bulunmuştur. Eimeria türlerinin prevalansi 1-3 aylık buzağılarda (%31.0; 31/100) bir aylığa kadar olanlara (%20.2; 18/89) göre daha yüksek bulunmuştur. Seçilen 12 yerleşim yerinin 11 (%91.7)'indeki çiftlik/ahırların 22 (%73.3)'sinde coccidia oocystlerine rastlanmıştır. Eimeria oocystleri kamu çiftliklerinde %19.2 (20/104) ve halk tipi yetiştirmelerde %34.1 (29/85) oranında görülmüştür. Enfekte buzağılarda Eimeria ellipsoidalis (%51.0), £ auburnensis (%38.8), £ bovis (%32.7), £ zuernii (%22,5), £ subspherica (%16.3), £ canadensis (%6.1), £ alabamensis (%4.1), £ brasiliensis (%4.1) ve £ bukidnonensis (%4.1) olmak üzere 9 coccidia etkeni tanımlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

buzağı, koksidiyoz, süt işletmeleri, ishal, hastalık yaygınlığı, Eimeria

Prevalance of Eimeria species in dairy calves of Erzurum and vicinity

This study was carried out to determine the prevalence of Eimeria spp. which cause coccidiosis in calves. The study was carried out between March and April, 2007 in 30 farms at 12 different localities of Erzurum province. The fecal samples were taken directly from the rectums of clinically ill or healthy 189 calves which were no more than three months old. The samples were examined under microscope following centrifugal zinc sulphate floation. Forty-nine of 189 (25.9%) calves were infected with coccidian species. Infection prevalence was 31.9% (38/119) in diarrheic and 15.7% (13/70) in healthy calves. While the prevalence was 31% in 1-3 months old calves, it was 20.2% calves less than 1 month old. Coccidia oocysts were found in 22 out of 30 (73.3%) farms in 11 of 12 (91.7%) visited localities. Eimeria oocysts were seen in 19.2% (20/104) of the state and in 34.1 % (29/85) of the private farms. Nine coccidia species, namely Eimeria eilipsoidalis (51.0%), £ auburnensis (38.8%), £ bovis (32.7%), £ zuernii'(22.5%), £ subspherica (16.3%), £ canadensis (6.1%), £ alabamensis (4.1%), £ brasiliensis (4.1%) and £ bukidnonensis (4.1%) were identified in infected calves.

Keywords:

calves, coccidiosis, dairy farms, diarrhoea, disease prevalence, Eimeria,

PDF

___

1. Mimioğlu M, Göksu K, Sayın F: Veteriner ve Tıbbi Protozooloji II. Ankara Üniv. Basımevi, Ankara, 1969.
2. Pellerdy LP: Coccidia and Coccidiosis. 2nd ed. Verlag .' Paul Parey, Berlin and Hamburg, 1974.
3. Soulsby EjL: Helminths, Arthropods and Protozoa of Domesticated Animals. 7th ed, Bailliere, Tindall, 1986.
4. Çitil M, Arslan MÖ, Güneş V, Erdoğan HM: Neonatal buzağı ishallerinde Cryptosporidium ve Eimeria enfeksiyonlarının rolü. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 10 (1): 59-64, 2004.
5. Levine ND: Veterinary Protoozoology. First ed. Iowa State Univ. Pres, Ames, 1985.
6. Parker RJ, Boothby K, Polkinghorne I, Holroyd RG: Coccidiosis associated with post-weaning diarrhoea in beef calves in a dry tropical region. Aust Vet J, 61 (6): 181-183,1984.
7. Rossanigo C: Clinical post-weaning bovine coccidiosis in extensive rearing farms in the province of San Luis, Argentina. Revta Med Vet, 78 (6): 377-379, 1997.
8. Urquhart GM, Armour J, Duncan JL, Dunn AM, Jennings FW: Veterinary Parasitology. 2nd ed. Blackwell Sci. Ltd., 2003.
9. Arslan MÖ: Sığır ve Mandalarda Coccidiosis. In, Dinçer Ş (Ed): Coccidiosis. 201-218, Türkiye Parazitol Dem Yay No: 17, İzmir, 2001.
10. Kaufmann J: Parasitic Infections of Domestic Animals. Birkhauser Verlag, Berlin, 1996.
11. Merck Veterinary Manual: Online Kitap, Merck Resmi Sitesi (http://www.merckvetmanual.com/mvm/ index.jsp?cfile=htm/bc/toc-21000.htm, Erişim tarihi: 30.01.2006).
12. www.turkvet.gov.tr/PORTAL/Tarim Bakanlığı Türk Vet. Bilgi Sistemi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2007.
13. Levine ND, Ivens V: The Coccidian Parasites (Protozoa, Apicomplexa) of Artiodactyla. Illinois Bio. Monogr. 55, Illinois Univ. Pres, Urbana and Chicago, 1986.
14. Ministry of Agriculture, Fisheries and Food (MAFF): Manual of Veterinary Parasitological Laboratory Techniques. References Book: 418, London, 1986.
15. Arslan MÖ: Trakya Yöresi Sığırlarında Eimeriidae Türlerinin Yaygınlığı. Doktora Tezi. İstanbul Üniv Sağ Bil Enst, Parazitoloji Anabilim Dalı, İstanbul, 1995.
16. Arslan MÖ: Kars yöresi buzağılarında Eimeria türlerinin yaygınlığı. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 3 (2): 141-149, 1997.
17. Değer S, Biçek K, Gül A, Eraslan E: Van yöresi buzağı ve danalarında Eimeria türlerinin yaygınlığı. Yüzüncü Yıl Üniv Sağlık Bil Derg, 7, 69-72, 2001.
18. Gül A, Biçek K, Değer S: Van Belediye Mezbahasında kesimi yapılan sığırlarda bulunan Eimeria türleri ve bunların yayılış oranları. Yüzüncü Yıl Üniv Vet Fak Derg, 11, 12-14,2000.
19. Sayın F: The species of Eimeria occuring in cattle in Turkey. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 17 (17): 311-326, 1970.
20. Arslan MÖ, Tüzer E: Prevalence of bovine eimeridosis in Thracia, Turkey. Turk) Vet Anim Sci, 22, 161-164, 1998.
21. Güleğen AE, Okursoy S: Bursa bölgesi sığırlarında coccidiosis etkenleri ve bunların yayılışı. Türkiye Parazitol Derg, 24 (3): 297-303, 2000.
22. Dumanlı N, Güler S, Erdoğmuş Z, Köroğlu E, Yılmaz H, Küçükerden N: Elazığ yöresinde sığırlarda bulunan coccidia etkenleri ve bunların yayılışı. Doğa Turk Vet Hayv Derg, 17, 223-227, 1993.
23. Cicek H, Sevimli F, Kozan E, Köse M, Eser M, Doğan N: Prevalence of coccidia in beef cattle in western Turkey. Parasitol Res, 101, 1239-1243, 2007.
24. Göz Y, Aydın A: Yüksekova (Hakkari) yöresi dana ve buzağılarında coccidiosis etkenlerinin yaygınlığı. Türkiye Parazitol Derg, 29 (1): 13-16, 2005.
25. Chibunda RT, Muhairwa AP, Kambarage DM, Mtambo MM, Kusiluka LJ, Kazwala RR: Eimeriosis in dairy cattle farms in Morogoro municipality of Tanzania. Prev Vet Med, 31 (3-4): 191-197, 1997.
26. Ernst JV, Stewart TB, Witlock DR: Quantitative determination of coccidian oocysts in beef calves from the coastal plain area of Georgia (U.S.A.). Vet Parasitol, 23, 1- 10,1987.
27. Fayer R, Trout jM, Graczyk TK, Lewis EJ: Prevalence of Cryptosporidium, Giardia and Eimeria infections in postweaned and adult cattle on three Maryland farms. Vet Parasitol, 93, 103-112, 2000.
28. Kasım AA, Al-Shawa YR: Prevalence of Eimeria in faeces of cattle in Saudi Arabia. Vet Parasitol, 17, 95-99, 1988.
29. Kennedy MJ, Kralka A: A survey of Eimeria spp. in cattle in central Albertia. Can Vet J, 3, 124-125, 1987.
30. Marshall RN, Cathcpole J, Green JA, Webster KA: Bovine coccidiosis in calves following turnout. Vet Rec, 143, 366-367, 1998.
31. Munyua WK, Ngotho JW: Prevalence of Eimeria species in cattle in Kenya. Vet Parasitol, 35, 163-168, 1990.
32. Fox JE: Coccidiosis in cattle. Mod Vet Pract, 66, 113-116, 1985.
33.Fayer R: Epidemiology and control of bovine coccidiosis. Coccidia and intestinal coccidiomorphs, Vth Int. Coccidiosis Conf., Tours (France), 17-20 October 1989, Ed. INRA Publ., 445-456, 1989.
34. Mimioğlu M, Göksu K, Sayın F: Ankara ve civarı sığırlarında coccidiosis olayları üzerine araştırmalar. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 3, 136-158, 1956.
35. Parker RJ, Jones GW: The development of eimerian infections during the first eight months of life in unweaned beef calves in a dry tropical region of Australia. Vet Parasitol, 25, 1-7, 1987.
36. Waruiru RM, Kysgaard NC, Thamsborg SM, Nansen P, Bogh HO, Munyua WK, Gathuma JM: The prevalence and intensity of helminth and coccidial infections in dairy cattle in central Kenya. Vet Res Commun, 24, 39-53, 2000.