Gül ERGÜN, Serpil AKTAŞ

ANOVA modellerinde kareler toplamı yöntemlerinin karşılaştırılması

ISSN: 1300-6045
Yayın Aralığı: 6
Başlangıç: 1995
Yayıncı: Kafkas Üniv. Veteriner Fak.

ANOVA modellerinde genel kareler toplamı ayrıştırılır ve ana etken ile etkileşim terimlerinin etkisinin anlamlılığı test edilir. Her bir ana etken ve etkileşim terimlerine ilişkin kareler toplamlarının hesaplanmasında, 1. Tür, 2. Tür, 3. Tür ve 4. Tür kareler toplamları olarak adlandırılan dört farklı yöntem mevcuttur. Araştırmalarda uygun yöntemin seçiminde model ve veri yapıları büyük önem taşımaktadır. Buna karşın, standart istatistiksel yazılımlarının çoğunda model ve veri yapıları gözetilmeksizin varsayılan kareler toplamı yöntemi, 3. Tür olarak belirlenmiştir. Uygun olan yöntemin seçilmemesi F istatistiğinin değerini etkilemekte ve istatistiksel olarak hatalı sonuçlara neden olabilmektedir. Bu makalede kareler toplamına ilişkin mevcut yöntemlerin kullanıldığı durumlar vurgulanmış ve bu yöntemler arasındaki farklılıklar iki etkenli deney düzeni ile tanımlı iki örnek üzerinde tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

tasarım, istatistiksel analizler, en küçük kareler, faktoryal analiz

PDF

___

1. Montgomery DC: Design and Analysis of Experiments. John Wiley & Sons. 5th ed., pp. 60-103, Singapore, 1991.
2. Pendelton OJ, Tress M, Bremer V: Interpretation of the four types of analysis of variance tables in SAS. Commun in Statist - Theory and Methods, 15 (9): 2785-2808, 1986.
3. Tanguma J, Speed FM: Interpreting the four types of sums of squares in SPSS. Annual meeting of the Mid-South Educational Research Association, Bowling Green, KY, November 16, 2000.
4. Langsrud Ø: ANOVA for unbalanced data: Use Type II instead of Type III sum of squares. Statistics and Computing, 13, 63-167, 2003.