MUSTAFA KÖSE, Feride Kırcalı SEVİMLİ, Esma Küpeli KOZAN, Hatice Sert ÇİÇEK

Prevalence of gastrointestinal helminths in chickens in Afyonkarahisar district, Turkey

Bu çalışma, yoğun olarak tavuk yetiştiriciliği ve yumurta üretimi yapılan Afyonkarahisar Bölgesinde tavuklarda mide-bağırsak helmintlerinin yaygınlığını ortaya koymak için yapılmıştır. Araştırma, 10 tane modern çiftlikten 200 adet broyler, 10 tane modern çiftlikten 200 adet yumurtacı tavuk ve 100 adet serbest olarak yetiştirilen tavuk üzerinde gerçekleştirilmiştir. Nekropsi bulgularına göre, broyler tavuklarda hiçbir helmint türüne rastlanmamıştır. Toplam 4 modern yumurtacı tavuk çiftliğinde tavukların 23 tanesinde (%11.5) Choanotaenia infundibulum tespit edilmiştir. Serbest yetiştirilen köy tavuklarının 58 (%58) tanesi çeşitli helmint türleri ile enfekte olduğu tespit edilmiştir. Serbest yetiştirilen köy tavuklarında enfeksiyondan sorumlu helmintler: Heterakis gallinarum %38, Ascaridia galli %19, C. obsignata %15, Capillaria caudinflata %13, Trichostrongylus tenuis %3, Subulura differens %2, Choanotaenia infundibulum %14, Raillietina echinobothrida %6, R. cesticillus %3’tur. Serbest yetiştirilen tavuklarda en sıklıkla görülen helmint türü H. gallinarum ve en az görülen tür ise S. differens’tir. Altısı nematod ve 3’ü cestod olmak üzere toplam 9 tür helmint tespit edilmiştir. Enfekte tavuklarda en az bir, en fazla 3 helmint türü teşhis edilmiştir. Nekropsi ve dışkı bakısında trematod bulunmamıştır. Nekropsi ve dışkı bakıları yapılan 500 tavuğun 81 tanesi (%16.2) çeşitli helmint türleri ile enfekte bulunmuştur. Modern işletmelerde yetiştirilen tavuklarda helmint enfeksiyonları, serbest yetiştirilen tavuklara göre enfeksiyon oranı ve enfeksiyondan sorumlu tür sayısı bakımından daha az olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

mide-bağırsak hastalıkları, açık hava yetiştiriciliği, tavuk, hastalık yaygınlığı, Afyon, kümes hayvanları işletmesi, enfekte olma, solucanlar

Afyonkarahisar bölgesi tavuklarında mide bağırsak helmintlerinin yayılışı

This study was carried out in Afyonkarahisar region of Western Turkey, where chickens and eggs are produced intensively, for determining the prevalence of the gastro-intestinal helminths in chicken. This research was conducted on 200 broilers, collected from 10 modern farms, 200 layer hens, from different 10 modern farms and on 100 free ranging backyard chickens. According to the necropsy findings, none of gastro-intestinal helminths was found in broiler chickens. In total 4 modern layer farms, Choanotaenia infundibulum was detected in 23 (11.5%) chickens out of 200. A total of 58 (58%) free-range backyard chickens were infected with various helminth species, which were: Heterakis gallinarum 38%, Ascaridia galli 19%, C. obsignata 15%, Capillaria caudinflata 13%, Trichostrongylus tenuis 3%, Subulura differens 2%, Choanotaenia infundibulum 14%, Raillietina echinobothrida 6%, R. cesticillus %3. The predominantly seen helminth species was H. gallinarum (38%) and the rarely seen species was S. differens (2%). In total 9 species were detected, which 6 of them were nematodes and 3 of them were cestodes. In infected chickens, minimum one and maximum 3 helminth species were detected. No trematode species was detected in necropsied and fecal examinated chickens. A total of 81 (16.2%) chickens out of 500 were found infected with various helminth species in necropsy and fecal examination. The helminth infection rates and species numbers in modern farms obtained less than in free-ranging systems.

Keywords:

gastrointestinal diseases, free range husbandry, fowls, disease prevalence, Afyon, poultry farming, infection, helminths,

___

1. Permin A, Hansen JW: The Epidemiology, Diagnosis and Control of Poultry Parasites, Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, 1998.
2. Anonim: http://faostat.fao.org/site/573/default.aspx#ancor. Accessed: 20.02.2006
3. Ahmed MI, Sinha PK: Prevalance of poultry helminthiasis in an arid-zone in Nigeria. Indian Vet J, 70, 703-704, 1993.
4. Altınöz F: Ankara ve çevresinde modern işletme tavuklarında sindirim sistemi helmintlerinin yayılışı. T Parazitol Derg, 26 (3): 320-324, 2002.
5. Dik B, Güçlü F, Gülbahçe S, Cantoray R: Konya yöresi tavuklarında nematod ve cestodların yayılşı üzerine araştırmalar. Selçuk Üniv Vet Fak Derg, 4 (1): 269-278, 1988.
6. Fatihu MY, Ogbagu VC, Njoku CO, Saror DI: Comparative studies of gastrointestinal helminths of poultry in Zaria, Nigeria. Rev Elev Med Vet Pays Trop, 44, 175-177, 1991.
7. Güçlü F: Ankara civarındaki tavuk, hindi, ördek ve kazlarda helmint faunası. Doktora Tezi. Ankara Üniv Sağlık Bil Enst, Ankara, 1992.
8. Köroğlu E, Dumanlı N, Şaki CE, Angın M: Elazığ ve yöresinde tavuklarda bulunan helmint türleri ve bunların yayılşı. Fırat Üniv Sağ Bil Derg,11, 257-261, 1997.
9. Kurt M, Acıcı M: Cross-sectional survey on helminth infections of chickens in the Samsun Region, Turkey. Dtsch Tierärzt Wschr,115(6): 239-242, 2008.
10. Permin A, Bisgaard M, Frandsen F, Pearman M, Kold J, Nansen P: Prevalence of gastrointestinal helminths in different poultry production systems. Br Poult Sci, 40, 439-443, 1999.
11. Poulsen J, Permin A, Hindsbo O, Yelifari L, Nansen P, Bloch P: Prevalence and distribution of gastro-intestinal helminths and haemoparasites in young scavenging chickens in upper eastern region of Ghana, West Africa. Prev Vet Med, 45 (3-4): 237-245, 2000.
12. Eshetu Y, Mulualem E, Ibrahim H, Berhanu A, Aberra K: Study of gastro-intestinal helminths of scavenging chickens in four rural disticts of Amhara, Ethiopia. Rev Sci Tech, 20 (3): 791-796, 2001.
13. Yadav AK, Tandon V: Helmint parasitism of domestic fowl (Gallus domesticus L.) in a subtropical high-rainfall area of India. Beitr Trop Landwirtsch Veterinarmed, 29 (1): 97-104, 1991.
14. Thekisoe MM, Mbati PA, Bisschop SP: Diseases of freeranging chickens in the Qwa-Qwa distict of the northeastern free state of South Africa. J S Afr Vet Assoc, 74 (1): 14-16, 2003.
15. El-Khawad, El-Badawi, Eisa AM: Helminths in chickens in Sudan. Angew Parasitol, 18 (3): 142-145, 1977.
16. Irungu LW, Kimani RN, Kisia SM: Helmint parasites in the intestinal tract of indigenous poultry in parts of Kenya. J S Afr Vet Assoc, 75 (1): 58-59, 2004.
17. Anderson RC: Nematode Parasites of Vertebrates. 2nd ed., CABI Publishing, Wallingford, UK, 2000.
18. Calnek BW, Barnes HJ, Beard CW, Reid WM, Yoder HW: Diseases of Poultry. 9th ed., Iowa State University Pres, Ames, Iowa, 1991.
19. Khalil L, Jones A, Bray A: Keys to the Cestode Parasites of Vertebrates, CAB International, Wallingford, UK, 1994.
20. Pritchard MH, Kruse GOW: The Collection and Preservation of Animal Parasites, University of Nebraska Press, Lincoln and London, 1982.
21. Thienpont D, Rochette F, Vanparis OFJ: Diagnosis of Helminthiasis by Coprological Examination. 2nd ed, Janssen Research Foundation, Belgium, 1986.
22. Boch J, Supperer R: Vererinärmedizinische Parasitologie. 4. Auflage, Verlag Paul Parey, Berlin und Hamburg, 1992.
23. Oyeka CA: Prevalence of intestinal helminths in poultry farms in Anambra State, Nigeria Bull Anim Hlth Prod Afr, 37, 217-220, 1989.
24. Hemalatha EA, Rahman SA, Jagannath MS: Helminthic infections in domestic fowls reared on deep litter and cage system. Mysore J Agric Sci, 21, 338-341, 1987.
25. Güçlü F: Ankara civarındaki tavuk, hindi, ördek ve kazlarda helmint faunası. Turk J Vet Anim Sci, 18, 79-86, 1994.
26. Wilson KI, Yazwinski TA, Tucker CA, Johnson ZB: A survey into the prevalence of poultry helminths in northwest Arkansas commercial broiler chickens. Avian Dis, 38 (1): 158-160, 1994.
27. Mpoame M, Agbede G: The gastro-intestinal helminth infections of domestic fowl in Dschang, Western Cameroon. Rev Elev Med Vet Pays Trop, 48 (2): 147-151, 1995.
28. Nonaka N, Donoqhue AR, Manzoni AM, Schillhorn Van Veen TW: A survey of helminth parasites in backyard flocks in Michigan by litter examination. Avian Dis, 35, 554-558, 1991.
29. Magwisha HB, Kassuku AA, Kyvsgaard NC, Permin A: A comparison of the prevalence and burdens of helminth infections in growers and adult free-range chickens. Trop Anim Health Pro, 34 (3): 205-214, 2002.
30. Permin A, Magwisha H, Kassuku AA, Nansen P, Bisgaard M, Frandsen F, Gibbons L: A cross-sectional study of helminths in rural scavenging poultry in Tanzania in relation to season and climate. J Helminthol, 71, 233-240, 1997.