TÜRKİYE’DE 1945-1950 DÖNEMİNDE DIŞ POLİTİKA

Bu çalışmada 1945-1950 döneminde, Sovyet tehditleri ile karşı karşıya kalan Türkiye’nin batılı devletlerden destek almaya çalışması, ABD ile yakınlaşması ve ABD’nin Türkiye’ye Truman Doktrini ve Marshall Planı çerçevesinde ekonomik ve askeri destek vermesi süreci incelenmiştir. Çalışmada Başbakanlık yayınları olan Ayın Tarihi ve Düstur, Cumhuriyet Arşivi, konuyla ilgili yayınlanmış kitap ve bilimsel dergilerde yayınlanmış makalelerden yararlanılmıştır. İkinci Dünya Savaşı’na katılmayan ve tarafsız kalan Türkiye savaş sonrasında uluslararası ilişkilerde yalnız bırakıldı. Batılı devletlerden destek almak istemesinin nedeni ise Sovyetler Birliği’nin doğuda toprak talebinde bulunması ve Boğazlardan üs istemesi olmuştur. Dolayısıyla, söz konusu dönemde daha çok ABD’den destek alan Türkiye yüzünü Batı’ya çevirmiştir.

Turkish Foreign Policy During 1945-1950

In this study it has been scrutinized that Turkey that encountered the Russian threats tried to get support from the western nations, it got closer to USA and the process that the USA gave her economic and military support according to Truman Doctrine and Marshall Plan. In this study Ayın Tarihi and Düstur published by the Prime Ministry, the Republican Archive, the books published on the same topics, and the articles published in the scientific journals were consulted. Turkey that didn’t take part in World War II and stayed impartial was left alone after the war. The reason why it wanted to get support from the Western Countries is that the Soviet Union demanded land in the east and required bases along the straits. As a result, in the mentioned era Turkey that got support much from the USA turned its face to the West

PDF

___

Alacakaptan, A. G. (1999). Türk-Sovyet ilişkileri. Çağdaş Türk Diplomasisi 200 Yıllık Süreç. Ankara: T.T.K. Yayınları.

Armaoğlu, F. (1931). Belgelerle Türk-Amerikan münasebetleri. Ankara: T.T.K. Yayınları.

Avcıoğlu, D. (1971). Türkiye’nin düzeni (dün-bugün-yarın). Ankara: Bilgi Yayınları.

Barutçu, A. F. (1977). Siyasi anılar. İstanbul: Milliyet Yayınları.

Bilge, S. (1992). Güç komşuluk, Türkiye Sovyetler Birliği ilişkileri 1920-1964. Ankara: T. İş Bankası Kültür Yayınları.

Çelik, E. (1969). 100 soruda Türkiye’nin dış politika tarihi. İstanbul: Gerçek Yayınları.

Erkin, F. C. (1986). Dışişlerinde 34 yıl, Ankara: T.T.K. Yayınları

Ertuğ, H. R. (1947). Türk Amerikan mali yardım anlaşması. Siyasi İlimler Mecbuası, 196.

Esmer, A. Ş. (1948). Türkiye’de Marshall planı, Ulus. Foreign Relations of the United States diplomatic papers, II. (1960). Washington: Department of States Publication.

Gürün, K. (1991). Türk- Sovyet ilişkileri (1920-1953). (1991). Ankara: T.T.K. Yayınları.

Gönlübol, M. (1974). Olaylarla Türk dış politikası, 1919-1973. Ankara: Sevinç Matbaası.

Marshall planı ve siz. (1950). Ankara: Güney Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.O.

Oran, B. (Ed.), (2002). Türk dış politikası: 1919-1980. (6.Basım). İstanbul: İletişim Yayınları

Sander, E. (1993). İkinci Dünya Savaşı’nda Türk dış politikası. Olaylarla Türk Dış Politikası 1919-1990, Ankara: Siyasal Kitabevi.

Sarınay, Y. (1988). Türkiye’nin batı ittifakına yönelişi ve Nato’ya girişi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

Satterthwaite, J.C. (1972). The Truman doctrine: Turkey. Annals of the American Academy of Political and Social Science, 401.

Soysal, İ. (1989). Tarihçeleri ve açıklamaları ile birlikte Türkiye’nin siyasal antlaşmaları, Ankara: C. I-II, T.T.K. Yayınları.

Sönmezoğlu, F. (2006). II. Dünya Savaşı’ndan günümüze Türk dış politikası, İstanbul: Der Yayınları.

Timur, T. (1991). Türkiye’de çok partili hayata geçiş. İstanbul: İletişim Yayınları.

Tunçkanat, H. (1969). İkili antlaşmaların iç yüzü (İktisadi, Askeri, Siyasi). Ankara: Ekim Yayınları.

Türkiye dış politikasında 50 yıl, İkinci Dünya Savaşı yılları (1939-1946). (1973). Ankara: Dışişleri Bakanlığı Yayınları.

Ülman, H. (1961). Türk- Amerikan diplomatik münasebetleri 1939-1947, Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları.

Yetkin, Ç. (2002). Karşı devrim 1945-1950. İstanbul: Otopsi Yayınları.

Ayın Tarihi, No: 144, Kasım 1945

Ayın Tarihi, No: 154, Aralık 1945

Ayın Tarihi, No: 154, Eylül 1946

Ayın Tarihi, No: 166, Eylül 1947

Düstur, III. Tertip, Cilt 28, s. 1485-1488

Düstur, III. Tertip, Cilt 29, s. 1278-1289