SON DÖNEM OSMANLI TOPLUMUNDA EĞLENCE KÜLTÜRÜ AÇISINDAN SÜNNET DÜĞÜNLERİ

19 yüzyılda Osmanlı Devleti’nde birçok alanda görülen Batılı değişme ve gelişmeler eğlence kültürü üzerinde de etkisini göstermiştir Eğlence kültürünün önemli bir unsuru olan sünnet düğünlerinde de bu değişim ve gelişim görülmüş olup, çocuğa bakış açısının ortaya konması açısından önemli bilgiler sunmuştur. Padişah çocuklarının sünnet düğünlerine de yer verilen Sûr-ı hümâyun ile toplumda sünnet düğünü öncesi hazırlıklar, düğün günü etkinlikleri, eğlenceleri, fakir ve şehit aile çocuklarının sünnet ettirildiği toplu sünnet düğünleri dönemin sosyo-kültürel, ekonomik, siyasi durumunu yansıtması açısından sünnet düğünlerinin önemini ortaya kaymuştur. Bu çalışmada birinci elden kaynaklar esas alınarak, Osmanlı Devleti’nde sünnet düğünleri ve eğlence kültüründeki önemi farklı yönleriyle değerlendirilmiştir.

Circumcision Feasts in Terms of Entertainment Culture in the Late Ottoman Society

Western changes and developments in many areas in the Ottoman Empire in the 19th century also had importantimpacts on the entertainment culture. This changes and developments were also observed in circumcision feasts, which were important elements in the entertainment culture, and provided important information in terms of revealing the perspective of the child. Sur-ı Hümayun, where circumcision feasts of the sultan's children were also included, and preparations, exhibited the circumcision feasts in the society, daily activities during the feasts, the entertainments, the mass circumcision feasts where the children of the poor people and martyrs were circumcised, and the importance of circumcision feasts in terms of reflecting the socio-cultural, economic and political situations during this period. In this study, based on the primary sources, circumcision feasts in the Ottoman Empire and their importance in entertainment culture have been evaluated in all aspects.

PDF

___

Abdülaziz Bey, (1995). Osmanlı âdet, merasim ve tabirleri toplum hayatı. Haz. Kâzım Arısan, Duygu Arısan Günay, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. Akşam, 12 Kasım 1947, Sayı: 4.
And, M. (1994). Sur-ı Hümayun. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi VII, 71-72.
Apaydın, A. (2018). Osmanlı’da çocuk olmak. Yedikıta, 123, 18-37.
Arslan, M. (2007). Kültür tarihimiz açısından zengin bir kaynak: Sûr-nâmeler. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 10, 221-258.
Aynur, H. (2009). Sûrnâme. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XXXVII, İstanbul, 565-567.
Bayat, A. H. (1982). Osmanlı devri saray sünnet şenlikleri (Sûr-ı Hümâyunlar). Kubbealtı Akademi Mecmuası, 3, 53-76.
Bayat, A. H. (1982). Osmanlı imparatorluğu Türkiye’sinde saray dışı sünnet merasimleri. II. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri kitabı içinde (ss. 11-20), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
Bayri, M. H. (1953). İstanbul’da sünnet düğünleri. Türk Folklor Araştırmaları, 49, 776-778.
Bayri, M. H. (1972). İstanbul folkloru, İstanbul: Eser Yayınları.
Çağatay, N. (1972). 100 soruda İslâm tarihi, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Çizgen, E. (1993). Osmanlı dönemi fotoğraflarında çocuk. Toplumsal Tarihte Çocuk sempozyumu bildiriler kitabı içinde (ss. 76-84) İstanbul.
Ekrem, E. & Fehim, M. (1945). Dünden hatıralar, İstanbul, Yedigün Neşriyatı.
Felek, B. (1974). Yaşadığımız günler, İstanbul: Milliyet Yayınları.
Göktaş, U. (1994). Sünnet adetleri. Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, VII, 113-114
Gürkan, S. L. (2010). Sünnet. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XXXVIII, 157-159. İkdam, 13 Ağustos 1920, Sayı: 8430.
Karabekir, K. (1995) Çocuk davamız 1, Yay. Haz: Faruk Özerengin, İstanbul: Emre Yayınları.
Koçu, R. E. (1969). Sünnet takkesi. Türk Giyim Kuşam ve Süsleme Sözlüğü. Ankara: Sümerbank Kültür Yayınları.
Lewis, R. (1973). Osmanlı Türkiye’sinde gündelik hayat (adetler ve gelenekler) İstanbul: Doğan Kardeş Yayınları.
Moralı, N. (1976). Mütarekede İzmir, İstanbul: Tekin Yayınevi.
Musahipzade, C. (1946). Eski İstanbul yaşayışı, İstanbul: Türkiye Yayınevi.
Nutku, Ö. (1993). Osmanlı şenliklerinde çocuk. Toplumsal Tarihte Çocuk, sempozyumu bildiriler kitabı içinde (ss. 57-64). İstanbul.
Okay. C. (1998). Osmanlı çocuk hayatında yenileşmeler 1850-1900, İstanbul: Kırkambar Yayınları.
Osmanoğlu, A. (1986). Babam Sultan Abdülhamid, Ankara: Selçuk Yayınları.
Pakalın, M. Z. (1972). Sünnet düğünü. Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü III,
İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Servet-i Fünun, 17 Ağustos 1916, Sayı: 1313.
Son Posta, 13 Mart 1932, Sayı: 587.
Son Posta, 2 Kasım 1931, Sayı: 457.
Son Posta, 28 Ekim 1931, Sayı: 453.
Son Posta, 5 Ağustos 1934, Sayı: 1448.
Tasvir-i Efkar, 7 Haziran 1921, Sayı: 6-3034.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başbakanlığı Osmanlı
Arşivi (BOA).
BOA, Y. PRK. KOM. 1/81. 29 Mayıs 1295/1879.
BOA, Y.PRK. HH./9/43. 25 Mart 1298/1882.
BOA, ŞD. 2479/13. 3 Nisan 1300/1884.
BOA, Y. MVT. 18/22. 27 Mayıs 1301/1885.
BOA, Y. A. HUS. 182/44. 13 Haziran 1301/1885.
BOA, DH. MKT. 1536/40. 15 Ağustos 1304/1888.
BOA, DH. MKT 1644/ 20, 18 Temmuz 1305/1889.
BOA, Y. PRK. AZJ 19/27, 18 Mayıs 1307/1891.
BOA, Y. PRK. UM. 25/90. 16 Teşrin-i Sani 1308/1892.
BOA, ML. EEM. 236/61. 28 Temmuz 1312/1896.
BOA, Y. PRK. ZB. 21/28. 9 Haziran 1314/1898.
BOA, DH. MKT. 2094/5. 10 Ağustos 1314/1898.
BOA, Y. PRK. ASK. 151/ 52. 13 Mayıs 1315/1899.
BOA, TSMA. E. 625/22 Mayıs 1315/1899.
BOA, İ.HUS. 75/57. 21 Mayıs 1315/1899.
BOA, DH. MKT. 2209/144. 31 Mayıs 1315/1899.
BOA, Y. PRK.. ŞH. 8/69. 3 Haziran 1315/1899.
BOA, DH. MKT. 2220/37. 27 Haziran 1315/1899.
BOA, DH .MKT. 2259/88. 10 Teşrin-i Evvel 1315/1899.
BOA, ML. EEM. 350/61. 27 Eylül 1316/1900.
BOA, DH. MKT. 2428/1. 1 Teşrin-i Sani, 1316/1900.
BOA, DH. MKT. 2544/ 154. 2 Teşrin-i Evvel 1317/1901
BOA. ML. EEM. 416/83. 17 Haziran 1318/1902.
BOA. ML. EEM. 453/58. 21 Teşrin-i Evvel 1319/1903.
BOA, ML. EEM. 482/94. 21 Temmuz 1320/1904.
BOA, ML. EEM. 568/61. 4 Teşrin-i Evvel 1322/1906 .
BOA, ML. EEM. 574/73. 4 Teşrin-i Evvel 1322/1906.