HAYIZ OLGUSUNUN İSLAM HUKUKU BAĞLAMINDA ORUÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ / REGIL OF CASE RESULTS OF WORSHIP ORUC

Makalede, hayızlı kadınların oruçlarını nasıl ifa edecekleri ele alınmış ve bu husustaki farklı görüşler tartışılmıştır. Uygulamanın günümüze kadar tevatür derecesinde ulaşmış formatı mevcut iken neden böyle bir konunun ele alındığı sorgulanabilir. Çünkü çağdaş ilahiyatçı bilim adamlarının günümüzde zihinleri bulandıran, inanan kadınların aklını karıştıran açıklamalarını vuzuha kavuşturmaya ihtiyaç hâsıl olmuştur. Konu objektif bir biçimde ele alınmaya çalışılmış, tarafların öne sürdükleri deliller aynen iktibas edilmiş ve sonuç bölümünde de bunlar karşılaştırılarak kanaatimiz belirtilmiştir. Çalışmada kadının yaratılmasıyla ilintisi olması sebebiyle önce kadının yaratılışı konusundaki anlayışlar ortaya konulmuştur. Tarih boyunca kadın önemli bir fenomen olmuş, onun yaradılışı ile ilgili mitler önem arz etmiştir. Yine tarih boyunca aşağılan hor görülen ve ikinci sınıf muamelelerine duçar kalanın kadın olması da dikkat edilmesi gereken başka bir konudur. Bu itibarla Hz. Peygamberin kadınlar hakkındaki pozitif ayrımcılık uygulamaları perspektifinde değerlendirilebilmesi için de önceki dönemlere ait uygulamaların tespit edilmesi gerekiyordu. Bu itibarla çalışmada İslam öncesi dönemlerden sadece Yunan/Helen ve Roma dönemleri ele alınmış, cahiliye dönemi pek meşhur olduğu ve üzerinde çok fazla çalışma yapıldığından bu hususçalışma kapsamının dışında tutulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Hayız, Cünüp, Oruç, Hadis, Rivayet.

-

In this article, how menstruating women will fast and observe this religious deed is discussed. While we have the widespread practice, why we handle this issue again may be questioned. Because the commentaries that confuse the minds of the contemporary theologians and the believing women need immediate clarification. The subject is discussed objectively; the evidence put forth by the proponents are cited with no change in wording; our personal opinion of the issue is presented in the conclusion part. The assumptions on the creation of women are brought up since it is closely related to the creation of women. Women have always been an important phenomenon throughout history and the myths on their creation have always been of great interest. That the women who have always been despised and considered to be the second-class people is another issue to be handled. In the article, only the Greek, Helen and the Roman periods in the pre-islamic years are discussed and the ignorance period of Islam is exempted since there are a lot of research done on this phase of history.

Keywords:

menstruation, impurity, hadith, rivayet,

PDF

___

Allemetü’l-Hümam Mevlana eş-Şeyh Nizam ve Cemeat u min Ülema-i Hindi’l-Â’lem,“el-Fetava el-Hindiyye” Heyet, Dâru‟l-Kütübi‟lİlmiyye, Beyrut 2000. (Trc. Mustafa Efe), Akçağ Yayınları, Ankara: 19
Atay Hüseyin, “Kur’an’a Göre Araştırmalar I-III”, Atay Yay. Ankara, 19 Ateş Süleyman, “Kur’an Ansiklopedisi”, Kuba Yayınları. Ayni, Ebû Muhammed Bedreddin Mahmûd b. Ahmed b. Musa Hanefi, (ö.855/1451), “Şerhu Süneni Ebi Davud” ; tahric Ebû Mahrus Amr b. Mahrus. -- Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2007/1428.
Baberti, Ekmeleddin Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd b. Ahmed, (ö.786/1384), “el-İnaye fî şerhi’l-hidaye” müst. Mustafa b. İbrâhim el-Vardari. -- [y.y.] : Yazma
Behauddin Ebi Mehasin Yusuf b. Râfi’ b. Şeddad el-Halebî eş-Şafiî’ (ö. 684/1285), “Delâilü'l-Ahkâm min Ehâdîsi'n-Nebiyyi Aleyhi'sSelam”, Dâru'l-Küteybe, Beyrut, 1992.
Berki Şakir, “Roma’da Miras Hukuku” Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt: 10 Sayı: 1 Yayın Tarihi: 1953.
Buharî, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmail b. İbrahim, (ö.256/870) “Sahihu’l-Buharî” İstanbul, 1325/1907.
Cezeri, Abdurrahman (ö. 1360/1941 ) “Kitabu’l-Fıkh ale’l-Mezâhibi'lErbea”, Matbaatu'l-İstikâmet, Beyrut. ts.
Charles Freeman, “Mısır, Yunan ve Roma: Antik Akdeniz Uygarlıkları”, Ankara. Dost Kitabevi. 2010.
Davudoğlu Ahmed, “Mevkufât”, Saadet yayınları, İstanbul: 1986.
Ebü Davud, Süleyman b. el-Eş'âs b. İshak b. Beşîr b. Şeddâd b. Amr b. İmrân el-Ezdî es-Sicistânî (ö.436/1044) “Sünen-i Ebu Davud” elMektebetü’l-İslâmiyye, İstanbul, ts. el-Karafî, Şihabuddin Ahmed b. İdris (ö. 684/1285), “ez-Zehîra”, Daru‟lGarbi‟l-İslamî, Beyrut 1994.
Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2010.
Gülaçtı, Nurettin, “Sanatsal Bir Obje Olarak Kadın Ve Bazı Toplumlarda Kadına Bakış”, İdil Dergisi, Cilt 1, Sayı 2 Bahar 2012 (ISSN: 2146-9903, E-ISSN: 2147-3056) (03.05.2012).
Horst Blanck, “Eski Yunan ve Roma’da Yaşam”, İstanbul: Arion Yayınevi. 19 İbn Abidin, Muhammed Emin b. Ömer b. Abdülazîz ed-Dımaşki, (ö.1252/1836), “Reddü’l-muhtar ala Dürri’l-muhtar”; tahkik: Hüsameddin b. Muhammed Salih Ferfur. Dımaşk: Ma’hedu Cemiyyetü’l-Fethi’l-İslâmî, 2000/1421.
İbn Hanbel, Ahmed b. Hanbel, (ö.241/855) “el-Müsned, el-Fethu’r-Rabbani Tertibi”, Ensar Yayıncılık ts. İbn Hazm, Ebû Muhammed b. Ali b. Ahmed b. Saîd Zahiri, (ö.456/1064), “el-Muhalla” ; tahkik Ahmed Muhammed Şakir. -- Kahire : İdaretü’t-Tıbaati’l-Müniriyye, 1347.
İbn Kudâme, Ebû Muhammed Muvaffakuddîn Abdullah b. Ahmed b. Muhammed b. Kudâme Cemmâîlî Makdisî, (ö.620/1223), “elMuğni”,Mektebetü‟r-Riyâdi‟l-Hadîse, Riyad, 1971.
İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem b. Manzûr, (ö.1311/1894). “Lisânu'lArab”, Dâru Sâdır, Beyrut, ts.
İbn Nuceym, Zeynuddîn (Zeynelâbidîn) b. İbrahim b. Muhammed b. Nuceym el-Mısrî (d.926/1519–ö.970/1563) “el-Bahrü'r-raik şerhu Kenzi'd-dekaik.” Daru’l-Kütüp el-İlmiyye. Beyrut.1997.
İbn Rüşd, Ebu'l-Velîd Muhammed b. Ahmed el-Kurtubî (ö.595/1198), “Bidâyetü'l-Müctehid ve Nihâyetü'l-Muktesıd”, I-II, Matbaatü Mustafa el-Bâbî, Mısır, 1975, 4. bs.(Trc. Ahmet Meylanî), Beyan, İstanbul.
Kadi İyaz, Ebü'l-Fazl İyaz b. Musa b. İyaz el-Yahsubi Kadi İyaz, (ö544/1149), “Şerhu Sahihi Müslim li-Kadi İyaz = İkmalü’l-Mu’lim bi-fevaidi Müslim.” ; thk. Yahyâ İsmail. -- Mansure: Dârü’l-Vefa, 1998/1419.
Kasani, Ebû Bekr Alaeddin Ebû Bekr b. Mes'ud b. Ahmed el-Hanefi, (ö.587/1191), “Bedaiü's-sanai' fî tertibi'ş-şerai'”, thk: Ali Muhammed Muavviz, Adil Ahmed Abdülmevcut. -- Beyrut: Dârü’lKütübi'l-İlmiyye, 1997/1418
Maverdi, Ebü'l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib, (ö. 450/1058), “el-Hâvi'lKebir fî Fıkhi Mezhebi’ş-Şafiî”, thk: Mahmud Matraci. -- Beyrut: Darü’l-Fikr, 1994/1414.
Mevsılî, Ebu'1-Fadl Mecdüddîn Abdullah b. Mahmud b. Mevdûd b. Mahmud el-Mevsılî el-Bağdâdî (ö.6837/1284) “el-İhtiyâr li-ta'lîli'1Muhtâr” -- ofs -- İstanbul: Çağrı Yayınları, 1987.
Mutarrizi, Ebü'l-Feth Burhaneddin Nasır b. Abdüsseyyid b. Ali, (ö.610/1213), “el-Mugrib fî tertibi'l-mu'rib” ; thk. Mahmûd Fahuri. - Haleb: Mektebetu Usame b. Zeyd, 1979.
Müslim, Ebü'l-Hüseyin el-Kuşeyri en-Nisaburi Müslim b. el-Haccac, (ö.261/875), “Sahih-i Müslim” -- Kahire: Dârü’t-Tıbâati'l-Âmire, 13 Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şu’ayb, (ö.303/915) “es-Sünen ma’aşerhi’s-Suyutî ve hâşiyeti’s-Sindî” Mısır, ts. Nevevi, Ebû Zekeriyyâ Muhyiddin Yahyâ b. Şeref b. Muri, (ö.676/1277.), “Sahihi Müslim bi-şerhi'n-Nevevi = el-Minhac fi şerhi Sahihi Müslim b. Haccac.” -- [y.y. : y.y.], 1349. (Kahire: el-Matbaatü’lMısriyye), Nevevi, Ebû Zekeriyyâ Muhyiddin Yahyâ b. Şeref b. Nuri, (ö. 676/1277), “el-Mecmu’ şerhi'l-Mühezzeb li’ş-Şirazi”,thk: Muhammed Necib Mutii. -- Riyad: Dâru Âlemi’l-Kütüb.
Oğuz Tekin, “Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş”. İstanbul: İletişim Yayınları. 2008.
Oxford Dictionary Of English 2e, Oxford University Press, 2003.
Öztürk Yaşar Nuri. “Kur’an’daki İslâm”, İstanbul, 1988.
Stephen Biesty, “Antik Dünya – Mısır, Roma, Yunan”, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. 2009.
Şürünbülali, Ebü’l-İhlâs Hasan b. Ammar b. Ali el-Vefai (ö. 1069/1659), “Nûri'l-İzah”, Kütübü'l-Arabî, Mısır, trs.
Şürünbülali, Ebü’l-İhlâs Hasan b. Ammar b. Ali el-Vefai (ö.1069/1659), “elMiftah Şerhu Nuri'l-İzah” Ebu’l-Zeyd Şibli; Türkçeye çeviren Abdullah Aydın. -- 21. bs. -- İstanbul: Müjde Yayınları, 1987. Tabersî, (ö. 1320/1902), “el-Mu'telef mine’l-Muhtelef beyne Eimmeti’sSelef”, Mecmau‟l-Buhûsi‟l-İslamiyye, Meşhed, 1410.
Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ b. Sevre es-Sülemî (279/892), “Sünenü‟t- Tirmizî (el-Câmiu's-Sahîh)”, Çağrı Yayınları, İstanbul 19 Topcan Özlem, “Yahudilik Ve Hıristiyanlık Din Geleneklerinde Toplumsal Cinsiyet (Geleneksel Dinler Otoritesine Feminist Bakış)”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara,2010.
Ulu Arif, “Âdet Halindeki Kadının Orucuyla İlgili Hadislerin Tenkid Ve Tahlili”, Atatük Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 38, Erzurum, 2012. www.suleymaniyevakfi.org
Zuhayli Vehbe, “el-Fıkhü'l-İslâmî ve edilletuhu” -- 2. bs. -- Dımaşk : Dârü'lFikr, 1985/1405. (Trc. Kurul) Risale, İstanbul, 1992.