The Comparison of Scientist Perceptions of Syrian Refugee Students and Turkish Students: Sample of Mersin Province

Bu çalışmanın amacı, son yıllarda Suriye'den Türkiye'ye göç eden ilkokul çağındaki öğrencilerle Türk öğrencilerin bilim ve bilim insanı algılarını kıyaslamaktır. Araştırma nitel bir yaklaşımla yapılandırılmış olup betimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma 2017-2018 eğitim öğretim döneminde Mersin İli'nde bulunan bir devlet okuluna kayıtlı üçüncü ve dördüncü sınıfa devam eden Suriyeli (36) ve Türk (73) toplamda 109 öğrenciyle yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak Chambers (1983) tarafından geliştirilen “Bir Bilim İnsanı Çiz Testi” (Draw A Scientest Test-DAST) uygulanmıştır. İncelemeler sonrasında öğrenciler tarafından yapılan çizimler DAST analizinde kullanılan kriterler de dikkate alınarak temalandırılmıştır. Öğrencilerin çizimlerinde; (1) bilim insanının fiziksel özellikleri, (2) cinsiyeti, (3) kullandığı araştırma sembolleri, (4) kullandığı bilgi sembolleri, (5) teknoloji, (6) çalışma alanı ve (7) favori bilim insanları temalarına göre kodlamalar yapılmıştır. Çizimler incelendiğinde hem Türk hem Suriyeli tüm erkek çocuklar, bilim insanı denildiğinde "erkek" figür çizmiştir. "Kadın" bilim insanı çizen erkek öğrenci olmamıştır. Bilim insanının fiziksel özelliklerine ilişkin olarak her iki öğrenci grubu da bilim insanını, saçı düzgün taranmış, üstü başı düzgün kıyafetli olarak anlatmışlardır. Bilim insanının kullandığı araştırma sembolllerine ilişkin, Suriyeli öğrenciler mikroskop, saat, resim paleti, ampul, gemi sembollerine yer verirken, Türk öğrenciler çok daha çeşitli araştırma sembollerine (aşı, stetoskop, organlar, terazi, ilaç, fosil, teleskop, atom, dinazor, gezegen) yer vermişlerdir. Bilim insanının kullandığı bilgi sembollerine yönelik yansıttıkları imajlar da farklılık göstermektedir. Suriyeli öğrenciler sadece kalem ve yazı tahtası çizerken, Türk öğrenciler kitap, kalem, formüller, koordinatlar, kuru buz, yerçekimi, virüs, mikrop sembollerini çizmişlerdir. Suriyeli ve Türk çocukların teknolojiye yönelik ortak imajlarının zaman makinası, uzay gemisi, uçan araba ve uçan ev olduğu görülmektedir. Türk öğrencilerde imaj çeşidi yine daha fazla olarak dikkat çekmektedir. Türk öğrencilerin büyük bir çoğunluğu bilim insanının laboratuvarda deneyler yaparken çizerken, Suriyeli öğrenciler daha çok doğada ve evde çalışırken çizmişlerdir. Favori bilim insanı başlığında çizimler incelendiğinde, "Thomas Edison" hem Suriyeli hem Türk öğrencilerin favori bilim insanı sıralamasında birinci sırada yer almıştır. Bu araştırma soncunda genel olarak Suriyeli öğrencilerin Türk öğrencilere göre bilim insanı algısıyla ilgili daha sınırlı cevaplar verdikleri görülmektedir. Uygulama için gidilen okulda Suriyeli öğrencilerle dil konusunda sıkıntılar yaşandığı görülmüştür. Çocuklar ana dillerinden başka bir dilde kendilerini rahat ifade edemedikleri için çizim konusunda Türk öğrencilere göre zorlanmışlardır. Bu bağlamda Suriyeli öğrencilerin de eğitim-öğretim sürecine entegrasyonu konusunda planlamar yapılmalıdır. Aynı okulda, aynı sınıfta okuyan aynı yaş grubundaki çocuklar arasında bilim ve bilim insanı algılarındaki bu farkların en kısa sürede giderilmesi için önlemler alınmalıdır. Okul yönetimi ve öğretmenler Suriyeli öğrencilerin velileriyle okul dışı zamanlarda etkinlikler düzenleneyebilirler. Sınıf öğretmenleri müfredatı işlerken çocuklar arasındaki farkları göz önünde bulundurarak ders sürecini planlamalıdır. Aynı toplumda yaşayan tüm çocukların benzer koşullardan yararlanabilmesi için tüm eğitimcilerin, akademisyenlerin gerekli hassasiyeti göstermesi gerekmektedir. Anahtar Sözcükler: Suriyeli mülteci öğrenci, ilköğretim, bilim insanı algısı  

___

  • Balkı, N., Çoban, A. K., & Aktaş, M. (2003). Ilköğretim öğrencilerinin bilim ve bilim insanına yönelik düşünceleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, cilt: XVII, Sayı:1, 11-17.
  • Barman, C. (1997). Students’ views of scientist and science: results from a national study. Science and Children, 35, 18-23.
  • Büyükikiz, K. K., & Çangal, Ö. (2016). Suriyeli misafir öğrencilere Türkçe öğretimi projesi üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5(3), 1414-1430.
  • Chambers, D.W. (1983). Stereotypic images of the scientist: the draw a scientist test. Science Education, 67 (2), 255-265.
  • İdin, Ş. (2018). The challenges of refugee students encountered in science courses: A phenomenological study. Journal of Education and Future, (13), 79-94.
  • İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi (2015). Suriyeli mülteci çocukların Türkiye devlet okullarındaki durumu: Politika ve uygulama önerileri. http://www.cocukcalismalari.org/wp-content/uploads/2015/09/SuriyeliCocuklar-Egitim-Sistemi-Politika-Notu.pdf Erişim tarihi: 26.02.2018.
  • Karasar, N.(1999).Bilimsel araştırma Yöntemi, 9. Basım, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
  • Korkmaz, H., & Kavak, G. (2010). İlköğretim öğrencilerinin bilime ve bilim insanına yönelik imajları. İlköğretim Online, 9(3), 1055-1079.
  • Mead, M. & Metreaux, R. (1957). The Image of Science Among High School Students. Science, 126, 384–390.
  • Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: Bir bütünleştirme önerisi. Göç Dergisi, 3(1), 65-81.
  • Seydi, A. R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014(31), 267-305.
  • Song, Jinwoong & Kim, Kwang-Suk (1999). How Korean students see scientists: the image of the scientist. International Journal Of Science Education, 21(9), 957–977.
  • UNHCR (2015). Syria regional refugee response inter-agency information sharing portal.
  • Toğrol, A. Y. (2000). Öğrencilerin bilim insanı ile ilgili imgeleri. Eğitim ve Bilim, 25(118), 49-56.
  • Türkmen, H. (2008). Turkish primary students’ perceptions about scientist and what factors affecting the ımage of the scientists. Eurasia Journal Of Mathematics, Science And Technology Education. 4(1), 55–61.
  • Uzun, E. M., & Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83.
  • Yavuz, Ö., & Mızrak, S. (2016). Acil Durumlarda Okul Çağındaki Çocukların Eğitimi: Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler Örneği. Göç Dergisi, 3(2), 175-199.