Öğrencilerin Telefonsuz Kalma Korkusunu (Nomofobi) İnceleyen Çalışmaların Sistematik Bir Analizi

Bu çalışmada, nomofobi kavramını ele alan, YÖK Ulusal Tez Merkezi ile TRDizin veri tabanlarında taranan ve 2016-2021 yılları arasında yayımlanmış tez ve makale çalışmalarının sistematik analizi gerçekleştirilmiştir. Sistematik analize dahil edilen çalışmalar; amaçlar, yöntemler, ana değişkenler, örneklem ve ölçme araçları açısından incelenmiştir. Bu amaçla, mevcut çalışmada Sistematik Analiz ve Meta Analizler için Tercih Edilen Raporlama Protokolünün (PRISMA) ilkeleri takip edilmiştir. Tanımlanan 67 çalışmanın 36'sı dahil edilme kriterlerini karşılamış ve sistematik analiz bu çalışmalar üzerinden gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda, çalışmaların özellikle nomofobi yaygınlığını belirlemeyi amaçladığı, bunun için araştırmacıların daha çok nicel araştırma yöntemlerine başvurdukları ve çalışmalarda ağırlıklı olarak üniversite öğrencilerinden oluşan örneklem gruplarından veri topladıkları ortaya çıkmıştır. Ayrıca incelenen çalışmalarda, nomofobi ile kişilik, kaygı, stres, fiziksel veya zihinsel sağlık ve akademik başarı arasındaki ilişkilerin irdelendiği ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Nomofobi, sistematik analiz, öğrenciler

A Systematic Review of Studies Investigating the Prevalence of Nomophobia amongst the Students

In this study, a systematic review of the studies on nomophobia indexed in the National Thesis Center and TRDizin databases between 2016-2021 was carried out. Studies reviewed in respect to their objectives, methodological, design, main variables, sample details and measurement methods. With this aim, a systematic analysis in accordance with the Preferred Reporting Items for Systematic Reviews (PRISMA) guidelines was conducted. The initial sample consisted of 67 studies, 36 of which met the inclusion criteria and were analyzed in detail. The findings illustrated that the current research body mainly aims to explore the prevalence of nomophobia in adolescents by employing quantitative research methods predominantly and collecting data from sample groups mostly consisting of university students. In addition, findings also illustrated that nomophobia is associated with personality, anxiety, stress, academic performance, and other physical or mental health problems.

Keywords:

Nomophobia, systematic review, students,

PDF

___

Adıgüzel, A. (2018). Üniversite öğrencilerinde gündemi kaçırma korkusu, problemli akıllı telefon kullanımı, problemli internet kullanımı ve yaşantısal kaçınmanın cep telefonu bağlantısını kaybetme korkusuna yönelik modelin sınanması Muğla ili örneği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
Adnan, M., & Gezgin, D. M. (2016). A modern phobia: prevalence of nomophobia among college students. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 49(1), 141-158.
Akbaş, G. N., & Gücük, S. (2020). Tıp fakültesi öğrencilerinde nomofobi düzeyleri ve akademik başarıları arasındaki ilişki. TJFMPC, 14(3), 396-402.
Akhoroz, M. (2019). Öğretmen adayları arasında kişilik özellikleri ile nomofobi arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Akıllı, G. K., & Gezgin, D. M. (2016). Üniversite öğrencilerinin nomofobi düzeyleri ile farklı davranış örüntüleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 51-69.
Almunawar, M. N., Anshari, M., Susanto, H., & Chen, C. K. (2015). Revealing customer behavior on smartphones. International Journal of Asian Business and Information Management, 6(2), 33–49.
Altan, B. (2019). Nomofobi ile aleksitimi arasındaki ilişkide bilinçli farkındalık ve üst bilişin aracı rolünün incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
Arslan, A. (2020). Üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 4 (7), 27-41. http://doi.org/10.31458/iejes.600483
Bartwal, J., & Nath, B. (2019). Evaluation of nomophobia among medical students using smartphone in north India. Med. J. Armed Forces India, 76(4), 451-455. http://doi.org/10.1016/j.mjafi.2019.03.001
Bayrak, B. (2017). İstanbul'da bir grup ergen üzerinde cep telefonundan ayrı kalma korkusu (Nomofobi), bağlanma özellikleri, ruhsal ve davranışsal sorunlar arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
Birimoğlu, O. C., Nur, S., Karasu, F., & Deveci, E. (2020). Sağlık alanındaki ön lisans öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı üzerine nitel ve nicel bir çalışma. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 455-463. http://doi.org/10.26453/otjhs.702051
Büyükalim, M. (2020). Üniversite öğrencilerinde genel aidiyet, nomofobi ve yaşam doyumu arasındaki yordayıcı ilişkiler (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
Büyükçolpan, H. (2019). Üniversite öğrencilerinde nomofobi, bağlanma biçimleri, depresyon ve algılanan sosyal destek (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
Carlisle, P. A. (2017). Nomphobia: A rising trend in students. Addiction, cell phone addiction series. Createspace Independent Publishing Platform. Scotts Valley, CA, USA.
Çolak, M. (2019). Ortaokul öğrencilerinin nomofobi düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
Demir, Ü. (2019). Üniversite öğrencilerinin nomofobi düzeylerinin akıllı telefon kullanım durumuna göre incelenmesi: ÇOMÜ eğitim fakültesi örneği. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5 (2), 106-118.
Erdem, H., Kalkın, G., Türen, U., & Deniz, M. (2016). Üniversite öğrencilerinde mobil telefon yoksunluğu korkusunun akademik başarıya etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 923-936.
Gezgin, D. M., Hamutoğlu, N. B., Sezen-Gültekin, G., & Yıldırım, S. (2019). Preservice teachers’ metaphorical perceptions on smartphone, no mobile phone phobia (Nomophobia) and fear of missing out (FoMO). Bartın University Journal of Faculty of Education, 8(2), 733-783.
Göktaş, H. (2019). Lise öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığı, mobil telefon yoksunluğu korkusu ve akademik başarıları arasındaki ilişki (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Güllüce, A.Ç., Kaygın, E. & Börekci, N.E. (2019). Üniversite öğrencilerinin nomofobi düzeyi ile öznel iyi olma durumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Ardahan Örneği Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37 (4), 651- 674.
Günlü, A., & Uz Baş, A. (2020). Genişletilmiş benlik kuramı bağlamında nomofobi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9 (5), 3853-3873.
Güzel, Ş. (2018). Fear of the age: nomophobia (No-Mobile-Phone). Journal of Academic Perspective on Social Studies, 1, 20-24.
Hoşgör, H. (2020). Üniversite öğrencilerinin nomofobi düzeyini etkileyen faktörler ve ders performansları üzerinde nomofobinin etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15 (25), 3169-3197.
Kara, M. (2020). High schoolers’ usage intensity of mobile social media and nomophobia: investigating the mediating role of flow experience. Participatory Educational Research (PER), 8 (1), 409-422.
Karaca, F. (2017). Üniversite öğrencilerinin internet bağımlılığı ile akıllı telefon kullanma alışkanlıkları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 581-597.
Karakurt, N., Durmaz, D., & Oral, M. (2020). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinde nomofobi ile kaygı düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Samsun Sağ Bil Dergisi, 5(2),157-165.
Kartal, Y. A. (2019). Ebelik Öğrencilerinin mobil telefon yoksunluğu korkusu ile sosyal destek algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(4), 308-312.
Kıraç, R. (2019). Nomofobinin dikkat eksikliğine etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,14 (20), 1097-1114.
Lin, C. Y, Griffiths, M. D., & Pakpour, A. H. (2018). Psychometric evaluation of Persian nomophobia questionnaire: differential item functioning and measurement invariance across gender. J. Behav. Addiction, 7, 100–108.
Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., & Altman, D. G., The PRISMA Group (2009). Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses: The PRISMA Statement. PLoS Med, 6(7). http://doi.org/10.1371/journal.pmed1000097.
Öz, H. (2018). Üniversite okuyan genç yetişkinlerin mobil telefon yoksunluğu korkusu (nomofobi) ile kişilik tipleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul.
Özarslan, M. (2019). The relationship between high school students’ fear of mobile telephone deprivation and life satisfaction levels. International Technology and Education Journal, 3(2), 9-18.
Pasquale, C., Lucio, I., Sara, V., Marilena, M., Riccardo, P., Carlo, L., & Giuliana, M. (2021). Smartphone addiction across the lifetime during Italian lockdown for COVID-19, Journal of Addictive Diseases, http://doi.org/10.1080/10550887.2021.1889751
Semerci, A. (2019). Nomophobia as the predictor of secondary school students’ smartphone addiction. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 947-965.
Shahzad, U., Shahzad, H., Anwer, N., Khader, Y., Mnan, F., Akhtar, S. & Akhtar, H. (2021). Prevalence of Nomophobia in students due to COVID-19 pandemic in Pakistan. Preprint.
Şengör, Y. (2020). İyi oluşun yordayıcıları olarak yalnızlık ve nomofobi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
Taştan, Y. Ş. (2020). Spor yapan ve yapmayan üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığı nomofobi düzeylerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Yaman, Z., & Kavuncu, B. (2019). Üniversite öğrencilerinin sosyal gelişmeleri kaçırma korkusunun ve sosyal ağ kullanım amacının nomofobi düzeyine etkisi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14(2), 555-570.
Yıldız, K., Kurnaz, D. & Kırık, A.M. (2020). Nomofobi, netlessfobi ve gelişmeleri kaçırma korkusu: sporcu genç yetişkinler üzerine bir araştırma. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (Özel Sayı), 321-338.
Yildirim, C., & Correia, A. P. (2015). Exploring the dimensions of nomophobia: Development and validation of a self-reported questionnaire. Comput. Hum. Behav., 49, 130–137.
Yılmaz, M., Köse, A., & Doğru, Y. B. (2018). Akıllı telefondan yoksun kalmak: nomofobi bir araştırma. AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology, 9 (35). http://doi.org/10.5824/1309‐1581.2018.5.003
Yoğurtçu, D. D. (2018). Üniversite öğrencilerinin beş faktör kişilik özellikleri ile nomofobi düzeyleri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.