Ordu İline Kayıtlı Küçük Ölçekli Balıkçı Teknelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği

Balıkçılık sektöründe genel olarak emniyetli ve sağlıklı çalışma ortamları bulunmadığı için riskler ve potansiyel tehlikeler açısından iş sağlığı ve güvenliği üzerinde önemle durulması gerekmektedir. Bu çalışmada, Ordu ilinde küçük ölçekli balıkçılık faaliyetinde bulunan 70 balıkçı ile yüz yüze görüşmeler yapılarak, balıkçıların sosyo-demografik yapıları, iş sağlığı ve güvenliği açısından bilgi düzeyleri, karşılaşılan riskler ve bunları etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yapılan görüşmeler doğrultusunda balıkçıların ortalama yaşları 48,7±1,45 yıl olup, katılımcıların tamamı okuryazar, %44’ü ilkokul, %17’si ortaokul, %34’ü lise ve %5’i üniversite mezunudur. Balıkçıların denizde bir yılda geçirdikleri sürenin ortalama 185,1±8,49 gün olduğu, %49’unun 200 günden fazla olduğu belirlenmiştir. İş sağlığı ve güvenliliği bakımından katılımcıların %9’unun meslek hastalığının olduğu, %91’nin herhangi bir meslek hastalığının olmadığı belirlenmiş ve hastalık olarak bel fıtığı, diz ağrısı, bronşit ve sinüzit tespit edilmiştir. Katılımcıların balıkçılık faaliyetleri sırasında, kesilme (%44), ezilme (%31), kırık-çıkık (%10), baş yaralanmaları (%9) gibi iş kazaları yaşadıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Küçük ölçekli balıkçılık, Sosyo-demografik yapı, İş Sağlığı ve Güvenliği, Ordu.

Occupational Health and Safety on Small Scale Fishing Boats in Ordu Province

Occupational health and safety should be emphasized in terms of risks and potential hazards, as there are generally no safe and healthy working environments in the fishing industry. This study aimed to determine the socio-demographic structures of the fishermen, their knowledge levels in terms of occupational health and safety, the risks encountered, and the factors affecting them by conducting face-to-face interviews with 70 fishermen engaged in small-scale fishing activities in the Ordu province. According to the interviews, the average age of the fishermen is 48.7±1.45 years, and all participants are literate, 44% from primary school, 17% from secondary school, 34% from high school, and 5% from university graduate. It was determined that the average time spent by the fishermen at sea in a year was 185.1±8.49 days, 49% of them more than 200 days. In terms of occupational health and safety, it was determined that 9% of the participants had an occupational disease, 91% did not have any occupational disease, and lumbar hernia, knee pain, bronchitis, and sinusitis were detected as diseases. It was determined that the participants experienced occupational accidents such as cutting (44%), crushing (31%), fracture-dislocation (10%), and head injuries (9%) during fishing activities.

Keywords:

Küçük ölçekli balıkçılık, Sosyo-demografik yapı, İş Sağlığı ve Güvenliği, Ordu.,

PDF

___

Anonim. (2022). Ordu İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Balıkçılık ve Su Ürünleri Şube Müdürlüğü.
Aydoğan, Ö. (2020). Su Ürünleri Sektöründe Karşılaşılan İş Hastalıkları ve Meslek Hastalıkları. Karaelmas İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 4(1), 55-64. DOI: 10.33720/kisgd.558324
Aytepe, H.G., Dalyan, O. & Pişkin, M. (2021). Çanakkale İlinde Hizmet Veren Balıkçı Teknelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği. COMU J. Mar. Sci. Fish, 4(2), 99-106. DOI: 10.46384/jmsf.963057
Bene, C., jeppe, K., & Maarten, B. (2014). Small-scale fisheries: Importance, vulnerability and deficient knowledge. Governance of Marine Fisheries and Biodiversity Conservation: Interaction and Coevolution. 317-331. DOI: 10.1002/9781118392607.ch22
Bütüner, S. (2008). Muğla Bölgesi Endüstriyel Balıkçı Teknelerinin Yapısal Özelliklerinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitü. Muğla, Türkiye. 84s.
Byard, RW. (2013). Commercial fishing industry deaths - forensic issues. J Forensic Leg Med. 20(3), 129-32. DOI: 10.1016/j.jflm.2012.05.010
Çalık, S. & Erdoğan Sağlam, N. (2015). Ordu İlinde Küçük Ölçekli Balıkçılığın Sosyo-Ekonomik Yapısının Belirlenmesi. Türk Denizcilik ve Deniz Bilimleri Dergisi, 1(2), 107-113.
Çelikkale, M.S., Düzgüneş, E. & Okumuş, İ. (2019). Türkiye Su Ürünleri Sektörü ve Avrupa Birliği ile Entegrasyonu. 553s.
Demirol, F. & Yüksel, Y. (2014). Keban Baraj Gölü’ndeki kerevit (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) popülasyonuna uygulanan avcılık tekniğinin belirlenmesi. Yunus Araştırma Bülteni, 1, 13-22. DOI: 10.17693/yunus.14655
Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun, Kanun Numarası: 4922, Kabul Tarihi: 10/6/1946, Yayımlandığı R. Gazete Tarihi: 14/6/1946 Sayı: 6333, Yayımlandığı Düstur: Tertip: 3 Cilt: 27. https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/6329.pdf
Dereli, H., Kebapçıoğlu, T., Şen, Y., Ölçek, Z.S. & Özdemir, M. (2018). Demirköprü Baraj Gölü (Manisa, Türkiye) balıkçılığı: Av araçları ve ticari türler, Journal of Limnology and Freshwater Fisheries Research, 4(3), 154-168. DOI: 10.17216/limnofish.439029
Fernando, P.M. & Rubén, L.P. (2006). IMO And The Safety Of Fishing Vessels: Past, Present And Future, 1s. FAO. (2019). Small-scale fisheries, http://www.fao.org/fishery/ssf/en
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Kanun Numarası: 6331, Kabul Tarihi: 20/6/2012, Yayımlandığı R.Gazete: Tarih: 30/6/2012 Sayı: 28339, Yayımlandığı Düstur: Tertip: 5 Cilt: 52
İşler, M.C. (2013). İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri ile Güvenlik Kültürünün İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Önlenmesindeki Etkisi. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı İş Müfettişi Yardımcılığı Etüdü. Ankara.
Köken, S., Ceyhan, T. & Tosunoğlu, Z. (2019). Dalyan Balıkçılığının İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 36(2), 171-179. DOI: 10.12714/egejfas.2019.36.2.09
Köken, S. (2019). Dalyan Balıkçılığının İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. 71s.
Limanlar Kanunu, Kanun Numarası: 618, Kabul Tarihi: 14/4/1341, Yayımlandığı R. Gazete Tarihi: 20/4/1341 Sayı: 95, Yayımlandığı Düstur: Tertip: 3 Cilt: 6. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.618. pdf
Manstrangelo, G., Malusa, E., Veronese, C., Zucchero, A., Marzia, V. & Bariga, A.B. (1995). Mortality from lung cancer and other diseases related to smoking among fishermen in north east Italy. Occup Environ Med, 52: 150-153. DOI:10.1136/oem.52.3.150.
Matheson, C., Morrison, S., Murphy, E., Lawrie, L., Ritchie, L. & Bond, C. (2001). The health of fishermen in the catching sector of the fishing industry: a gap analysis. Occuppational Medicine. 51(5), 305-311. DOI: 10.1093/occmed/51.5.305
Mert, B. & Ercan, P. (2014). Su Ürünleri Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının Değerlendirilmesi. TÜBAV Bilim Dergisi. 7(4), 16- 27.
Özbilgin, Y. & Tok, V. (2017). Mersin Körfezi trol balıkçılarının denizde güvenlik farkındalıklarının incelenmesi. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences. 34(2), 139-144. DOI: 10.12714/egejfas.2017.34.2.04
Özekinci, U., Cengiz, Ö. & Bütüner, S. (2006). Çanakkale Bölgesinde Kullanılan Uzatma Ağlarının Donam Özellikleri ve Balıkçıların Sorunları. Su Ürünleri Dergisi, 23(3), 481-486.
Perçin, F. (2018). Bir Balıkçı Barınağı Çalışma Alanı Risk Faktörleri İzmir İli Örneği, Ziraat Mühendisliği, 366, 28-38. DOI: 10.33724/zm.505580
Perçin, F., Akyol, O., Davas, A. & Saygı, H. (2011). Occupational health of Turkish Aegean small scale fishermen. Occupational Medicine, 62, 148-151. DOI: 10.1093/occmed/kqr181
Perez-Labajos, C. (2008). Fishing safety policy and research. Marine Policy, 32(1), 40-45. DOI: 10.1016/j.marpol.2007.04.002
Roberts, S.E. (2010). Britain’s most hazardous occupation: commercial fishing. Accid Anal Prev, 42: 44-49.
Davis, M.E. (2012). Perceptions of occupational risk by US commercial fishermen. Marine Policy, 36(1), 28-33. Fernando ve Rubén, 2006. DOI: 10.1016/j.aap.2009.06.031
Şahin, E. & Özekinci, U. (2020). Socio-economic status of small-scale fisheries, Çanakkale (Northern Aegean) Turkey. COMU Journal of Marine Science and Fisheries, 3(1), 19-26. DOI: 10.46384/jmsf.740894 TC. Resmî Gazete. (1971). 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu, 22 Mart 1971, Sayı:13799. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo= 1380&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5
TÜİK. (2021). Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Su Ürünleri İstatistikleri, 2021.
Ulukan, U. (2016). Balıklar, Tekneler ve Tayfalar: Türkiye’de Balıkçılık Sektöründe Çalışma ve Yaşam Koşulları. Çalışma ve Toplum Dergisi, 1(48),115- 141.