İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ 23. MADDE KAPSAMINDA SEKS İŞÇİLERİ’NİN TÜRKİYE’DEKİ DURUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

İnsanların, bir başkasına muhtaç olmadan insan haysiyetine yakışır bir şekilde yaşam sürme kaygısı, emek ve sermaye döngüsünün oluşmasına sebep olmuştur. Seks işçiliği de bu kaygıdan hareketle ortaya çıkmıştır. Diğer bir deyişle, seks işçiliği de özünde emek ve sermaye döngüsünün bir parçasıdır. Çalışmanın konusu, Türkiye’nin taraf olduğu İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin (İHEB) 23. maddesinde koruma altına alınan, çalışma hakkı kapsamında seks işçiliğidir. Yaptığımız çalışma sırasında, seks işçiliğinin toplum nazarında hoş karşılanmaması bir yana, kamu kurumları tarafından da ihmal edildiği / görmezden gelindiğini tespit edilmiştir. Ülkemizde yaşanan İHEB’ye aykırı uygulamalar makale içerisinde değerlendirilmiştir.

CONSIDERATION ON SITUATION OF SEX WORKERS WITHIN THE CONTEX OF 23 ATRICLE OF UNIVERSAL DECLERATION OF HUMAN RIGHTS IN TURKEY

An individual’s anxiety about living in a decent manner without the need for another, pushed the individual into a labor and capital cycle. People have been trying to find a lot of effort to get rid of this anxiety. Because of this anxiety, sex workers are in the cycle of labor and capital.The subject of the study constitute the practice of the right ofsexworkerstoworkwhich enshrined in Article 23 of Human Rights Universal Declaration that Turkey is a party to this. The conclusion reached in terms of the practice of the right to work is that many of the inland declarations are not harmonized and that sex work is not seen as profession by the government and society

___

  • Açıklamalı İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, http://tbbyayinlari.barobirlik.org.tr/TBBBooks/insan_haklari_evrensel_bildirisi.pdf E.T. 01.04.2018 Alpar Aslı, “Patronsuz, pezevenksiz bir dünya için mücadeleye devam!”, http://kaosgl.org/sayfa.php?id=23214 E.T. 21.04.2018 Altan Ergün, “Kırmızı Şemsiye: Seks Meslek Olarak Tanınsın”, 06.03.2014, http://sendika62.org/2014/03/kirmizi-semsiye-seksisciligi-meslek-olarak-taninsin- ergur-altan-171989/ E.T.03.04.2018 Anayasa Mahkemesi, 28.6.l966 tarih ve 1963/132 esas, 1966/29 karar sayılı http://kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/ b95ec65c-f13d-4bcd-a586-4f2b970f58c3?excludeGerekce=False&wor dsOnly=False E.T. 04.04.2018 Anayasa Mahkemesi, Cem Burak Karataş Başvurusu, 2014/19152, 18/10/2017, Genel Kurul Kararı http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eski-ler/2017/12/20171221.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2017/12/20171221.htm E.T.20.03.2018 Ankara Ticaret Odası, Hayatsız Kadınlar Dosyası Raporu 2004. http://www.atonet.org.tr/yeni/index.php?p=201&l=1 E.T. 27.03.2017 Arslan Zühtü, “Temel Hak ve Özgürlüklerin Sırınlanması: Anayasa’nın 13.Maddesi Üzerine Bazı Düşünceler” Anayasa Yargısı Dergisi”2002, C.19, s.139-155 Bardakçı Murat, Osmanlı’da Seks Sarayda Gece Dersleri, s.94 https://stratejikoperasyon.files.wordpress.com/2014/05/murat-bardak-osmanlda- sex.pdf E.T. 20.04.2018 Batı Uğur, “Hayatın Arka Sokakları: Seks İşçilerine Karşı Toplumsal Şiddet”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2008, C.10, s.2 Baycık Gaye, “6356 Sayılı Kanunun Uygulanması Bakımından Sendikal Örgütlenme Düzeyi Ve İşkolunun Belirlenmesi” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.5, S.2, 2014, s. 209 Berkowitz Eric (Çev. Orhan Düz): Seks ve Ceza Arzuyu Yargılamanın Dört Bin Yıllık Tarihi, Kollektif, İstanbul, 2013, 3. Baskı, s. 25
  • Birinci Görkem, “İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin Kısa Tarihi I: Milletler Cemiyeti’nden Birleşmiş Milletler’e”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 2017, C.7, s.2 Cin Mustafa, “Türk Soylu Yabancıların Türkiye’de Çalışma Özgürlüğü”, Mevzuat Dergisi, 2005, S.88 https://www.mevzuatdergisi. com/2005/04a/06.htm E.T.04.04.2018Çelik Aysel, Yabancılar Hukuku, İstanbul, Beta, 2016, s.162-163
  • Çelik Halil,“Fahişelikten Seks İşçiliğine: Örgütlenme Deneyimi ve Güncel Tartışmalar”https://www.academia.edu/15642411/ Fahi%C5%9Felikten_Seks_%C4%B0%C5%9F%C3%A7ili%C4%9F ine_%C3%96rg%C3%BCtlenme_Deneyimi_ve_G %C3%BCncel_ tart%C4%B1%C5%9Fmalar E.T.04.04.2018 Çokar Muhtar - Yılmaz Kayar Habibe, Seks İşçileri ve Yasalar Türkiye’de Yasaların Seks İşçilerine Etkileri ve Önerileri, İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı, İstanbul, 2011, s.9 Çolakoğlu Ebru, Türk İş Hukukunda İşverenin Eşit Davranma Borcu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011 Demir Fevzi,“Çalışma HakkıKavramı ve Hukuki Niteleği”, Sosyal İnsan Hakları Ulusal Sempozyumu VI. Bildiriler, Petrol-İş Yayını:119, İstanbul, 2014 s.147-154 Demir Sabriye Dilek , “Kadın Seks İşçiliğinin Hukuki Mevzuat Çerçevesinde İncelenmesi” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,2009 DoğruOsman - NalbantAtilla,“İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi Açıklama ve Önemli Kararlar” Pozitif, 2013, C.2, Ankara, s.446 Dursun Hasan, “Fuhşa Ve Fuhuş Hakkındaki Temel Türk Hukuk Normlarına Genel Bir Bakış”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Ankara, 2011, S. 91, s.416-418. Düzgün Şaban Ali, “İnsan Onuru: Kaynağı, Sınırı Ve Temellendirilmesi” s.1 www.sabanaliduzgun.com/?wpdmact=process&did=MT EuaG90bGluaw E.T.04.04.2018Gelir İdaresi Başkanlığına 22.02.2012 tarih ve B.07.1.G İB.4.35.16.01-176200-213 sayılı özelgesi Gökpınar Mahmut, “Bir Kavram Olarak İnsan Hakları Ve Çeşitli Açılardan Sınıflandırılması” Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2015, s.120 GözlerKemal, GürselKaplan, İdare Hukuku Dersleri, Ekin, Bursa, 2015, s.36-37 Gözler Kemal, Türk Anayasa Hukuku dersleri Bursa, Ekin, 2014, S.125 Güner Umut, “Türkiye’de Seks İşçiliği”, 16.02.2009, http://kaosgl.org/sayfa.php?id=2483 E.T.04.04.2018İş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/41886 E.T. 06.04.2018 Kaboğlu İbrahım Ö., Anayasa Hukuku Dersleri Genel Esasları, Legal, 2014İstanbul, s.213 Kaya Pir Ali - Ulaş Işın - Yılmazer, Ertuğrul “Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda Çalışma Hakkı”, Sosyal Siyaset Konferans Dergisi, Sayı 70, 2016, s.55-80 KazancıÖmerFaruk,“SeksİşçilerininYaşağıMağduriyetlereKısa Bir Bakış”, 02.07.2012, http://www.bukak.boun.edu.tr/?p=727 E.T. 04.04.2018 Kılıçoğlu Mustafa, “Çalışma Hakkı Kapsamında İş Güvencesi” s.1 http://www.anayasa.gov.tr/files/insan_haklari_mahkemesi/sunumlar/ym_4/KilicogluCalismaHakki.pdf E.T. 02.04.2018
  • Kılıçoğlu Mustafa, “İş Hukukunda Ayrımcılık” http://www.anayasa.gov.tr/files/insan_haklari_mahkemesi/sunumlar/ym_4/KilicogluAyrimcilik.pdf E.T. 04.04.2018 Küntay Esin -Çokar Muhtar,Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Alanında Ulusal ve Yerel Medya Yoluyla Savunuculuk Projesi, Bilgilendirme Dosyası 8: Seks Ticareti, Cinsel Eğitim Tedavi ve Araştırma Derneği, 2007, s.12 http://www.cetad.org.tr/CetadData/Books/46/ pdf-dosyasini-indirmek-icin-tiklayiniz.pdf E.T. 30.01.2017 Odabaşı Balseven Aysun, Geçmişten Günümüze Seks İşçiliği, Hüksam Sunum Slaydı, 26.05.2010 http://slideplayer.biz.tr/slide/3077670/ E.T. 10.10.2016 OdabaşıBalsevenAysun,Ankara İli Genelevlerinde Çalışan Kadınların Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıkları Meslek Riskleri Uğradığı Şiddet ve İstismar Bağlamında Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2009 Ozan Yılmaz,“Seks İşçiliği Terimi ve Öneriler”, http://kaosgl.org/ sayfa.php?id=17239 E.T. 30.01.2017 Ördek Kemal, “Türkiye’de Trans olmak: Dışlanma Ayrımcılık ve Şiddet”, http://www.kirmizisemsiye.org/Dosyalar/T%C3%BCrkiye’de%20 Trans%20Olmak%2 0% 2 0 D%C 4% B 1%C 5% 9 F l a n m a ,% 2 0 Ayr%C4%B1mc%C4%B1l%C4%B1k%20ve% 20%C5%9Eiddet%20 F%C4%B0NAL.pdf E.T. 04.04.2018
  • Ördek Kemal, Seks İşçileri İçin Sağlık Hizmet Yönetimi ve Sunumu: T.C. Sağlık Bakanlığı’na Yönelik El Kitabı, Ankara, 2017, s. 92 http://swannet.org/userfiles/Turkey%20publication%20MoH.pdf E.T. 05.04.2017 Seks İşçilerinin Cinsel sağlık Ve Üreme Sağlığı: İhtiyaçlar Ve Öneriler Raporu, 2014, Ankara, s.34-36 http://www.kirmizisemsiye.org/ Dosyalar/Cinselsaglikihtiyaclaroneriler.pdf E.T. 05.04.2017Süzek Sarper, İş Hukuku, İstanbul,2016, Beta, 2016 s. 59-61
  • ŞenMurat,“İnsanHaklarıbağlamındaÇalışmaHakkı”,S.17http:// www.muratsen.org/wp- content/uploads/insan-haklar%C4%B1- ba%C4%9Flam%C4%B1nda- %C3%A7al%C4%B1%C5%9Fmahakk%C4%B1.pdf E.T. 28.03.2018 Taş Yunus- Bilen Merve,“Avrupa Birliği Ve Türkiye’de Genç İşsizliği Sorunu Ve Çözüm Önerileri”, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 2014/2, C.3, S.6, s.53 Toprak Zafer, “İstanbul’da Fuhuş ve Zührevi Hastalıklar 1914- 1933”,s.15 https://www.academia.edu/13904195/%C4%B0stanbul_ da_Fuhu%C5%9F_ve_Z%C3 % B C h r e v i H a s t a l % C 4 % B 1 k l ar_1914-1933 E.T. 21.04.2018
  • Tuncay Can - Ekmekçi Ömer, Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, Beta, İstanbul, 2016, s.295 Turhan Aydın, “İnsan Hakkı Kuşakları Arasındaki Tamamlayıcılık İlişkisi” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2013, C.4, s.2 Üçgül Derya,Fuhuş Seksİşçiliği ve Fuhuş YüzündenBulaşanZührevi Hastalıklarla Mücadelenin Hukuki Boyutu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin, Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2015, s.13-14 https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp E.T. 30.03.2018 Yalçın Soner, “Genelevleri Kim Açtı”, 01.03.2018, https://odatv. com/fuhus-mirasi- 1031853.html E.T. 20.04.2018 Yenisey Doğan Kübra , “Sendikal Örgütlenmede İşkolu Esası ve İşkolunun Belirlenmesi” Çalışma ve Toplum, 2013/4, S.39, s.46
  • Yüksel Ayşe, İstanbul Genel Evlerinde Çalışan Kadınların Mediko-Sosyal durumları, Yayınlanmamış Doktora, Tezi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi,Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 199106.05.1930 tarih ve 1489 sayılı Resmi Gazete, http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=
  • http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/ 1489.pdf&main=
  • http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/1489.pdf E.T. 21.04.20118.02.1973 tarih ve 14452 sayılı Resmi Gazete,
  • http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=
  • http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/ 14452.pdf&main=
  • http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/14452.pdf E.T. 21.04.2018 19.04.1961 tarih ve 10786 sayılı Resmi Gazete, http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/ 10786.pdf&main=
  • http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10786.pdf E.T. 21.04.2018 23.11.1933 tarih ve 2560 sayılı Resmi Gazete, http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=
  • http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/ 2560.pdf&main=
  • http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/2560.pdf E.T. 21.04.2018 http://arsiv.ntv.com.tr/news/255563.asp E.T.04.04.2018 http://m.bianet.org/bianet/toplumsal-cinsiyet/109259-seksiscileri-kirmizi-semsiye- sendikasini-kuruyor E.T. 05.04.2018 http://scora.turkmsic.net/blog/seks-isciligi-onurlu-bir-meslektir E.T.04.04.2018 http://t24.com.tr/haber/1800-seks-iscisinin-sigortazaferi,369606 E.T. 04.05.2018http://www.caglarerbek.com/2013/01/negatif-pozitif-ve-aktifstatu-haklar_28.html E.T. 02.04.2018 http://www.hurriyet.com.tr/glocklu-genelev-cetesine-baskin-9436194 04.04.2018 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/genelev-kapandi-emniyetmuduru-bu-mesaji-paylasti- 40583924 E.T. 04.04.2018 http://www.hurriyet.com.tr/seks-iscileri-icin-sendika-11137885 E.T.06.04.2018 http://www.ikgv.org/sws_dosyalar/calisma_riskler.pdf E.T. 05.04.2018 http://www.ikgv.org/sws_dosyalar/seks_isciligi_genel.pdf E.T.02.03.2018 http://www.internethaber.com/genelevler-kapatiliyor-mu618672h.htm E.T. 04.04.2018 http://www.kaosgl.org/sayfa.php?id=6527 E.T.03.04.2018 http://www.kirmizisemsiye.org/Dosyalar/3%20 Mart_%C4%B0DAR%C4%B0%20PARA%2 0 C E Z A S I % 2 0 INFO%20SHEET.pdf E.T. 04.04.2018 http://www.kirmizisemsiye.org/Dosyalar/3%20Mart_INFO%20 SHEET.pdf E.T. 04.04.2018 http://www.kirmizisemsiye.org/Dosyalar/ Bar%C4%B1%C5%9F%20ve%20%C3%96zg%C3 %BCrl%C3%BCk%20istiyoruz.pdf E.T. 04.04.2018
  • http://www.kirmizisemsiye.org/Dosyalar/erkek_i%C3%A7%20 sayfalr_BASKI.pdf E.T. 04.04.2018 http://www.kirmizisemsiye.org/Dosyalar/Rapor%20 T%C3%BCrk%C3%A7e%20PDF.pdf E.T. 04.04.2018 http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.1593.pdf E.T. 21.02.2018 http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf E.T. 29.03.2018 http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf E.T. 04.04.2018 http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/2.4.5984.pdf E.T. 21.02.2018
  • http://www.milliyet.com.tr/avukattim-baskidan-seks-iscisi-- gundem-2078767/ E.T 01.02.2018 http://www.milliyet.com.tr/genelevler-ayaga-kalkti-gundem-1651361/ E.T. 04.04.2018 http://www.pembehayat.org/haberler.php?id=1654 E.T. 04.04.2018 http://www.sivilsayfalar.org/2017/03/06/seks-iscilerininuzerindeki-baski-zulum-hep-ayni/ E.T. 04.04.2018 http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_ gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.59b45ebd5ac 0 8 6 . 0 9 5 8 8 2 5 7 E.T.25.03.2017
  • http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_ gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5ac4b2a656b ca7.86253025 E.T. 05.04.2018 https://bianet.org/bianet/print/86376-pornografiye-ve-seksendustrisine-hayir E.T.03.04.2018 https://m.bianet.org/bianet/toplumsal-cinsiyet/185146- kapatilmak-istenen-antep-genelevinden-leyla-anlatiyorE.T.04.04.2018 https://proleteren.wordpress.com/2014/07/28/fuhus-seksisciligi/ E.T. 04.04.2018 https://www.birgun.net/haber-detay/seks-isciligi-birmeslektir-75953.html E.T.03.04.2018
  • https://www.evrensel.net/haber/47444/genelevin-asil-patronu-devlet E.T. 04.04.2018 https://www.sabah.com.tr/yasam/2015/12/16/zorla-senet-imzalatip-genelevde-calistirmaya- 19-yil-hapis E.T. 04.04.2018