1917

Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan Cumhuriyetleri Arasında Fergana Serbest Ticaret Bölgesi Projesi

Çoğunluğunu Türk kökenli halkların oluşturduğu Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan, ekonomik olduğu gibi stratejik bakımdan önemli bir bölge olan Fergana’yı paylaşmaktadırlar. Burada kurulacak olan güvenlik ve işbirliği ile ekonomik entegrasyon, komşu ve yakın ülkelerin de çıkarına olup, bölgedeki terör ve istikrarsızlığın da diğer ülkeler için olumsuz etkileri kaçınılmazdır. Bu gerçek dikkate alınarak eşitlik esasına dayanan karşılıklı işbirliğinin kalıcı güvenlik ve refahın temelini oluşturması sağlanmalıdır. Bölgenin coğrafi ve jeopolitik yapısı da böyle bir işbirliğini zorunlu kılmaktadır. Makale azgelişmişlik özelliği taşıyan bu ülkeler arasındaki işbirliğini, çevre koşulları yanında teorik yaklaşımlar açısından tartışarak, böyle bir entegrasyonun başarılı olacağı sonucuna varır.

Fergana Free Trade Area Project Among Uzbekistan, Kyrgyzstan and Tajikistan

Uzbekistan, Kyrgyzstan Tajikistan, whose majority are composed of Turkic peoples, share Fergana Valley, a very jeo-strategic important region as well as economic. As first step for permanent and fruitfull cooperation in Central Asia, Fergana Free Trade Area must be established among these countries. So these countries would be able to cooperate on defensive and security issues which are so necessary not only for those countries but also for their neighbours and others. The article argues that if such a cooperation would be successful in today’s circumstances and at the theorical approachs, and concludes that this cooperation would be possible.

PDF

___

•AKGÜN, Mensur, "Uluslararası Rejimler", Faruk Sönmezoğlu (Der.), Uluslararası Politikada Yeni Alanlar, Yeni Bakışlar, İstanbul, DER Yayınları, 1998; ss. 19-34.
•AKMAN, M. Sait, Muzaffer Dartan, "The Regionalism in the World Economy: Novel Expectations from an Old Habit", Marmara Journal of European Studies, Marmara Üniversitesi, C.6, Sayı 1,1998; ss.1-30.
•AYOUB, Mohammed, "Subaltern Realism: International Relations Theory Meets the Third World", S. Neuman (Der.), International Relations Theory and the Third-World, New York, St. Martin's, 1998; ss.31-54;.
•BAĞCI, Hüseyin, İdris Bal, "Turkish Foreign Policy in Post Col War Era: New Problems and Opportunities", İ.Bal (Der.), Turkish Foreign Policy in Post Cold War Era, Boca Raton, Florida, Brown Walker Press, 2004; ss.97-118.
•BAL, İdris, "Rise of Shanghai Cooperation Organization (SCO) in Eurasia: Is it an Effective Toll in a New Big Game", Ertan Efegil, (Der.), Geopolitics of Central Asia in the Post Cold War Era: A Systematic Analyses, Harlem: The Research Center for Azerbaijan and Turkestan, SOTA, the Netherlands, 2002.
•BALBAY, Mustafa, Ortafdaki) Asya Ülkeleri. Istanbul, Cumhuriyet Kitapları. 1999.
•Barthold Wilhelm. "Fergana". İslam Ansiklopedisi. C.4. İstanbul, M.E.B.. 1993; ss.558-565.
•"Basic Multilateral Agreement on International Transport for Development of the Europe-the Caucasus-Asia Corridor", Article 8: Inter-Governmental Comission. http://igc.traceca-org.org/english/whatis.html
•"Bütünleşme Hareketleri", Faruk Sönmezoğlu (Der.), Uluslararası İlişkiler Sözlüğü, II. Baskı, İstanbul, DER Yayınları, 1996; ss. 118-120.
•BÜYÜKAKINCI, Erhan, "Sovyet Sonrası Orta Asya'da Türkiye'nin Dış Politika Açılımlan: Özbekistan ve Türkmensitan ile İlişkiler", Faruk Sönmezoğlu (Der.), Türk Dış Politikasının Analizi, İstanbul, DER Yayınları, 2004; ss.781-804.
•CANBOLAT, İbrahim, Azgelişmiş Ülke Sorunları ve Dış Politika, İstanbul, Alfa, 1998..
•COŞKUN, Recai, "Küreselleşme mi, Bölgeselleşme mi? Yeni Bölgesel İşbirlikleri Neler İma Ediyor?", ///. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Celalabat, Kırgızistan, 5-9 Haziran 2005: Kuram, Yöntem ve Uygulama, C.l;ss.293-302.
•CRAWFORD. Robert and Darryl S.L. Jarvis (qğs.J, International Relations-Still an American Social Science? Toward Diversity in International Thought, Albany State University of New York Press. 2001.
•DEDEOGLU, Beril. "Avrupa'da Siyasal Bütünleşme: 'Birlik' Modelinin Yeniden Düzenlenmesi". Faruk Sönmezoğlu (Der.), Uluslararası Politikada Yeni Alanlar Yeni Bakışlar, İstanbul, DER Yayınları, 1998; ss.355-378.
•DEMİRHAN, Ali, "İpek Yolu Üzerinde Ekonomik İşbirliği", Avrasya Etüdleri, İlkbahar 1995/C.2, Sayı:l, ss. 75-87.
•DOUGHERTY, E. James, Robert L. Pfaltzgraff, Jr, Contending Theories of International Relations, Harper Collins Publishers, 1990.
•EFEGİL, Ertan, Yılmaz Çolak, "Geçiş Sürecinde Orta Asya: Liderlik, Milliyetçilik ve Demokrasi", E.Efegil, Pınar Akçalı (Der.), Orta Asya'nın Sosyo-Kültürel Sorunları: Kimlik, İslam, Milliyet ve EM site, İstanbul, Gündoğan Yayınları, 2003; ss.2() 1-219.
•EKİCİ, Gökçen, "Kazakistan'da İkinci Nazarbayev Devri mi? Dariga Nazarbayeva Siyaset Sahnesinde", Stratejik Analiz, Eylül 2004. C.5, Sayı 53; ss.65-69.
•EKİCİ, Gökçen, "Sarı Devrim Sonrasında Kırgızistan'ı Bekleyen Sorunlar ve STK'ların Sorumluluğu", Stratejik Analiz, Mayıs 2005, C.6, Sayı 61, ss.75-79.
•ERDEM, Mustafa, "Orta Asya Güvenliğinde Radikal Dinî Hareketler Sorunu", Stratejik Analiz, Şubat 2004, C.4, Sayı 46; ss.78-87.
•EROL, Mehmet Seyfettin, Çiğdem Tunç, "11 Eylül sonrası ABD'nin Küresel Güç Mücadelesi'nde Orta Asya", Avrasya Dosyası, Küresel Değerlendirme Özel, Sonbahar 2003, C.9, Sayı 3, ss.5-28.
•ERSOY, Hamit, Lale Ersoy, Küreselleşen Dünyada Bölgesel Oluşumlar ve Türkiye, Ankara, Siyasal Kitabevi, 2002.
•ERTÜRK, Emin, Ekonomik Entegrasyon Teorisi, Bursa, Ezgi Yay., 1998.
•"Fergana Vadisi", Ana Britannica, C.8, İstanbul, Ana Yayıncılık, 1988......
•FOWLER, Michael Ross, Julie Marie Bunck, Law, Power, And the Sovereign State, Pennsylvania, Pennsylvania State University Press, 1995.
•GLEASON, Gregory, "Inter-State Cooperation in Central Asia from the CIS to the Shanghai Forum", Central Asian Survey, Nov. 2001, ss.1-19.
•GLEASON, Gregory, "The Reintegration of Eurasia: Functional Theory and Interstate Policy Coordination", 44th Annual Convention of the International Studies Association Portland, Oregon Feb. 25 - March I, 2003, University of New Mexico; http://www.unm.edu/~gleasong/mats/reintegration.pdf
•GÖÇEK, Fatma Müge, "Uluslararası İlişkilere Eleştirel Yaklaşım ve Türkiye Bağlamı", Ayhan Kaya, Günay Göksu Özdoğan (Der), Uluslararası İlişkilerde Sınır Tanımayan Sorunlar, İstanbul, Bağlam, 2003; ss. 109-126.
•GUMPEL, Werner, "Orta Asya Cumhuriyetlerinde Ekonomik Gelişme ve Entegrasyon", Avrasya Etüdleri, TİKA, İlkbahar 1998, Sayı 13; ss. 19-33.
•GÜNDÜZ, Aslan, Milletlerarası Hukuk, 5. Baskı, İstanbul, BETA, 2003.
•HATİPOĞLU, Esra, "Orta Asya Cumhuriyetleri Arasında Bölgesel İşbirliği ve Entegrasyon Hareketleri", Avrasya Etüdleri, İlkbahar-Yaz 2000, Sayı: 17, ss.49-66.
•HEEGER, Robert, "Culture, Nation, State", Theo von Willigenbug, T. Heeger, Wibren von der Bug (Der.) Nation, State and the Coextince of Different Communities, Kampen, Netherlands Kok Phares Publishing House, 1994; ss. 11-24.
•httpy/www.eurasianet.org/resource/kvrgN^zstan/index.shtml
•http://www.eurasianet.org/resource/taiikistan/index.shtml.
•http://www. eurasianet. org/resource/uzbekistan/index. shtml
•http://www.indexmundi.com/kvrgyzstan/international organization participatio iLhtml 2005-07-31;
•http://www.indexmundi.com/Taiikistan/international organization participation .html. 2005-07-31.
•http://www.indexmundi.com/uzbekistan/international organization participatio ahtml 2005-07-31:
•"İktisadi Bütünleşme", Uluslararası İlişkiler Sözlüğü, Faruk Sönmezoğlu (Der.), II. Baskı, İstanbul, DER Yayınları, 1996; ss.229-230.
•JONES, Walter S., The Logic of International Relations, New York, Longman, 1996.
•JOVANOVİC, Miroslav, International Economik Integration, London, Routledge, 1992.
•KARAKAŞ, A Işıl, "Uluslararası Hukukta Yeni Eğilimler: 'Soft Law' ve İnsan Haklan", Faruk Sönmezoğlu (Der.), Uluslararası Politikada Yeni Alanlar, Yeni Bakışlar, İstanbul, DER Yayınları, 1998; ss.95-127.
•KARAOSMANOĞLU, L. Ali, İç Çatışmaların Çözümü ve Uluslararası Örgütler, İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayınlan, 1981.
•KARLUK, Rıdvan, Uluslararası Ekonomik, Mali ve Siyasal Kuruluşlar, Ankara, Turhan Kitabevi, 2002.
•KEOHANE, Robert & Joseph Nye, "International Integration and Interdependence', Fred Greenstein & Nelson Polsby (Der.), Handbook of Political Science, C. 8, Reading, Addison-Wesley, 1975.
•Kırgızistan Ülke Raporu, T.C. Dışişleri Bakanlığı, Ankara, TİKA, 1996.
•KOCAOĞLU, Timur, Özbekistan ile Türkistan'daki Diğer Bağımsız Devletlerin Siyasi Durumu", Alaeddin Yalçınkaya (Der.), Türk Cumhuriyetleri ve Petrol Boru Hatları, İstanbul, Bağlam, 1998; ss.79-95.
•KUBİCEK, Paul, "Orta Asya'da Topluluklararası Etnik İlişkilerin İdaresi: Teori ve Uygulama", Avrasya Etüdleri, TİKA, Sonbahar 1996/3; ss.85-101.
•KUBİCEK, Paul, "Regionalism, Nationalism, and Realpolitik in Central Asia", Europe-Asia Studies, 49, 4, 1997, ss. 637-665.
•MERAY, Seha L., Uluslararası Hukuk ve Uluslararası Örgütler, Ankara, A.Ü. Basımevi, 1979.
•NAU, Henry R., "From Integration to Interdependence: Gains, Losses, and Continuing Gaps", International Organization, 31, 1, 1979, ss. 119-147.
•NEUMAN, Stephanie (Der.) International Relations Theory and the Third-World, New York, St. Martin's, 1998; ss.1-29.
•ÖZTÜRK, Osman Metin, Rusya Federasyonu 'nun Askeri Doktrini, Ankara, ASAM, 2001.
•PUTİN, Vladimir, "Russia, the Country That Links East and West", The Wall Street Journal, October 10, 2003; The St. Petersburg Times, October 21, 2003.
•RUGGIE, John Gerard, Construction the Worl Polity, London, New York, Routledge, 1998.
•SADRI, Houman, "Integration in Central Asia: From Theory to Policy", Central Asian Survey, December 1997, V. 16/4; ss.573-586.
•SAVAŞ, Menent, "Avrupa Birliği: Derinleşme-Genişleme Sorunsalı, Stradigma.com, Mayıs 2003, http://www.stradigma.com/turkce/mavis2003/makale Ol.htmL 07.08.2005.
•SMITH, Anthony, The Ehnic Origins of Nations, London, Blackwell, 1986.
•SMITH, Dianne L, Opening Pandora's Box: Ethnicity and Central Asian Militarities, Strategic Studies Institute, 1998.
•Social Indicators of Development 1996, Published for the World Bank, The Johns Hopkins University Press, Baltimore and London.
•SÖNMEZOGLU, Faruk, Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi, 2. Baskı, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1995.
•SÖYLEMEZ, Yüksel, "Asian Security Policies and Turkey's Asian Dimension", Turkish Review of Eurasian Studies, 2002/2, İstanbul; ss.23-99.
•TAŞDEMİR, Fatma, "Taliban Bağlamında Bölgesel ve Küresel Güvenlik Sorunları Üzerine Bir Değerlendirme", Refet Yinanç, Hakan Taşdemir (Der.), Uluslararası Güvenlik Sorunları ve Türkiye, Ankara, Seçkin, 2002; ss.277-305.
•The Military Balance 2001-2002, The International Institute for Strategic Studies, Oxford University Press, 2001
•TOGAN, Zeki Velidi, Bugünkü TürMli (Türkistan) ve Yakın Tarihi, 2. Baskı, İstanbul, Enderun Kitabevi, 1981
•TURAN, Gül, Üter Turan, İdris Bal, "Turkey's Relations with the Turkic Republics", İdris Bal (der), Turkish Foreign Policy in Post Cold War Era, Boca Raton, Florida, BrownWalker Press, 2004; ss.291-326.
•WELTON, George, Wolfrange Piccoli, "Konstruktivizme Yönelik Problemler", Ayhan Kaya, Günay Göksu Özdoğan (der). Uluslararası İlişkilerde Sınır Tanımayan Sorunlar, İstanbul, Bağlam, 2003; ss.79-108.
•WHITE, Brian, Understanding European Foreign Policy, New York, Palgrave, 2001.
•YALÇINKAYA, A., "İdealizm-Uluslararası Örgütler Bağlanımda Bağımsız Devletler Topluluğu", 7. Ü. İktisat Fakültesi Uluslararası İlişkiler Yıllığı Özel Sayısı: Prof Dr. Esat Çam'a Armağan, İstanbul, 2000; ss.289-317.
•YALÇINKAYA, A., "The Independence Stages of the Turkish Republics", Eurasian Studies, TICA, Special Issue on the 10th Anniversary of the Turkish Republics,!20, Summer 2001; ss.61-82
•YALÇINKAYA, Alaeddin, Yetmiş yıllık Kriz Sovyetler Birliği'nde Moskova-Türkler İlişkileri, 3. Bası, İstanbul, BETA, 2004