Birleştiren ve ayrıştıran işlevleriyle İstanbul'da boğaz köprülerinin toplumsal dili

Fiziksel mekanları birbirine bağlama işlevi olan köprüler, çeşitli bağlantı yollarının kesiştiği bir zihinsel karşılık da inşa ederler. Böylece gerçek hayatta olduğu gibi zihin dünyasında da köprülerin birleştirici/ayrıştıncı işlevleri izlenebilir. Bu bağlamda toplumsal/mekansal sonuçları kadar İstanbul Boğazında inşa edilmiş iki köprü üzerine üretilen dile bakmak oldukça ilgi çekicidir. İstanbul için bir ihtiyaç olduğu vurgusu, projelendirilmesi ve inşası ulusal sınırların dışında kurgulandığı halde köprülerin, birer "milli simge" olarak zihinlerimizde yer alması bu dil ve söylemle mümkün olabilmiştir. Köprülerin mekansal/toplumsal etkileri de genellikle bu dilin gölgesinde kalmıştır.Bu makalede iki Boğaz Köprüsü üzerine üretilen dil ve söylemin nitelikleri irdelenecek; köprülerin sanal ve gerçek işlevleri tartışılacaktır.

Social discourse of bosphorus in Istanbul with their connecting and segregating roles

Connecting seperate physical spaces is not a unique function of bridges, they also construct mental counterparts in the form of intersection nodes of various linkage roads. Thus, it is possible to observe integrating and segregating roles of bridges in the mental world as well as in real life. Therefore it is very intriguing to look at the discourse developed on the both bridges built in Istanbul Bosphorus as well as social/spatial outcomes they are causing. Even though projects and construction of both bridges mentioned above designed abroad, becoming "national symbols" in our minds and strong emphasis on their necessity for Istanbul facilitated by this language and discourse. Social/spatial effects of these bridges are generally neglected in the shadow of this discourse. In this article it is going to be analysed the nature of the language and the discourse created on both bosphorus bridges and it is going to be debated their real and virtual functions.

___

  • Arslan, Rıfkı (1975) "Boğaz'm Bugünkü ekonomik Yapısı" İstanbul Boğazı ve Çevresi Sorunları Sempozyumu, 12-15 Kasım 1973, Çevre Korama ve Yeşillendirme Derneği, Derleyen: Prof. Dr. Besalet Pamay (İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi), Kutulmuş Matbaası, İstanbul
  • Aslan, Şükrü; (2008) "Political Space", BECOMİNG İSTANBUL, An Encyclpoedia Pelin Derviş, Bülent Tanju, Uğur Tanyeli, DAM (Deutsches Architekturmuseum)&Garanti Gallery,
  • Aysu, Çiğdem; (2002) İstanbul Şehrinden Metropoliten İstanbul a Mahallelerin Mekansal Dağılışı" İstanbul Dergisi, Sayı: 40
  • Bartu, Ayfer (2002) Dışlayıcı Bir Kavram Olarak "Mahalle" İstanbul Dergisi, S: 40
  • Başkan Sözen'in Görevde Beş Yılı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Yay. Mart 1994
  • Bir Tatlı Huzur Beldesi Alemdağ, (2007) Alemdağ Belediyesi Yayını
  • Boğaz Köprüsü Üzerine Mimarlar Odası Görüşü, Mimarlar Odası Yay. İst. 1969
  • Bozdoğan, Sibel; (2002) Moderııizm ve Ulusun İnşası, Erken Cumhuriyet Türkiye'sinde Mimari Kültür, Metis Yayınları, İstanbul 2002
  • Cansever, Turgut; (1992) Şehir ve Mimari, Ağaç Yayıncılık, İstanbul 1992
  • Cumhuriyet Gazetesi, 19 Temmuz 1953, 22 Temmuz 1953
  • Dünden Bugüne İstanbul'un Nüfus ve Demografik Yapısı, Hazırlayan: Prof.
  • Dr. Sedat Murat, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, Yayın No: 2006-49, İstanbul 2006
  • Ekşi, Oktay; (1988) "Boğazdaki İkinci Gerdanlık", Hürriyet, 4 Temmuz 1988
  • Erer, Tekin; (1973) Boğaziçi Köprüsü, Cumhuriyetin 50. Yılına Armağan, Boğaziçi Yayınları, İstanbul
  • Goethe, Johamı Wolfgang Von; (1946) Kendi Hayatımdan Şiir ve Hakikat çev. Recai Bilgin, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara
  • Halil, Neşet (1934) Şehirciliğimiz Gazetecilik ve Matbaacılık TAŞ Yayını, İstanbul
  • Hürriyet Gazetesi, 18 Ekim 1973, 29 Ekim 1973, 31 Ekim 1973
  • Hürriyet Gazetesi; 9 Mayıs 1985, 3/4 Temmuz 1988
  • Işık, Oğuz, Melih Pmarcıoğlu; (2002) Nöbetleşe Yoksulluk Sultanbeyli Örneği, İletişim Yay.
  • Işık, Emre; Yıldırım Şentürk: (2009) Özneler, Durumlar Ve Mekanlar, Bağlam Yayınları
  • İlter, İsmet (1973) Boğaz ve Haliç Geçişlerinin Tarihçesi, Karayolları Genel Müdürlüğü Matbaası, Ankara 1973
  • İstanbul Bülteni, 15 Nisan 1995
  • İstanbul Boğaziçi Köprüsü, Karayolları Genel Müdürlüğü Matbaası, Ankara 1973
  • İstanbul Ekspres, 4 Nisan 1959
  • Kılınç, Kıvanç; (2002) "Öncü Halk Sağlığı Projelerinin Kamusal Mekanı Olarak Sıhhiye", (Asaf Güven Sargın, Ankara'nın Kamusal Yüzleri İletişim Yayınları)
  • Kongar, Emre; (1997) 21. Yüzyılda Türkiye, Remzi Kitapevi, İstanbul
  • Kurtuluş, Hatice; (2005) "İstanbul'da Kapalı Yerleşmeler: Beykoz Konakları Örneği" İstanbul'da Kentsel Ayrışma, Bağlam Yayınları İstanbul
  • Lefebvre, Henri (1991) The Productionkof The Space, Blackwell, Oxford ve Cambridge
  • Milliyet Gazetesi, 26 Nisan 1985, 6 Mayıs 1985, 11 Mayıs 1985,4/7 Temmuz 1988
  • Milliyet Gazetesi 20/21 Şubat 1970
  • Özler, Şener; (2007) Cumhuriyet Dönemi İstanbul Planlama Raporları, 1934-1995 (Der.) TMMMOB İstanbul Büyükkent Şubesi Yayınları, Şubat 2007
  • Sabah Gazetesi, 4 Temmuz 1988
  • Sarıdağlı, Kemal; (1989) Boğaz Köprülerinin Düzenlenmesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (SBF) Yayınlanmamış Doktora Tezi 1989
  • Sarsan, Bedii (1973) Cumhuriyetin 50. Yılında İstanbul'un İdari sorunları Semineri, 14-17 Mayıs 1973, İstanbul Üniversitesi. Hukuk Fakültesi, İdare Hukuku ve İdari Bilimler Enstitüsü, Raporlar, Tartışmalar, Fakülte Yayını,
  • Sönmez, Mustafa; (194) Sönmez; Grafiklerle 1990'larda İstanbul, İBB Kültür İşleri Daire Başkanlı Yayınları
  • Sönmez, Mustafa (1996) Sönmez; İstanbul'un İki Yüzü, 1980'den 2000'e Değişim, Arkadaş Yayınları, Ankara
  • Tutal, Nilgün (2006) Söylemler ve Temsilller, Phoenix Ankara, 2006
  • Tümertekin, Erol; (1997) İstanbul İnsan ve Mekan, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul
  • Yalım, İnci; (2002) "Ulus Devletin Kamusal Alanda Meşruiyet Aracı: Toplumsal Belleğin Ulus Meydanı Üzerinden Kurgulanma Çabası", (Güven Sargın, Ankara'nın Kamusal Yüzleri, İletişim Yayınları,
  • Yırtıcı, Hakkı; (2005) Çağdaş Kapitalizmin Mekansal Örgütlenmesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları