EDITING AS REWRITING

Türk edebiyatının eski eserleri 1930’larda başlayan Dil Devrimi’nden sonra genç nesillerce anlaşılamaz hale gelmiş; bu da eski eserlerin yeniden basılmasına yol açmıştır. Bu makale, eski eserlerin yeniden basılması bağlamında yapılan redaksiyon (metin düzenleme) işini bir çeviri etkinliği olarak ele almakta ve çeviribilim çerçevesinde değerlendirmektedir. Eski eserlerin redaksiyonuna genellikle iki temel kaygı eşlik eder; bu da iki temel yaklaşıma veya redaksiyon türüne yol açar. Birinci kaygı eski eseri yeni nesillerin okuyabileceği veya anlayabileceği bir hale getirmekle ilgilidir; sadeleştirmeye yol açar. İkinci kaygı yazarın biçemini ve orijinal eseri koruyabilmekle ilgilidir; eleştirel basımların hazırlanmasına neden olur. Birinci yaklaşımın odak noktası okur iken, ikincininki yazardır. Bu yazıda her iki yaklaşım da örneklerle değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Redaksiyon, yeniden yazım, sadeleştirme, diliçi çeviri, skopos

EDITING AS REWRITING

The products of earlier Turkish literature became less and less comprehensible to younger generations, after the Language Reform which began around 1930s. This led to re-editions of earlier literary works. This paper views editing, in terms of re-editions of earlier works, as a translating practice and accounts for it within the realm of translation studies. Editorial practices with regard to earlier literary works is often accompanied by two main concerns, which in turn lead to two main approaches and/or forms of editing. The first concern is to make the literary work intelligible to younger generations, leading to the purification approach. The second concern is related to preserving the style of the author and approximating the original work, which results in critical editions. The focal point of the first approach is the reader whereas the latter is concerned with the author. The two approaches will be evaluated through examples.

Keywords:

Editing, rewriting, purification, intralingual translation, skopos,

PDF

___

Culler, Jonathan (1982). On Deconstruction: Theory and Criticism after Structuralism, Ithaca/New York: Cornell University Press.
Gençtürk Demircioğlu, Tülay (2005). Enin (ed.), İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. Haşim, Ahmet (1933) Frankfurt Seyahatnamesi [= Frankfurt Travel ], İstanbul: Semih Lütfi-Sühûlet Kütüphanesi.
--- (1969) Bize Göre, Gurebâhane-i Laklakan, Frankfurt Seyahatnamesi (ed. M. Kaplan), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
--- (1992) Bize Göre, Gurabahane-i Laklakan (Düşkün Leylekler Evi), Frankfurt Seyahatnamesi (Frankfurt Gezi Yazıları) (ed. M. Ünlü), İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
--- (2000) Bize Göre, Frankfurt Seyahatnamesi (ed. M.K. Enzel), İstanbul: Eğitim Yayınları.
--- (2004) Frankfurt Seyahatnamesi (eds. N. Sağlam & M.F. Andı), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Hatiboğlu, Vecihe (1988) ‘Türk Dili Üzerine Bir Görüş’ [= ‘An Insight on the Turkish Language’], Metis Çeviri, 3, 166-167.
Hızlan, Doğan, İleri, S., İlhan, A., Kaya, M.K., Kulin A. & Müldür, L. (2002) ‘Ne Olacak Bu Türkçe’nin Hali?’ [= ‘What Happens to Turkish Now?’], Milliyet Pazar (online) http://www.milliyet.com.tr/2002/03/03/pazar/paz03.html [9 May 2007].
Jakobson, Roman (2000) ‘On Linguistic Aspect of Translation’ in Lawrence Venuti (ed.). The Translation Studies Reader, London/New York: Routledge. 113-119.
Karadağ, Ayşe Banu (2008) Çevirinin Tanıklığında Medeniyetin Dönüşümü [=Transformation of ‘Civilization’ in the Witness of Translation], İstanbul: Diye.
Lefevere, André (1992) Translation, Rewriting, and the Manipulation of Literary Fame, London/New York: Routledge Lewis, Geoffrey (1999) The Turkish Language Reform: A Catastrophic Success, Oxford: Oxford University Press.
Mc Gann, Jerome J. (1992) A Critique of Modern Textual Criticism, Charlottesville: University Of Virginia Press.
Patterson, Lee (1985) ‘The Logic of Textual Criticism and the Way of Genius: The KaneDonaldson Piers Plowman in Historical Perspective’ in Jerome J. Mc Gann (ed.). Textual Criticism and Literary Interpretation, Chicago: University of Chicago Press. 55-91, 212-219.
Pym, Anthony (2003) ‘Redefining Translation Competence in an Electronic Age: In Defence of a Minimalist Approach’, Meta, XLVIII:4, 481-497.
Şafak, Elif (2005) ‘Linguistic Cleansing’, New Perspectives Quarterly (online) http://www.digital.npq.org/archive/2005_summer/05_shafak.html [20 May 2006]
Tamer, Ülkü (2002) ‘Hem Anlamak Hem Duymak İçin’ [= ‘To Understand and To Hear At The Same Time’], Sabah (online) http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/tamer/2006/04/24/Hem_anlamak_hem_duymak_icin [1 June 2011]
Tanpınar, Ahmet Hamdi (2004) Huzur [= A Mind at Peace], (ed. Y. Demirel), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları (10th edition).
Tymoczko, Maria (2007) Enlarging Translation, Empowering Translators, Manchester/Kinderhook: St. Jerome Publishing.
Venuti, Lawrence (1992) ‘Introduction’ in Lawrence Venuti (ed.), Rethinking Translation: Discourse, Subjectivity, Ideology, London/ New York: Routledge, 1-17.
Venuti, Lawrence (2004) ‘Retranslations: The Creation of Value’ in Katherine M. Faull (ed.), Translation and Culture, Cranbury: Associated University Presses, 25-39.
Vermeer, Hans J. (1998) ‘Starting to Unask What Translatology is About’, Target, 10:1, 41- 68.
Vermeer, Hans J. (2000) ‘Skopos and Commission in Translational Action’ in Lawrence Venuti (ed.). The Translation Studies Reader, London/New York: Routledge. 221-233.
Yücel, Tahsin (2007) Dil Devrimi ve Sonuçları [= The Language Reform and its Outcomes], İstanbul: Can Yayınları.