Çocukların korunması ve ülkelerarası evlat edinme konusunda işbirliğine dair 1993 tarihli la haye sözleşmesi uyarınca yabancı adli ve idari evlat edinme kararlarının doğrudan tanınması ve kontrol usulü

Türkiye’nin de taraf olduğu ergin olmayan çocukların evlat edinilmesinde öncelikle uygulanacak olan 1993 La Haye Sözleşmesi’nin amaçlarından biri, akit devletlerden birinde sözleşmeye uygun olarak yapılan evlat edinmelerin diğer tüm akit devletlerde tanınmasını güvence altına almaktır. Bu amaçla, akit devletlerden birinde yetkili makam tarafından Sözleşmeye uygun olarak yapıldığı tevsik edilen evlat edinmenin diğer tüm akit devletlerde hiçbir usule tabi olmaksızın doğrudan tanınmasını hüküm altına almıştır. Bu nedenledir ki, Türk hukukunda, doğrudan tanıma usulü olarak adlandırabileceğimiz bu usul ile evlat edinme kararlarının kontrol usulü hakkında ayrıntılı bir çalışma yapma gerekliliği doğmuştur.

Automatic recognition and control procedure of foreign judicial and administrative decisions regarding adoption in accordance with convention of 29 may 1993 on protection of children and co-operation in respect of intercountry adoption

One of the objects of the 1993 La Haye Convention on intercountry adoption which will be apply in a priority in approximately one hundred Contracting States including Turkey , is to secure the recognition in Contracting States of adoptions made in accordance with the Convention. For this purpose, the Convention has a provision in article 23 saying that “An adoption certified by the competent authority of the State of the adoption as having been made in accordance with the Convention shall be recognised by operation of law in the other Contracting States”. For the correct application of this provision and the other provisions related by this procedure which can be named as “automatic or direct recognition” in Turkish Law, the necessity to study these provisionsin details occurs.

___

  • AKINCI Ziya/DEMİR GÖKYAYLA Cemile, Milletlerarası Aile Hukuku, İstanbul, 2010.
  • AKYÜZ Emine, “Evlat Edinmeye İlişkin Milletlerarası Sözleşmeler, Çağdaş Hukuk Sistemleri ve Türk Kanunu” (s.153-169), Prof. Dr. Hamide Topçuoğlu’na Armağan, AÜHF Yayınları, Ankara 1995.
  • ANSAY, Tuğrul, “Türk Hukukunda Evlatlık İlişkisinin Kurulması ve Bunun Sınır Ötesine Yansıması” (s.85-102), Prof.Dr. Bilge Öztan’a Armağan, Turhan Kitabevi, Ankara, 2008.
  • AYKAÇ, Alper Can, “Çocukların Evlat Edinilmesine Dair Gözden Geçirilmiş Avrupa Konseyi Sözleşmesi’ne Dair” (s.389-404), TBB Dergisi, Sayı 80, 2009.
  • AYTAÇ Mehlika, “Çocukların Korunması ve Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair Lahey Sözleşmesi Hakkında İnceleme”, www.yayin.adalet.gov.tr.
  • ANCEL Bertrand/ LEQUETE Yves, Les Grands Arrêts De La Jurisprudence Française De Droit International Privé, 5e Ed., Dalloz, 2006.
  • AUDIT Bernard, Droit International Privé, 4e Ed, Economica, Paris, 2006.
  • BATIFFOL Henri/LAGARDE Paul, Traité de Droit International Privé, Tome I, 8e Ed., Paris, 1993.
  • BATIFFOL Henri/LAGARDE Paul, Traité de Droit International Privé, Tome II, 7e Ed., Paris, 1993.
  • BUREAU Dominique/ MUIR WATT Horatia, Droit International Privé, Tome 1, Partie Générale, Presses Universitaires De France, 1re Ed, Paris 2007.
  • BUREAU Dominique/ MUIR WATT Horatia, Droit International Privé, Tome 2, Partie Spéciale, Presses Universitaires De France, 1re Ed, Paris 2007.
  • COURBE Patrick, Droit International Privé, 2e Edition, Dalloz, Paris, 2003.
  • COURBE Patrick, Le Divorce, Editions Dalloz, Paris, 2004.
  • ÇELİKEL Aysel/ERDEM Bahadır, Milletlerarası Özel Hukuk, Yenilenmiş 10.Bası, Beta, İstanbul, Ocak 2010.
  • ÇELİKEL Aysel / ŞANLI Cemal, Türk Milletlerarası Özel Hukuk Hukuk Mevzuatı, 12.Bası, İstanbul 2007.
  • ÇELİKEL Aysel / ŞANLI Cemal / ÖZTEKİN Günseli / ERDEM Bahadır / ATAMAN İnci / GİRAY F.Kerem, Milletlerarası Özel Hukuk Sözleşmeleri, I. Cilt, Beta, İstanbul, 2005.
  • DERUPPE Jean, Droit İnternational Privé, 14e Ed., Mémentos Dalloz, Paris, 2001.
  • FAWCETT James/CARRUTHERS Janeen M./NORTH Sir Peter, CHESHIRE, NORTH& FAWCETT, Private International Law, Fourteenth Edition, Oxford University Pres, Oxford, New York, 2008.
  • FINGER, Peter, “Auslandische Adoptionen (Insbesondere: Turkei) und Ihre Anerkennung in Deutschand, Ordre Public, &108 FamGH” (s. 979-1016), Prof.Dr. Fırat Öztan’a Armağan, C.I, Turhan Kitabevi, Ankara, 2010.
  • FULCHIRON Hugues/ NOURISSAT Cyril, Travaux Dirigés De Droit International Privé, Paris, 2007.
  • GİRAY Faruk Kerem, “Uluslararası Sözleşmelerde Evlat Edinme” (s.333- 350) , Prof.Dr. Aysel Çelikel’e Armağan, MHB Yıl 19-20, Sayı 1-2, 1999- 2000, İstanbul, 2000.
  • HOLLEAUX Dominique/ FOYER Jacques/ GEOUFFRE DE LA PRADELLE, Géraud de, Droit İnternational Privé, Paris, 1987.
  • KITIC Susan, Droit International Privé, Paris, 2003.
  • KLINKHARDT Horst, “Yabancı Evlat Edinme Kararlarının Tanınması” (s.999-1013), Çev. Ahmet Cemal Ruhi, Prof.Dr. Hayri Domaniç’e 80.Yaş Günü Armağanı, Cilt I, Beta Yayınları, 2.Baskı, İstanbul 2001.
  • KLINKHARDT Horst / RUHİ Ahmet Cemal, “İki Türlü Evlat Edinme” (s.345-352), Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt VI, Sayı:1-4, Yıl:2002, Erzincan, Aralık 2002.
  • LOUSSOUARN Yvon/BOUREL Pierre/ VAREILLES-SOMMIERES Pascal de, Droit International Privé, Dalloz, 9e Ed., 2007.
  • MARX Ansgar, “Uluslararası Evlat Edinme Hakkındaki La Haye Sözleşmesi” (s.837-852), Çeviren: Ahmet Cemal Ruhi, Prof.Dr. Aysel Çelikel’e Armağan,
  • MHB Yıl 19-20, Sayı 1-2, 1999-2000, İstanbul, 2000
  • MAYER Pierre/ HEUZE Vincent, Droit International Privé, 9e Ed, Montchrestien, Paris, 2007.
  • MELIN François, Droit International Privé, Conflits De Jurisdictions – Conflits De Lois, Paris, 2002.
  • MONEGER Françoise, Droit International Privé, 4e Ed, Paris, 2007.
  • NOMER Ergin, Milletlerarası Usul Hukuku, 1.Bası, Beta, İstanbul, Eylül 2009 (MUH).
  • NOMER Ergin/ ŞANLI Cemal, Devletler Hususi Hukuku, Beta, Yenilenmiş 17.bası, İstanbul, 2009.
  • ÖZTEKİN GELGEL Günseli, “Devletler Özel Hukukunda Velayet, Çocuk Kaçırmaları, Evlat Edinmeye İlişkin Problemler” (s.119-148), İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:4, Sayı:8, Güz 2005/2, , İstanbul, 2005.
  • PARRA- ARANGUREN G., Hague Conference on Private International Law, Explanatory Report on Convention, 1993, www.hcch.net/conventions.
  • PAZARCI Hüseyin, Uluslararası Hukuk, Gözden Geçirilmiş 8.Bası, Ankara 2009.
  • RUHİ Ahmet Cemal, Türk Hukukunda Evlat Edinme ve Evlat Edinme İle İlgili Yabancı Mahkeme Kararlarının Türkiye’de Tanınması, Gözden Geçirilmiş 2.Baskı, Seçkin, Ankara, 2003.
  • TARMAN, Zeynep Derya/ÖNAY, Işık, “Milletlerarası Evlat Edinme Hukukunda Kamu Düzeni Engeli” (s. 331-365), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.60 S.2, 2011.
  • TEKİNALP Gülören, Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, 2007 Tarihli
  • MÖHUK uyarınca Güncelleştirilmiş 10.Bası, İstanbul, 2009.
  • Çocuk Haklarına Dair Sözleşme Uygulama El Kitabı, Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu, Ankara 2001
  • Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme”, Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Milli İlk Rapor, Ankara 1999.
  • The Implementation and Operation of the 1993 Intercountry Adoption Convention: Guide To Good Practice, HCCH, 2008, www.hcch.net , Annex 7.
  • Les Effets en France d’une décision étrangère d’adoption et la Convention de La Haye du 29 mai 1993 (s.147-149), Receuil Dalloz Sirey De Doctrine, De Jurisprudence et De Legislation, Année 1995, Editions Dalloz, Paris, 1995.
  • www.shcek.gov.tr;
  • www.tbmm.gov.tr; www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari
  • www.uhdigm.adalet.gov.tr;
  • http://www.hcch.net/conventions;
  • http://www.conventions.coe.int