DIŞ TİCARET SERMAYE ŞİRKETLERİNİN MİSYON VE VİZYON BEYANLARINA YÖNELİK BİR İÇERİK ANALİZİ

Amaç: Bu araştırmanın amacı; Türkiye’de faaliyet gösteren Dış Ticaret Sermaye Şirketlerinin kurumsal internet sitelerinde yer alan vizyon ve misyon beyanlarını sistematik bir şekilde ele alarak öne çıkan kavramları tespit etmek ve bu beyanları unsurları ve özellikleri açısından değerlendirmektir.Yöntem: Bu araştırmanın verilerini, ikincil kaynaklardan elde edilmiş dokümanlar oluşturmaktadır. Elde edilen veriler, nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Misyon ve vizyon beyanlarında yer alan benzer ifadeler bir araya getirilerek kavramlar gruplanmış ve vizyon ile misyon temaları altında kategoriler oluşturulmuştur.Bulgular: “Özel Statülü Şirketler” listesinde yer alan 70 Dış Ticaret Sermaye Şirketi içerisinden 40 şirket hem misyon hem de vizyon beyanlarına, iki şirket sadece misyon beyanına ve dört şirket sadece vizyon beyanına internet sitelerinde yer vermekte; 24 şirketin ise misyon ve vizyon beyanları internet sitelerinde bulunmamaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, Dış Ticaret Sermaye Şirketleri misyon beyanlarında en çok toplumsal duyarlılık, kalite ve çevreye duyarlılık vurgusu yaparken, Dış Ticaret Sermaye Şirketlerinin vizyon beyanlarında küresellik, liderlik ve kalite kavramları öne çıkmaktadır. Araştırmada, işletmelerin misyon beyanlarında en fazla felsefe unsuruna yer verdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca işletmelerin tamamının vizyon beyanlarının; netlik, gelecek odaklılık ve soyutluk özelliklerini taşıdığı görülmektedir.Sonuç: Dış Ticaret Sermaye Şirketlerinin ağırlıklı olarak kuruluş ve varoluş amaçları içerisinde, toplum ve çevre ile ilgili konulara duyarlı bir şekilde kaliteli ürün ve hizmet üretmenin önemli bir yeri olduğu söylenebilir. Bununla birlikte kaliteli ürün ve hizmetler aracılığı ile küresel ölçekte pazar lideri bir işletme olmayı, genel olarak Dış Ticaret Sermaye Şirketlerinin kendileri için ulaşılacak bir nokta olarak gördükleri ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Stratejik Yönetim, Dış Ticaret Sermaye Şirketleri, İçerik Analizi, Misyon, Vizyon

A CONTENT ANALYSIS ON THE MISSION AND VISION STATEMENTS OF FOREIGN TRADE CAPITAL COMPANIES

Aim: The aim of this research is to identify the prominent concepts by systematically addressing the vision and mission statements on the corporate websites of Foreign Trade Capital Companies operating in Turkey and to evaluate these statements in terms of their elements and features.Method: The data of this research consists of documents obtained from secondary sources. Obtained data were analyzed by content analysis technique, one of the qualitative research methods. Similar expressions in the mission and vision statements were brought together and the concepts were grouped and categories were created under the vision and mission themes.Findings: Among the 70 Foreign Trade Capital Companies included in the "Companies with Special Status" list, 40 companies include both mission and vision statements on their websites. Two companies only include mission statement and four companies only vision statement on their websites. Mission and vision statements of 24 companies are not available on their websites. According to the results of the research, while Foreign Trade Capital Companies mostly emphasize social awareness, quality and environmental awareness in their mission statements, the concepts of globality, leadership and quality draw attention in the vision statements of Foreign Trade Capital Companies. In the research, it was concluded that the companies mostly included philosophy element in their mission statements. In addition, it is seen that all of the companies have vision statements that have clarity, future orientation and abstractness.Results: It can be said that producing quality products and services with sensitivity to social and environmental issues has an important place in the establishment and existence purposes of Foreign Trade Capital Companies. In addition Foreign Trade Capital Companies see being a market leader company on a global scale through quality products and services as a point to be reached for them.

Keywords:

Strategic Management, Mission, Vision, Foreign Trade Capital Companies, Content Analysis,

PDF

___

Acar, S. (2019). İşletmelerin Vizyon Bildirimlerinin Stratejik Yönden İncelenmesi: BİST Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan Firmalara Yönelik Bir İçerik Analizi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(1), 202-215.
Arabacı, İ.B. & Şener, G. (2014). Üniversitelerin Misyon İfadelerinin Tematik Olarak İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 701-716.
Ateş, A. (2016). Türkiye’deki Limanların İnternet Sitelerinde Yer Alan Misyon ve Vizyon Beyanlarının Verimlilik Odaklı İçerik Analizi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 401-415.
Ay, Ü. & Koca, A.İ. (2012). ISO 500 Listesindeki İşletmelerin Misyon, Vizyon ve Değerlerinin İçerik Analizi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 201-210.
Aytar, O. & SOYLU, Ş. (2017). Türk Bankacılık Sektörünün Misyon ve Vizyon İfadelerine Yönelik Bir İçerik Analizi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 117-131.
Baran, E., Ayaz, İ.S. & Açık, A. (2018). Türk Lojistik İşletmelerinin Stratejik Öncelikleri: Vizyon, Misyon ve Değerler Üzerine İçerik Analizi. SETSCI, 3, 690-694.
Can Mutlu, E. & Karaca, D. (2017). Türkiye'deki Aile İşletmelerinin Misyon İfadeleri Analizi. İşletme İktisadi Enstitüsü Yönetim Dergisi, (82), 61-75.
Çavuşgil Köse, B. & Erden Ayhün, S. (2018). Kurumsal Eşbiçimlilik Kapsamında Havayolu İttifaklarının Misyon İfadelerinin İncelenmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(32), 533-550.
David, F.R. (1989). How Companies Define Their Mission. Long Range Planning, 22(1), 90-97.
Demirci, Ş. & Uğurluoğlu, Ö. (2020). Kamu ve Özel Hastane Misyon İfadelerinin Pazarlama Bileşenleri Açısından İncelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (21), 471-492.
Doğan, S. & Alkan, A.D. (2020). Türkiye'deki Bakanlıkların Misyon ve Vizyon İfadelerinin İçerik Analizi. İş ve İnsan Dergisi, 7(2), 339-349.
Dörtyol, İ. (2015). Misyon İfadeleri Üzerinden Pazarlama Felsefelerinin Keşfedilmesi: Capital 500 Üzerine Bir Araştırma. Öneri Dergisi, 11(44), 189-203.
Emekci, M. & Doğan, S. (2020). Türkiye’deki Üniversitelerinin Misyon ve Vizyon İfadelerinin Tematik Olarak İncelenmesi. Researcher: Social Science Studies, 8(1), 161-203.
Emini, F.T. & Ayaz, Ç.E. (2020). Yükseköğretim Kurumlarının Misyon Bildirimlerinin İnovasyon Temelinde Analizi. Kocatepe İİBF Dergisi, 22(1), 89-100.
Erden Ayhün, S. & Çavuşgil Köse, B. (2018). Misyon ve Vizyon İfadelerinin Değerlendirilmesi: Türk Yiyecek-İçecek İşletmelerinde Bir Araştırma. BMIJ, 6(2), 524-549.
Erol, Y. & Kanbur, E. (2014). Misyon ve Vizyon İfadelerine Göre Türkiye’nin İlk 100 Büyük Şirketinin Girişimcilik Özellikleri. Business and Economics Research Journal, 5(3), 149-165.
Ersöz, H.Ö. & Gündoğan, M. (2020). İşletmelerin Misyon Beyanlarının İçerik Analizi: Denizli Organize Sanayi Bölgesi Tekstil İşletmeleri Örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(9), 143-157.
Güler, H.N. (2020). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Bankaların Vizyon ve Misyonlarına Yönelik Bir Araştırma. Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 5(5), 85-106.
Güney, C. (2015). BİST 100 Endeksinde Yer Alan İşletmelerin Misyon ve Vizyon Bildirimlerinde Çevre. The Journal of Academic Social Science, 3(12), 349-356.
İnce, A.R. (2015). Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Şirketinin Misyon ve Vizyon İfadelerine Göre Girişimcilik Özellikleri. Academic Review of Economics & Administrative Sciences, 8(2), 143-155.
Kalender, S. (2013). İşletmelerin Uluslararası Pazarlara Girişte Karşılaştıkları Engellerin İhracat Performansı Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Dış Ticaret Sermaye Şirketleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
Kantabutra, S. (2008). What Do We Know About Vision?. The Journal of Applied Business Research, 24(2), 127-138.
Kartal, N. & Uğurluoğlu, Ö. (2020). Sağlık Kuruluşlarının Vizyon İfadelerinin İçerik Analizi İle İncelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(2), 385-400.
Kılıç, A., Eren, H. & Gürsoy, A. (2014). Yenilikçilik Faktörlerinin Örgütlerin Vizyon ve Misyon İfadelerindeki Varlığı; Fortune Türkiye İlk 100 Firma Örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(4), 36-68.
Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği (15.Baskı). Beta Yayıncılık: İstanbul.
Köseoğlu, M.A. & Karabulut Temel, E. (2008). Sektörlere Göre Misyon İfadelerinde Kullanılan Öğelerdeki Farklılaşmalar: İMKB Şirketleri Üzerine Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 71-88.
Köseoğlu, M.A. (2008). İşletmeler Var Olma Sebeplerini Nasıl İfade Ederler?: KOBİ’lerin Misyon İfadeleri Üzerine Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 89-97.
Kuzu Ö.H. (2020). “Dünya Çapında Üniversiteler” Bağlamında Misyon-Vizyon Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 10(1), 8-23.
Mısırdalı Yangil, F. & Şahin, M. (2017). Sürdürülebilirlik Endeksinde Yer Alan İşletmelerin Misyon ve Vizyon Bildirgelerinin Sürdürülebilirlik Kapsamında İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(Özel Sayı), 135-151.
Ocak, M. & Karabulut, B. (2017). Türkiye-İngiltere Üniversitelerinin Vizyon ve Misyon İfadelerinin İçerik Analizi İle Karşılaştırılması. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(2), 113-130.
Ocak, M., Güler, M. & Basım, H.N. (2016). Türk Savunma Sanayi Firmaları Vizyon ve Misyon İfadelerinin İçerik Analizi. Yönetim ve Ekonomi, 23(2), 503-518.
Olcay, A., Çıkmaz, E., Bulut, E. & Sürme, M. (2017). Lisans Düzeyinde Turizm Eğitimi Veren Kurumların Misyon Bildirgelerindeki İfadelerin Analizi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(29), 225-241.
Oruç, M.C. & Zengin, B. (2015). Misyon Vizyon Bildirilerinin Müşteri Odaklılık Yönünden Değerlendirilmesi: 5 Yıldızlı Konaklama İşletmeleri Örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3), 31-49.
Önen, V. (2017). Vizyon ve Misyon İfadelerinin İçerik Analizi: Türk ve Avrupa Havayolu İşletmeleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(6), 1-15.
Özay, M.A. (2019). Google Algoritmasına Göre Seçilen Örgütlenmelerin Misyon ve Vizyon Kavramlarına Verdikleri Önemin Nitel Analizi. Ekonomi İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 1(4), 407-414.
Öztürk Başpınar, N. (2020). Vakıf Üniversitelerinin Web Sayfalarındaki Misyon ve Vizyon İfadelerinde Etik Vurgular Üzerine Bir Araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(1), 469-488.
Pearce, J.A. & David, F. (1987). Corporate Mission Statements: The Bottom Line. Academy of Management Perspectives, 1(2), 109-115.
Sabuncuoğlu, A. & Gök, O. (2008). Büyük İşletmelerin Web Sitelerinde Yer Alan Misyon ve Vizyon İfadelerinin Pazar Odaklılık Açısından İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 123-141.
Soygür, İ.C. (2018). Kamu İle Yerli ve Yabancı Özel Sektör Bankalarının Vizyon ve Misyon Farkları Üzerine Bir Değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3), 987-1004.
Şahin, T. & Ocak, S. (2020). Türkiye’deki Kamu ve Özel Hastanelerin Vizyon İfadelerinin İçerik Analizi İle Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1265-1278.
Tatlı, M. & Üstün, F. (2018). BİST 100 Endeksindeki Firmaların Misyon, Vizyon, Örgütsel Değer Ve Stratejik Amaçlarının İçerik Analizi. Journal of Research in Economics, Politics & Finance, 3(1), 18-31.
Ticaret Bakanlığı (2021). Dış Ticaret Sermaye Şirketleri Listesi. https://ticaret.gov.tr/destekler/ihracat-destekleri/teblig-bazinda-destek-mevzuati/2004-4-2004-12-ozel-statulu-sirketler (Erişim Tarihi: 01.05.2021).
TİM (2021). İlk 1000 İhracatçı Araştırması. https://tim.org.tr/tr/raporlar-ilk-1000-ihracatci-arastirmasi-dosyalar-2019 (Erişim Tarihi: 14.05.2021).
Uyan, Ö. (2018). Küresel Krizin Dış Ticaret Sermaye Şirketlerinin İşletme Performansına Etkisi: Dinamik Panel Veri Analizi. Doktora Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
Ülgen, H. & Mirze, S.K. (2010). İşletmelerde Stratejik Yönetim (5.Baskı). Beta Yayıncılık: İstanbul.
Yüzbaşıoğlu, N. & Doğan, O. (2016). Medikal Turizm İşletmelerinde Misyon İfadeleri: Sağlık Kuruluşlarına Yönelik Bir Araştırma. Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 8(2), 27-37.