Amaç – Bu çalışma ile Diyarbakır ili sanayi sektöründe faaliyet gösteren firmaların ar-ge, inovasyon, istihdam ve ihracat potansiyellerinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Buna ek olarak, kaynakların etkin şekilde kullanılması ve üniversite sanayi işbirliğinin geliştirilmesinin yanı sıra, sektörde karşılaşılan sorunların giderilmesinde kullanılabilecek veriler sağlanarak, çözüm önerileri geliştirilmiştir. Böylece, yerel firmaların üreteceği katma değer arttırılarak sanayinin gelişmesi, dolayısıyla da, ilin ve ülkenin ekonomisine katkı sunulması amaçlanmıştır. Yöntem – Örneklem olarak Diyarbakır İlinde imalat sanayinde faaliyet gösteren, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı, aynı zamanda Diyarbakır Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğünce verilen İşletme Kapasite Raporu olan işletmeler seçilerek, basit tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın yöntemi, nicel betimleyici türde bir araştırma yöntemidir. İmalat sanayinin profilini çıkarmanın yanı sıra işletmelerin beklentilerini ve ihtiyaçlarını tespit etmek amacıyla anket türü olarak veri toplama tekniği kullanılmıştır. Literatür taramalarından elde edilen bilgiler ışığında 50 soru hazırlanmıştır. Tanımlayıcı istatistik olarak sayısal değişkenler için ortalama ± standart sapma, kategorik değişkenler için ise sayı ve % değerleri verilerek sonuçlar açıklanmıştır. Kategorik değişkenler arasındaki ilişki (farklılık) testi için ki-kare test istatistiği, nitel- nicel değişken karşılaştırmasında Anova test istatistiği kullanılmıştır. Test anlamlılığı α≤0,05 ile karşılaştırılmıştır. Çalışmanın istatistiksel analizleri için SPSS Windows Version 21.0 paket programı kullanılmıştır. Bulgular – Bu çalışma neticesinde; işletmelerin sayısı, yapısı, üretimi, kapasitesi, istihdamı, ihracatı ve vizyonu ile ilgili güncel veriler elde edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, işletmelerin iş ve güç birliği yapmadıkları için sinerji yaratamadıkları, üretimde mevcut teknolojiyle yetinildiği ve yurtdışı pazar ağını genişletemedikleri için ihracatın düşük rakamlarda seyrettiği gözlenmiştir. Ayrıca, devletin verdiği teşvik ve desteklerden yararlanma oranının düşüklüğü ve üniversite-sanayi işbirliğinin yetersizliği, ar-ge faaliyetlerinin de yetersiz olmasıyla ve en önemlisi, inovatif fikirlerin üretilememesiyle sonuçlandığı tespitine ulaşılmıştır. Tartışma - Anketten çıkan sonuçlara göre imalat sanayinde faaliyet gösteren işletmeler, demir çelik ve madeni eşya, orman ürünleri, elektrikli teçhizat imalatı, makine ve ulaşım araçları, deri ve gıda gibi alanların uygun yatırım alanları olabileceğini belirtmişlerdir. Ancak günümüz gerçeği, asıl yatırım alanlarının bilgi yoğun teknolojiyle üretilebilecek ürünlere yönelik olması gerektiğini göstermektedir. İşletmelerin altyapı problemlerine yönelik verilen yanıtlar, tartışılmaya açık tespitler barındırmaktadır. Bu çalışma, ilin imalat sanayine yönelik yapılacak bilimsel araştırma ve projeler için içerik ve veri açısından referans kaynağı olma özelliği taşımaktadır.

Purpose – This study aims to reveal the R&D, innovation, employment, and export potentials of the companies operating in the industrial sector of Diyarbakır. Furthermore, potential solutions to prominent problems encountered in the sector are proposed alongside the obtained data with the aim of enhancing the effective use of resources and the development of the university-industry, thereby enabling local companies to create more added value which contributes to the development of the industry as well as the economy of the province and the country. Design/methodology/approach - Simple stratified sampling method was used by selecting businesses operating in the manufacturing industry in the province of Diyarbakır and having the records of the Diyarbakır Chamber of Commerce and Industry and the Operational Capacity Report Records of the Diyarbakır Provincial Directorate of Industry and Technology. The research method is a quantitative descriptive research method. In order to determine the expectations and needs of the enterprises, as well as to profile the manufacturing industry, a survey-type data collection technique was used. In the light of the information obtained from the literature review, 50 questions were prepared. As descriptive statistics, mean ± standard deviation for numerical variables, number and % values for categorical variables were given and the results were explained. SPSS Windows Version 21.0 package program was used for statistical analysis of the study. Findings - Up-to-date data on the number, structure, production, capacity, employment, export, and vision of the enterprises have been obtained. As a result of extensive analysis, it was found that the enterprises could not create synergy due to lack of (smth and smth) cooperation, confined production with the limits of existing technologies, and recorded low export numbers due to their deficiencies in expanding their foreign market networks. It was also observed that the low rate of benefiting from the incentives and support provided by the government, and the weak university-industry cooperation resulted in insufficient R&D efforts and more critically, a lack of innovation in the industry. Discussion - According to the results of the survey, although the enterprises operating in the manufacturing industry stated that areas such as iron-steel and metal goods, forest products, electrical equipment manufacturing, machinery and transportation vehicles, leather, and food could be suitable investment areas, today's reality shows that investment should be aimed at technology-driven and information-intensive products. Responses of enterprises to infrastructure-related problems also elicit debatable findings. This study acts as a reference source in terms of content and data for scientific research and projects to be carried out for the manufacturing industry of the province.