Örgütsel Küçülme Ve Örgütleri Bekleyen Tehdit: Geride Kalan Sendromu

Günün değişen şartlarına uymak, rekabet gücü elde etmek veya varolan rekabet gücünü koruyabilmek için örgütler çağdaş yönetim yaklaşımlarını yaygın olarak uygulamaktadırlar. Bu bağlamda yeniden yapılanma kapsamında örgütsel küçülme yaygın uygulama alanı bulan yönetim yaklaşımı olarak dikkat çekmektedir. İşletmelere büyük avantajlar sağlayan küçülme, aynı zamanda bazı problemlerin de kaynağını oluşturmaktadır. "Geride Kalan Sendromu (GKS)" bu sorunların başında gelmektedir. Örgütsel küçülme şeklinde yürütülen yeniden yapılanmanın iyi yönetilememesinin sonuçlarından biri olarak ortaya çıkabilecek olan GKS'nin çözülememesi durumunda, uygulamadan beklenen sonuçlara ulaşmak mümkün olamayacaktır. Örgüt ilk halinden daha verimsiz, daha kırılgan bir hale gelip rekabet gücünü yitirebilecektir. Bu çalışma son yıllarda, özellikle özelleştirme sonrası Türkiye'de de, örgütlerde sık sık yaşanan küçülme şeklindeki yeniden yapılanma sürecinde karşılaşılabilecek olan GKS'nin kavramsal çerçevesini, nedenlerini, etkilerini ve çözüm önerilerini sunmaktır.

Anahtar Kelimeler:

Değişim, Küçülme, Geride Kalan Sendromu, Çalışan Motivasyonu

Nowadays, the application of contemporary management approaches by organizations become a common attitude to adopt companies for changing conditions, acquire competitive advantage and sustain competitive power they have. In this respect, organizational downsizing application as a restructuring process take attention as a contemporary managament approach. Downsizing application leads to procure major advantages for the companies whereas can be main causes of some problems. “Survivors syndrome (SS)” is the most important one of these complications. Unless SS which would occur unsuccessfull management of organizational downsizing as a restructuring process, is solved, all expected results from restructuring will not be achieved. Moreover, organization may become less productive and fragile than before, and also could loose competitive power. This study put forward concept, causes and effects of SS and provides suggestions to manage SS which may appear as a concequences of widespread organizational downsizing as a restructuring application after privatization, widely seen recent years in Turkey too

Keywords:

Performance Management, Benchmarking, New Public Management, Cooperation Among Local Governments,

PDF

___

Akdoğan, Asuman ve Cingöz, Ayşe (2007), “Küçülme Stratejisinin Çalışanların Örgüte Bağlılıkları Üzerindeki Etkileri: Kayseri İli’nde Bir Araştırma”, 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Sakarya Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü, Sakarya, ss. 592-600.
Allen Tammy D., Freeman, Deena M. ve Russel, Joyce E.A. (2001), “Survivor Reactions to Organizational Downsizing: Does Time Ease the Pain”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 74, pp.145-164.
Anonymous (2002), “Life After Downsizing,” Human Resource Management International Digest, 10, 3, pp.19-21.
Appelbaum, Steven H., Delage, Claude, Labib, Nadia ve Gault, George (1997), “The Survivor Syndrome: Aftermath of Downsizing”, Career Development International, 2/6, MCB University Press, Canada, pp. 278-286.
Appelbaum, S.H., Schmidt, S.L., Peytchev, M. ve Shapiro, B. (1999), “Downsizing Measuring The Costs of Failure,” Journal of Management Development, Vol.18, No.5, pp.436-463.
Appelbaum, Steven H. ve Donia, Magda (2001), “The Realistic Downsizing Preview: A Multiple Case Study, Part I: The Methodology and Results of Data Collection,” Career Development International, 6, 3, pp.128-148.
Baltaş, Zuhal (2003), Değişimde Değer Yaratmak – Kriz ve Yeniden Yapılanma Sürecinde Çalışanın El Kitabı, İkinci Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Baruch, Yehuda ve Hind, Patricia (1999), “Perpetual Motion in Organization: Effective Management and the Impact of the New Psychological Contracts on “Survivor Syndrome””, European Journal of Work and Organizational Psychology, 8, 2, pp.295-306.
Blondell, Jackie (1997), “The Truth Abaut Downsizing,” Charter, 68, 9, pp.18-22.
Brockner, J. (1992), “Managing The Effects of Layoffs on Survivors,” California Management Review, Vol.34, No.16, pp.9-28.
Burke, Ronald J. ve Greenglass, Esther R. (2001), “Hospital Restructuring and Psychological Burnout in Nursing Staff,” Nursing Management, Volume 20, Number ½, pp.61-71.
Bumin, Birol ve Şengül, Arzu (2000), “İnsan Kaynaklarının Değerliliği ve Organizasyonlarda Role Dayalı Stres Kaynakları Üzerine Bir Araştırma” 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Erciyes Üniversitesi, Nevşehir, ss. 571-579.
Campbell, J. F., Worral, L. ve Cooper, C. (2001), “Downsizing in Britain and it’s Effects on Survivors and Their Organizations,” Anxiety, Stres & Coping, Vol.1, No.1, pp.35-69.
Ciancio, Jack (2000), “Survivor’s Syndrome,” Nursing Management, pp.43-45.
Coffey, Miachael (2000), “Developing and Maintaining Employee Commitment and Involvement ın Lean Construction”, http://www.iglc.net/conferences/2000/Papers/ Coffey.pdf, 14.06.2007.
Coşkun, Sevda Yaşar (2001), Stratejik Küçülme (Downsizing) ve Finansal Performans: (İMKB’deki Firmalarda Bir Uygulama), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi S.B.E., Sakarya, p.24-38.
Curtin, Leah L. (1996), “Surviving “Survivor Syndrome”,” Nursing Management, p.7-8.
Çakar, N.Demircan (2005), “Adalet ve Etik Algılarının Kuruma Güven ve Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Vakıf ve Devlet Üniversitelerinin Karşılaştırılması”, 13. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Marmara Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü, Ankara, ss. 105-108.
Çetin, Canan (2004), “Toplam Kalite Yönetimi Felsefesinde Kültürel Yapı Taşları,” Mercek, MESS, ss.65-78.
Çöl, Güner (2004) “Örgütsel Bağlılık Kavramı ve Benzer Kavramlarla İlişkisi”, “İş Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6, 2, http://www.isgucdergi.org/index.php?arc=arc_view.php &ex=233&inc=arc&cilt=6&sayi=2&year=2004
Doherty, Noeleen ve Horsted, Jim (1995), “Helping Survivors to Stay on Board”, People Management, January 12, pp.26-31
Donia, Magda (2000), “RDP-A Management Intervention in the Prevention of Survivor Syndrome, A Thesis of The Faculty of Commerce and Administration, Concordia University, pp.1-212.
Dorgan, William J. (2003), “Depression and Survivor’s Syndrome,” Manager’s Workshop, p.98.
Drucker, Peter F. (1996), Gelecek İçin Yönetim, (Çev.:Fikret Üçcan), Dördüncü Baskı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Yayın No: 327, p.74.
Esatoğlu, A.Ezel, Sarp, Nilgün ve Karagöz, Sevgül (2004), “Hastane İşgörenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Belirlenmesi”, 12. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Uludağ Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü, Bursa, ss. 320-325.
Fedor, Donald B., Caldwell, Steven ve Herold, David M. (2006), “The Effect of Organizational Changes on Employee Commitment: A Multilevel Investigation”, Personnel Psychology, 59, 1, pp. 1-29.
Fong, Kim ve Kleiner, Brain H. (2004), “New Development Concerning the Effect of Work Overload on Employees,” 27, 4/5, pp.9-16, 15.03.06.
Greenglass, E. R., Burke, R. J. (2000), “Application of an Impact of Restructuring Scale to The Healthcare Sphere ,” http://www.cchse.org/Forum/Greenglass%20Part%202 %20.pdf.
Güney, Semra (2007), “Örgütsel Bağlılık”, Yönetim ve Organizasyon (Ed. Salih GÜNEY), Nobel, Ankara.
Haapaniemi, Peter (1996), “Survivor Syndrome,” Chief Executive, p.13, http://proquest.umi.com/pqdweb?index=24&did=9834985&SrchMode=1&sid=2 &Fmt=6&VInst=PROD&VType=PQD&RQT=309&VName=PQD&TS=11841593 65&clientId=63522
Hammer, Michael ve Stanton, Steven A. (1995), Değişim Mühendisliği Devrimi – Ne Yapmalı, Ne Yapmamalı?, (Çev.:Sinem Gül), İstanbul: Sabah Kitapları, p.91.
Hopkins, Sharon M. ve Weathington, Bart L. (2006), “The Relationship Between Justice Perceptions, Trust and Employee Attitude in a Downsized Organization”, The Journal of Psychology, 140, 5, pp. 477-498.
Hussey, David (1998), (Daha İyi Nasıl...) Değişim Yönetimi, (Çev.: Ali Çimen), İstanbul: Timaş Yayınları, pp.72-73.
İslamoğlu, Güler, Birsel, Melek ve Börü, Deniz (2007), Kurum İçinde GüvenYöneticiye, İş Arkadaşlarına ve Kuruma Yönelik Güven Ölçümü (Alan Araştırması ve Sonuçları), İnkılap Kitabevi, İzmir.
James, Teri-Ann Winston ve Tang, Thomas Li-Ping (1996), “Downsizing and the Impact on Survivors-A Matter of Justice,” Employment Relations Today, 23, 2, pp.33-41.
Kim, Wang-Bae (2003), “Economic Crisis, Downsizing and “Layoff Survivor’s Syndrome””, Journal of Contemporary Asia, 33, 4, pp.449-464.
King, Deborah (2002), “Survivor Syndrome,” Leaming to Live with Downsizing, http://www.oser.state.wi.us/docview.asp?docid=1794, 31.03.06.
Lewin, Jeffrey E. ve Johnston, Wesley J. (1996), “The Effects Of Organizational Restructring on Industrial Buying Behavior: 1990 and Beyond,” Journal Of Business & Industrial Marketing, Vol.11, No.6, MCB University Press, pp. 93-111.
Leung, Alicie S.M ve Chang, Ludwig M.K. (1999), “The Impact of Organizational Downsizing: Psychological Dynamics on Surviving Managers”, The First International Conference on Critical Management Studies, Universirty of Manchester, pp. 1-27.
Mau, Dianne Cheryl (2002), “Survivors of Downsizing: Informal Learning of Older Adults Who Remain in the Workplace After Their Organization Experiences a Downsizing”, Degree of Doctor of Education Dissertation, Columbia University.
Maslach, Christina ve Leiter, Michael P. (1997), The Truth About Burnout, San Francisco: Jossey-Bass Publishers, pp.4-43.
Mishra, Karen E., Spreitzer, Gretchen M. ve Mishra, Aneil K. (1998), “Preserving Employee Morale During Downsizing,” Sloan Management Review, 39, 2, Banking Information Source, pp.83-95.
Mishra, Aneil K. ve Spreitzer, Gretchen M. (1998), “Explaining How Survivors Respond to Downsizing: The Roles of Trust, Empowerment, Justice and Work Redesign”, Academy of Management Review, Vol. 23, No.3, pp.567-588.
Oktay, Ercan ve Gül, Hasan (2003), “Çalışanların Duygusal Bağlılıklarının Sağlanmasında Conger ve Kanungo’nun Karizmatik Lider Özelliklerinin Etkileri Üzerine Karaman ve Aksaray Emniyet Müdürlüklerinde Yapılan Bir Araştırma” http://www.sosyalbil.selcuk. edu.tr/sos_mak/makaleler%5C Ercan%20Oktay%20-%20Hasan%20G%C3%9CL%5C403-428.pdf.
Önder, Çetin ve Wasti, S. Arzu (2002), “İş Güvencesi Endeksi ve İş Güvencesi Memnuniyeti Ölçeği: Güvenilirlik ve Geçerlik Analizi, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2 / 1, Başkent Üniversitesi İ.İ.B.F., Ankara, ss. 23-46.
Özgen, Hüseyin, Danışman, Ali ve Karabağ, Solmaz Filiz (2004), “Küçülme (Downsizing) Sürecinde Bulunan İşletmelerde Çalışanların Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma”, 12. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 27-29 Mayıs,Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. İşletme Bölümü, Bursa, ss. 54-58.
Pepper, Lewis D. (2000), “The Impact of Downsizing and Reorganization on Employee Health and Well-being at the DOE LANL Facility,” National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH), Brief Report of Research Grant Findings, Los Alamos Edition, Final Report, pp.1-135.
Putzier, John (2002), “Moving Past Survivor Syndrome,” Executive Excellence, 19, 1, p.20.
Robinson, L. S., Rousseau, D.M. (1994), “Violating The Psychological Contact: Not The Exception But the Norm,” Journal of Organizational Behaviour, Vol.15, No.3, pp.245-260.
Ryan, George R (1989), “Dealing With Survivor’s Of Reorganization,” Research Technology Management, 32, 2, pp.40-42, http://proquest.umi.com/pqdwebindex=34&did=769998&SrchMode=1&sid=2&Fmt =6&VInst=PROD&VType=PQD&RQT=309&VName=PQD&TS=1184159639&clientId=63522.
Sahdev, Kusum ve Vinnicombe, Susan (1998), “Downsizing and Survivor Syndrome: A Study of HR’s Perception of Survivor’s Responses,” Human Resoure Management, Cranfield University, pp.1-30.
Sherman, Scott W. ve Garland, Gail E. (2007), “Where to Bury the Survivors? Exploring Possible Ex Post Effect of Resistance to Change”, S.A.M. Advanced Management Journal, 72, 1, pp. 52-62.
Slater, Robert (2000), Jack Welch ve General Electric’in Yolu – Efsanevi CEO’nun Yönetim Anlayışı ve Liderlik Sırları, (Çev: Türkan Arıkan & Saadet Özkal), Üçüncü Basım, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Stock, Rosamund (2001), “Socio-Economic Security, Justice and the Psychology of Social Relationship,” International Labour Office, Geneva, pp.1-73.
Şimşek, Şerif ve Aslan, Şebnem (2007), “Mesleki ve Örgütsel Bağlılığın, Temel İş Özellikleri, Rol Stresi, Örgüte İlişkin Davranışsal Sonuçlar, İş ve Yaşam Doyumuyla İlişkilerinin Araştırılması”, 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Sakarya Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü, Sakarya, ss. 724-733.
Türkmen, İ (2000), “Kriz ve Küçülme,” http://www.koniks.com/topic.asp?TOPIC_ID =770, 20,03,2006, ss.1-13.
Wasti, Arzu S. (2000), “Meyer ve Allen’in Üç Boyutlu Örgütsel Bağlılık Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Analizi”, 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Erciyes Üniversitesi, 25-27 Mayıs, Nevşehir, pp. 401-411.
Wolfe, Helen (2006), “Survivor Syndrome: Signs, Symptoms, Strategies”, http://www. employment-studies.co.uk/news/131art3.php, 31.03.06
Wong, Jennie (1999), “Organizational Commitment and Layoff Survivor Syndrome: The Relationship Between Communication and Downsizing,” Human Resource Management, pp.1-74.
Wright, B. ve Barling, J. (1998), “The Executioners’ Song’: Listening to Downsizers Reflect on Their Experiences, “ Canadian Journal of Administrative Sciences, Vol.15, No.4, pp.339-355.
Yozgat, Uğur ve Şişman, Fatma A. (2007), “Yeniden Yapılanma Süreci ve Bunun Çalışanların İş Tatmini ve Örgüte Bağlılıkları Üzerindeki Etkisi (Bir Kamu Kurumunda Araştırma)”, 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Sakarya Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü, Sakarya, ss. 745-752.