Ufuk Aydın, Seher Demirkaya

ÇALIŞMA YAŞAMINDA AİLE DOSTU İŞ HUKUKU UYGULAMALARI

Çalışma yaşamında iş ve aile yaşamının uyumu giderek önem kazanmaktadır. Çalışanlar iş ve aile yaşamları arasında denge kurmakta zorlanmakta, bazen bir taraf ikinci planda kalmaktadır. Özellikle kadınlar açısından hem annelik görevini yerine getirmek, hem evin idaresinden sorumlu kişi olmak, hem de çalışma yaşamı içerisinde yer almak güçlüklere yol açmaktadır. Bu noktada devlet tarafından desteklenen, aile yaşamı ile iş yaşamını uzlaştırıcı politikalar önemli bir gereksinim haline gelmektedir. Bu politikaların uygulanması ise ancak yasal düzenlemelerin yapılması ile mümkün olmaktadır. Aile dostu iş hukuku uygulamaları başlığı altında toplanan ve iş ile aile yaşamını dengelemeyi amaçlayan yasal düzenlemeler ülkeden ülkeye farklılık göstermekle birlikte genellikle çocuk sahibi olunması aşamasında devreye girmekte ve çalışanların iş ile aile yaşamını dengeleyici/düzenleyici rol oynamaktadır. Çalışmada öncelikle konuya ilişkin kavram ve kapsam belirlendikten sonra ülke örnekleri üzerinden aile dostu iş hukuku uygulamaları ele alınacaktır. Daha sonra Türkiye açısından mevcut aile dostu iş hukuku uygulamaları yasal düzenlemeler çerçevesinde açıklanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Aile dostu iş hukuku, analık izni, babalık izni, ebeveyn izni, kısmi süreli çalışma

FAMILY FRIENDLY LABOUR LAW IMPLEMENTATIONS IN WORKING LIFE

Harmonization of work and family life becomes increasingly important in working life. Employees have difficulties in balancing work and family life, and sometimes one side becomes the second. Especially, in terms of women, there are difficulties both in being a person responsible for housekeeping and motherhood as well as being involved in working life. At this point, the family life supported by the government and the conciliatory policies for work life and family life gains more importance. The implementation of these policies possibly made by the necessary legal regulations. Family friendly labour law enforcement law regulation under the heading vary from country to country, but usually step in the process of becoming child-bearing and play a role in regulating the work and family life of employees. First of all, in this study, the concept and scope of the subject will be determined and then the applications of family friendly labour law will be explained through country examples. Afterwards, Turkey will be explained by the current family friendly labour law implementations within the framework of legal regulations.

Keywords:

Family friendly labour law, maternity leave, paternity leave, parental leave, part-time working,

PDF

___

Alper, Y. (2015). Sosyal Sigortalar Hukuku (7.baskı). Bursa: Dora Yayınları.
Aybars, A. İ. (2007). Work – Life Balance in the EU and Leave Arrangements Across Welfare Regimes. Industrial Relations Journal, 38, (6), 569-590.
http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1468-2338.2007.00464.x/epdf (Erişim Tarihi: 23.02.2017).
Aydın, U. (2011). Aile Dostu İş Hukuku Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan, 3. cilt, (Ed. S. Başterzi). İstanbul: Beta Yayınları, 369-395.
Baybora, D. (2014). İşte Aile Hakları (İngiltere-Türkiye örnekleri). İstanbul: Legal Yayıncılık.
Benito Osorio, D., Muñoz Aguado, L. ve Villar, C. (2014). The Impact of Family and Work Life Balance Policies on The Performance of Spanish Listed Companies. Management, 17, (4), 214-236. https://www.cairn.info/revue-management-2014-4-page-214.htm (Erişim Tarihi: 25.02.2017).
Bradshaw, J. ve Finch, N. (2002). A Comparision of Child Benefit Packages in 22 Countries-A Summary of the Child Benefit Package For Each Country. Appendix to Research Report no:174. https://www.york.ac.uk/inst/spru/pubs/ pdf/rrep174.pdf (Erişim Tarihi: 09.06.2017).
Brandth, B. ve Kvande, E. (2016). Norway. 12th International Review of Leave Policies and Related Research 2016, (Ed. A. Koslowski). 257-264.
http://www.leavenetwork.org/fileadmin/Leavenetwork/Annual_reviews/2016_Full_draft_20_July.pdf (Erişim Tarihi: 11.04.2017).
Centel, T. (2016). 6663 Sayılı Yasa’yla İş Kanunu’na Getirilen Değişiklikler – Analık Halinin Yeniden Düzenlenmesi–. Sicil İş Hukuku Dergisi, 35, 9-16.
Child and Family Policy in Finland. (2013). Brochures of The Ministry of Social Affairs And Health 9eng.
http://www.congreso.es/docu/docum/ddocum/dosieres/sleg/legislatura_10/ spl_78/pdfs/41.pdf (Erişim Tarihi: 25.02.2017).
Crompton, R. ve Lyonette, C. (2005). Work-Life ‘Balance’ in Europe. Acta Sociologiga, 49, (4), 379-393.
http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/0001699306071680 (Erişim Tarihi: 02.03.2017).
Çelik, N., Caniklioğlu, N. ve Canbolat, T. (2016). İş Hukuku Dersleri. (29. baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
Daly, M. (2016). Ireland. 12th International Review of Leave Policies and Related Research 2016, (Ed. A. Koslowski). 179-184.
http://www.leavenetwork.org/fileadmin/Leavenetwork/Annual_reviews/2016_Full_draft_20_July.pdf (Erişim Tarihi: 11.04.2017).
Drange, I. ve Egeland, C. (2014). Part-Time Work in the Nordic Region II – A Research Review On Important Reasons. Denmark.
http://www.nikk.no/wp-content/uploads/Part-time-in-the-Nordic-regionII.pdf (Erişim Tarihi: 26.02.2017).
Doğrul, B. Ş. ve Tekeli, S. (2010). İş–Yaşam Dengesinin Sağlanmasında Esnek Çalışma. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 2, (2), 11-18.
http://sobiad.org/eJOURNALS/dergi_SBD/arsiv/2010_2/02burcu_sefika_ dogrul.pdf (Erişim Tarihi: 22.02.2017).
Dulk, L.D., Peper, B., Sadar, N. Lewis, A., Smithson, J. ve Van Doorne-Huiskes, A. (2011). Work, Family, and Managerial Attitudes and Practices in the European Workplace: Comparing Dutch, British and Slovenian Financial Sector Managers. Social Politics, 18, (2), 300-329.
https://academic.oup.com/sp/ article-lookup/doi/10.1093/sp/jxr009 (Erişim Tarihi: 02.04.2017).
Ekonomi, M. (2017). Doğum veya Evlat Edinme Sonrası Çocuğun Bakımı ve Yetiştirilmesi Amacıyla Ücretsiz İzin ve Kısmi Süreli Çalışma Hakları. Legal İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 14, (53), 21-58.
Erkul, İ. (2012). Almanya’da İşçinin Ebeveyn Parası-Ebeveyn İzni-Babalık İzni ve Türkiye’deki Durum. Eskişehir: Özdemir Ofset.
Güven, E. ve Aydın, U. (2013). Bireysel İş Hukuku (4. baskı). Eskişehir: Nisan Kitabevi.
Güzel, A., Okur, A. R. ve Caniklioğlu, N. (2016). Sosyal Güvenlik Hukuku (16.baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
Hasbi, H. vd. (2012). Avrupa Birliği’nde Sosyal Güvenlik. Ankara: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Yayınları, Yayın No: 46.
http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/basin_odasi/yayinlar/avrupa_birliginde_sgk (Erişim Tarihi: 31.03.2017).
Kabakçı, M. (2012). İş ve Aile Hayatının Bağdaştırılması: Bakım İzni. Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1, 56-82.
Köseoğlu, A. C. (2017). Türk İş Hukukunda Analık. İş ve Hayat Dergisi, 4, 97-124.
Morozumi, M. (2005-2006). Special Protection, Equality, And Beyond: Working Life And Parenthood Under Japanese Labor Law. Comparative Labor Law & Policy Journal, 27, 513-532.
http://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/cllpj27&div=36&g_sent=1&collection=journals (Erişim Tarihi: 22.02.2017).
Nakazato, H. ve Nishimura, J. (2016). Japan. 12th International Review of Leave Policies and Related Research 2016, (Ed. A. Koslowski). 203-210.
http://www.leavenetwork.org/fileadmin/Leavenetwork/Annual_reviews/2016_Full_draft_20_July.pdf (Erişim Tarihi: 11.04.2017).
Ocak, S. (2017). Doğum/Evlat Edinme Nedeniyle Ücretsiz İzin ve Yarım Çalışma Ödeneği Uygulaması. İş ve Hayat Dergisi, 5,174-227.
Özen Kapız, S. (2002). İş – Aile Yaşamı Dengesi ve Dengeye Yönelik Yeni Bir Yaklaşım: Sınır Teorisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, (3), 139-153.
Schmidt M. (2005-2006). Employment, The Family, And The Law: Current Problems in Germany. Comparative Labor Law & Policy Journal, 27, 451-485.
http://heinonline.org/HOL/Print?collection=journals&handle=hein.journals/ cllpj27&id=465 (Erişim Tarihi: 21.02.2017).
Shagvaliyeva, S. ve Yazdanifard, R. (2014). Impact Of Flexible Working Hours On Work – Life Balance. American Journal of Industrial and Business Management, 4, (20), 20-23. http://file.scirp.org/pdf/AJIBM_2014012310201577. pdf (Erişim Tarihi: 22.02.2017).
Silim, A. ve Stirling, A. (2014). Women and Flexible Working Report – Improving Female Employment Outcomes in Europe.
http://www.ippr.org/files/publications/women-and-flexible-working_ DEC2014.pdf (Erişim Tarihi: 12.03.2017).
Suviranta, A. (2005-2006). Employment, Family, and The Law in Finland. Comparative Labor Law & Policy Journal, 27, 437-450.
http://heinonline.org/HOL/Page handle=hein.journals/cllpj27&div=33&start_page=437&collection=journals&set_as_cursor=0&men_tab=srchresults (Erişim Tarihi: 22.02.2017).
Süral, N. (2016). Kadın İstihdamını İlgilendiren Yeni Düzenlemeler. TİSK İşveren Dergisi, 54, (2), 142-146.
Süzek, S. (2017). İş Hukuku. (13. baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
Sözer, A. N. (2015). Türk Sosyal Sigortalar Hukuku. (2.baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
Ulusoy, T. (2017). Bir Sosyal Koruma Aracı Olarak İş Kanunu’nda Gebe Ve Yeni Doğum Yapan Kadın Çalışanlara Yönelik İzinler ve Kısmi Süreli Çalışma Hakkı Üzerine Güncel Gelişmelerin Değerlendirilmesi. Çalışma ve Toplum, 53, (2),741-766.
Urhanoğlu Cengiz, İ. (2009). Kadın İşçilerin Hamilelik ve Analık Durumlarının İş Sözleşmesine Etkisi. Kamu-İş, 10, (4), 21-53.
Ünlütürk Ulutaş, Ç. (2014). Türkiye’de İş ve Aile Yaşamının Uyumlaştırılması Mı? Esnek Kadın İstihdamı Mı?. Başka Bir Aile Anlayışı Mümkün Mü? (9-10 Kasım 2013 tarihli) Konferans Kitabı, (Ed. N. Boztekin). İstanbul: Görsel Dizayn Ofset. https://tr.boell.org/sites/default/files/baska_bir_aile_anlayisi_mumkun_mu.pdf (Erişim Tarihi: 21.02.2017).
Ünlütürk Ulutaş, Ç. (2015). İş ve Aile Yaşamını Uzlaştırma Politikaları: Türkiye’de Yeni Politika Arayışları. Ankara Üniversitesi SBF Dergi, 70, (3), 723-750.
Peus, C. (2006). Work-Family Balance? The Case Of Germany-Working Paper.
http://web.mit.edu/workplacecenter/docs/wpc0025.pdf (Erişim Tarihi: 03.04.2017).
Ray, R. (2008). A Detailed Look At Parental Leave Policies in 21 OECD Countries. Center For Economic and Policy Research, September.
http://www.lisdatacenter.org/wp-content/uploads/parent-leave-details1.pdf (Erişim Tarihi: 11.04.2017)
Riedmann, A., Bielenski, H., Szczurowska, T. ve Wagner, A. (2006). Working Time and Work-Life Balance in European Companies-Establisment Survey On Working Time 2004-2005. Ireland: European Foundation For The Improvement Of Living And Working Conditions.
https://www.eurofound.europa.eu/sites/default/files/ef_publication/field_ef_document/ef0627en.pdf (Erişim Tarihi: 27.02.2017).
Tuncay, A.C. ve Ekmekçi, Ö. (2016). Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri. (18.baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
Yuvalı, E. (2013). 4857 sayılı İş Kanunu’nun ve ilgili mevzuatın kadın işçiler ile ilgili hükümlerine genel bir bakış. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 106, 93-114.
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv%3Aem0031 (Erişim Tarihi: 28.07.2017).
https://nltimes.nl/2017/04/11/dutch-dads-deserve-three-months-paid-paternity-leave-organizations (Erişim Tarihi: 10.09.2017)
https://osha.europa.eu/en/legislation/directives/10 (Erişim Tarihi: 28.07.2017).
https://osha.europa.eu/en/tools-and-publications/publications/e-facts/e-fact-57-family-issues-work-life-balance/view (Erişim Tarihi: 03.04.2017).
https://sweden.se/society/10-things-that-make-sweden-family-friendly/ (Erişim Tarihi: 25.03.2017).
http://www.congreso.es/docu/docum/ddocum/dosieres/sleg/legislatura_10/ spl_78/pdfs/41.pdf (Erişim Tarihi: 25.02.2017).
https://www.csgb.gov.tr/home/announcements/0098/ (Erişim Tarihi: 12.06.2017).
https://www.csgb.gov.tr/media/2079/calismamevzuat%C4%B1_abd.pdf (Erişim Tarihi: 31.07.2017).
https://www.csgb.gov.tr/media/4637/basvuru.pdf (Erişim Tarihi: 12.06.2017).
http://www.gazetevatan.com/muezzinoglu-acikladi-buyukanne-maasi--1048261-ekonomi/ (Erişim Tarihi: 12.06.2017).
http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@dgreports/@gender/documents/publication/wcms_120428.pdf (Erişim Tarihi: 25.04.2017)
https://www.safework.sa.gov.au/uploaded_files/Parents_Work_Life.pdf (Erişim Tarihi: 02.03.2017).