Üniversite Öğrencilerinin Dijital Bağımlılık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı; üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerini belirlemek ve farklı değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın örneklemini 2018-2019 akademik yılı bahar döneminde Sivas Cumhuriyet Üniversitesinde sekiz farklı fakültede öğrenim görmekte olan 653 kız 455 erkek olmak üzere 1108 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada genel tarama modeli seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Öğrencilerin dijital bağımlılık düzeylerini belirlemek amacıyla üniversite öğrencilerine yönelik olarak geliştirilen beş faktör ve 19 maddeden oluşan “Dijital Bağımlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçeğin toplam güvenirliği .87, bu çalışmada ise .88 olarak belirlenmiştir. Verilerin analizinde Kolmogorov-Smirnov (K-S), aritmetik ortalama, standart sapma, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü ANOVA ve TUKEY analiz yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerine ilişkin puan ortalamalarının cinsiyet, sınıf düzeyi, ikamet yeri, mezun oldukları lise türü ve branş değişkenleri açısından anlamlı farklılık gösterdiği, ailenin ekonomik durumu açısından göstermediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Teknoloji, dijital bağımlılık, bağımlılık, üniversite öğrencileri

Determination of the Digital Addiction Levels of Students University According to Various Variables

The aim of this study is to determine the digital addiction levels of students in university and examine them according to various variables. The study was conducted on 1108 students, 653 females and 455 males studying in eight different faculties of Sivas Cumhuriyet University in 2018-2019 academic years during spring semester. In the study, general survey model was used with random sampling method. In order to determine the digital addiction levels of the students, the “Digital Dependency Scale an consisting of five factors and 19 items developed for university students was used. The total reliability of the scale is .88 in this study. Kolmogorov-Smirnov (K-S), arithmetic average, percentage, independent groups t-test, ANOVA and Tukey analysis techniques were used to analyze the data about the study. As a result of the research, it was determined that the mean scores of digital dependence levels of university students showed significant differences in terms of gender, class level, place of residence, type of high school they graduated and branch variables, but not in terms of the economic status of the parents.

Keywords:

Anxiety, social anxiety, self-efficacy, students of university,

PDF

___

Aktan, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4), 405-421.
Arslan, A. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Sivas ili örneği). Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 63-80.
Arslan, A., Kırık, A. M., Karaman, M., & Çetinkaya, A. (2015). Lise ve üniversite öğrencilerinde dijital bağımlılık. İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 8, 34-58.
Aslan, A., Turgut, Y.E., & Karakuş-Yılmaz, T. (2019). Implementation of design-based research in software engineering education: A case of final project course. Journal of Computer and Education Research, 7 (14), 480-495. DOI: 10.18009/jcer.610441
Aydın, F. & Horzum, M. B. (2015). Öğretmenlerin bilgisayar oyun bağımlılık düzeylerini yordayan değişkenlerin incelenmesi. Online Journal of Technology Addiction & Cyberbullying, 2(1), 52-66.
Başköy, N. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin internet bağımlılık, siber zorbalık ve bilgisayara karşı tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
Bektaş, H. (1999). Uyuşturucu batağı. İstanbul: Milliyet Yayınları.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. (17. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Çam, E. (2012). Öğretmen adaylarının eğitsel ve genel amaçlı facebook kullanımları ve facebook bağımlılıkları (SAÜ Eğitim Fakültesi örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
Dilci, T., Arslan, A., & Ersoy, M. (2019). 0-12 yaş aralığındaki çocukların dijital bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre belirlenmesi: Sivas ili örneklemi. Tarih Okulu Dergisi, 12(38), 122-142.
Dill, K. E., Gentile, D. A., Richter, W. A., ve diğerleri (2005) Violence, sex, age and race in popular video games: a content analysis. In featuring females: Feminist analyses of media. (pp. 115-130). E. Cole, J. Henderson-Daniel (Ed), Washington, DC: APA.
Doğan, U. & Tosun, H. İ. (2016). Lise öğrencilerinde problemli akıllı telefon kullanımının sosyal kaygı ve sosyal ağların kullanımına aracılık etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(22), 99-128.
Erdamar, G. & Kurupınar, A. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinde görülen madde bağımlılığı alışkanlığı ve yaygınlığı: Bartın ili örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 65-84.
Ertemel, A. V., Pektaş, E., & Öncü, G. (2018). Dijitalleşen dünyada tüketici davranışları açısından mobil teknoloji bağımlılığı: üniversite öğrencileri üzerine nitel bir araştırma. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 18-34.
Eryılmaz, S. & Çukurluöz, Ö. (2018). Lise öğrencilerinin dijital bağımlılıklarının incelenmesi: Ankara ili, Çankaya ilçesi örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 889-912. Eşgi, N. (2013). Dijital yerli çocukların ve dijital göçmen ebeveynlerinin internet bağımlılığına ilişkin algılarının karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 181-194.
Gençer, S. L. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin internet bağımlılık durumlarının internet kullanım profilleri ve demografik özelliklere göre farklılıklarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
Gönüç, S. (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
Greenfield, D. N. (1999). Psychological characteristics of compulsive internet use: a preliminary analysis. Cyber Psychology and Behavior, 2(5), 403-412.
Griffiths, M. D. (1995). Adolescent gambling. London: Routledge.
Irmak, A. Y. & Erdoğan, S. (2016). Ergen ve genç erişkinlerde dijital oyun bağımlılığı: Güncel bir bakış. Türk Psikiyatri Dergisi, 27(2), 128-137.
Işık, U. & Topbaş, H. (2015). Facebook ve bağımlılık: Medya bağımlılığı araştırması. International Journal of Social Science, 38, 319-336.
Kaya, G. İ., Bayraktar, D. M, & Yılmaz, Ö. (2018). Dijital ebeveynlik tutum ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 149-173.
Kayri, M. & Günüç, S. (2016). Yüksek ve düşük sosyoekonomik koşullara sahip öğrencilerin internet bağımlılığı açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi. The Turkish Journal on Addictions, 3(2), 165-183.
Kesici, A. & Tunç, N. F. (2018). The development of the digital addiction scale for the university students: Reliability and validity study. Universal Journal of Educational Research, 6(1), 91-98.
Kuşay, Y. (2013). Sosyal medya ortamı olarak facebook’un çekiciliği ve ergenlerde bağımlılık düzeyi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Marks, I. (1990). Behavioural (non-chemical) addictions. British Journal of Addiction, 85, 1389-1394.
Ögel, K. (2001). İnsan, yaşam ve bağımlılık. Tartışmalar ve gerekçeler. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
Peltekoğlu, F. B. (2012). Sosyal medya, sosyal değişim. (Ed. Kara T. ve Ebru Ö.) Sosyal medya akademi içinde. İstanbul: Beta Yayıncılık.
Postman, N. (2004). Yeni dünya düzeni: Teknopoli. (Çev. Mustafa Emre Yılmaz). İstanbul: Gelenek Yayıncılık.
Prensky, M. (2001). Digital natives digital immigrants. 09 Temmuz 2019 tarihinde https://www.marcprensky.com/writing/Prensky%20%20Digital%20Natives,%20Digital%20Immigrants%20-%20Part1.pdf, adresinden alınmıştır.
Quaiser-Pohl, C., Geiser, C., & Lehmann, W. (2006). The relationship between computer-game preference, gender and mental-rotation ability. Personality and Individual Differences, 40, 609-619.
Shaw, M. & Black, D. W. (2008). Internet addiction: Definition, assessment, epidemiology, and clinical management. CNS Drugs, 22(5), 353-365.
Şahin, C. & Tuğrul, V. M. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Journal of World of Turks, 4(3), 115-130.
Şahin, C. & Yağcı, M. (2017). Sosyal medya bağımlılığı ölçeği yetişkin formu: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 523-538.
Şata, M., Çelik, İ., Ertürk, Z., & Taş, U. E. (2016). Akıllı telefon bağımlılığı ölçeğinin (ATBÖ) Türk lise öğrencileri için uyarlama çalışması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 7(1), 156-169. https://doi.org/10.21031/epod.95432
Vural, Z. & Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege üniversitesi iletişim fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yasar University, 5(20), 3348-3382.
Yang, S. C. & Tung, C. J. (2007). Comparison of internet addicts and non-addicts in Taiwanese high school. Computers in Human Behavior, 73, 79-96.
Young, K. S. (1996). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology and Behavior, 1(3), 237-244.
Yurdakul, I. K., Dönmez, O., Yaman, F., & Odabaşı, H. F. (2013). Dijital ebeveynlik ve değişen roller. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(4), 883-896.
Ziyalar, A. (1999). Sosyal psikiyatri. İstanbul: Yüce Yayınları.