Serkan ÜNSAL

Orta Öğretim Felsefe Dersine Yönelik Öğretmen Görüşleri: Kazanımlar, Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Bu çalışmada felsefe dersinin etkililiğine ilişkin olarak felsefe öğretmenlerinin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda öğretmenlerin bakış açısından hareketle felsefe dersinin öğrencilere katkısı, dersin işlenişinde yaşanan zorluklar ve dersin daha etkili olabilmesi için neler yapılabilir şeklindeki alt problemlere cevap aranacaktır. Araştırma nitel araştırma desenine uygun olarak olgu bilim yöntemiyle hazırlanmıştır. Araştırma 2016-17 yılında Kahramanmaraş ilinde görev yapan 12 felsefe öğretmeniyle gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örneklem tekniklerinden maksimum çeşitlilik örneklem tekniği kullanılmıştır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilen veriler NVIVO-8 programı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenler; felsefe dersinin öğrenciye katkılarına ilişkin olarak, öğrencilerin düşünme becerilerini geliştirmesine, bakış açısı kazandırmasına, farklılıkları kabullenmesine, öğrencinin kendini tanımasına, öğrencide demokratik bilinç oluşturmasına katkı sağladığını belirtmiştir. Felsefe dersinin öğretiminde karşılaşılan zorluklara ilişkin olarak öğretmenler görüşlerini, sosyo- kültürel nedenleri, öğrenciden kaynaklanan nedenleri, dersin soyut olmasını, ders kitabından kaynaklanan nedenleri, sınav sistemini, öğretmenlerin bakış açısını, öğrencilerin bakış açısı şeklinde ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler:

Felsefe, Felsefe dersi, Felsefe dersinin önemi, Öğretmen görüşleri, NVIVO

The Teachers’ Views Regarding High School Philosophy: Acquisitions, Problems and Solution Suggestions

The aim of this study is to define the views of the philosophy teachers regarding philosophy lesson in the context of acguisiton, problems and solution propositions.. In accordance with this purpose, research questions are these: What is the importance of philosophy lesson for students, what are the difficulties in teaching philosophy lesson, what can be done for the philosophy lesson to be effective. In this study qualitative research phenomenology method was used. The study group is 12 philosophy teachers working in Kahramanmaraş city in 2016-2017 academic year. The data was collected with semi-structured interview forms, analyzed with NVIVO programme. According to the results, philosophy lesson contribute the students on their improving thinking skills, developing a point of view, accepting diversity, knowing themselves, forming democratic consciousness. Regarding the problems in teaching philosophy lesson the teachers state socio-cultural factors, the factors originating from students and the course book, the lesson’s abstract form, the testing system, the teachers and students’ views.

Keywords:

Philosophy, Philosophy Course, Importance of Philosophy, Teacher Views, NVIVO,

PDF

___

Akdağ, B. (2002). Ortaöğretimdeki Felsefe Derslerinin Etkililiğinin Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 15, 11-28.
Akdağ, B. (2011). Bülent Akdağ’la Eğitime Felsefeyle Bakmak. Ankara: Sobil Yayıncılık.
Beydoğan, H. Ö., Cihan, M., ve Taşdemir, A. (2006). Lise Felsefe Öğretim Programının Öğretmen ve Öğrenci Fakültesi Dergisi, Görüşleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 7 (2), 17-37.
Biçer, B (2013) Ortaöğretim Felsefe Dersi Öğretim Programı ve Ygs (Yükseköğretime Geçiş Sınavı) Sorularının Karşılaştırmalı Analizi The Journal Of Academic Social Science Studies,Volume 6 Issue 5, P. 59-70, May 2013
Bolay, S. H. (2007). Felsefeye giriş. Ankara: Akçağ Yayınları
Bozoğlu, Ö. (2008). Felsefe Dersinde Eleştirel Düşünme Becerilerinin Kazandırılmasına İlişkin Öğretmen Ve Öğrenci Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
Cevizci, A. (2010). Felsefeye Giriş. Ankara: Nobel Yayın
Çepni, S. (2010). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş, 5. Baskı, Trabzon: Ofset Matbaacılık.
Çotuksöken, B. (2001). Felsefeyi Anlamak Felsefe İle Anlamak. İstanbul: İnkılap Kitabevi
Direk, N. (2008). Küçük Prens Üzerine Düşünmek (4. Baskı). İstanbul: Pan Yayınları.
Direk, N. (2011). Neden Çocuklar İçin Felsefe. Jean Baudrillard, Özel Bölüm: Felsefe Eğitimi ve Çocuklar İçin Felsefe, Özne Dergisi, 8(14), 231-235. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Dombaycı, M. A. (2002). Ortaöğretimde Öğretim İlke, Yöntem ve Teknikler Açısından Felsefe Öğretimi.
Dombaycı, M. A. (2008). Türkiye’de Ortaöğretimde Felsefe Öğretiminin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
Ergün, M. ve Yapıcı, M. (2007). Öğretmen Adaylarının Felsefe Dersine İlişkin Görüşleri http://myapici.blogspot.com.tr/2007/12/
Günay, M. (2011a). Felsefe Eğitiminde Edebiyatın Yeri. Jean Baudrillard, Özel Bölüm: Felsefe Eğitimi ve Çocuklar İçin Felsefe, Özne Dergisi, Yıl: 8 (14), 215-223.
Günay, M. (2011b). Felsefe Eğitimi ve Öğretimi Üzerine. Felsefe’nin Aynasında Siyaset, Özel Bölüm: İlk ve Orta Öğretimde Felsefe, Özne Dergisi, 8 (15), 163-167.
İyi, S. (2011). Çocuklar İçin Felsefe Eğitiminde Edebi Eserlerin Yeri. Jean Baudrillard, Özel Bölüm: Felsefe Eğitimi ve Çocuklar İçin Felsefe, Özne Dergisi, 8(14), 211-214.
Kale, N. (1994). Felsefe Öğretimi. Ankara Üniversitesi Yayınları Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 27 (1), 113-120.
Kaşıkçı, Y. Sağır, Ş. U., Değirmenci, S ve Bacanak, A. (2014) 9199 Fen Ve Teknoloji Öğretmenlerinin Proje Görevleri İle İlgili Görüşleri Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Mayıs 2014 Cilt:3 Sayı:2 Makale No: 19 ISSN: 2146-9199
Kaya, M. ve Bacanak, A. (2013) Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Düşünceleri: Fen Okuryazarı Birey Yetiştirmede Öğretmenin Yeri Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (2013) 209-228
Kuş, E. (2007). Nicel-Nitel araştırma teknikleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
Kefeli, İ. (2011). Felsefe Öğretiminde Yeni Bir Model Arayışı: Ayşe Teyze’nin Çantası. Jean Baudrillard, Özel Bölüm: Felsefe Eğitimi ve Çocuklar İçin Felsefe, Özne Dergisi, 8(14), 199-210.
Kefeli, İ. ve Kara, U. (2008). Çocukta Felsefi ve Eleştirel Düşüncenin Gelişimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 339-357
Kızıltan, Ö. (2012). Felsefe Öğretimi Sorunları ve Yeni Yaklaşımlar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 334-342
Küçükkurt, S. (2006). Lise ve Dengi Okullarda Öğrencilerin Felsefe Dersine Karşı Olan Tutumları. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
MEB, (2009). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ortaöğretim Felsefe Dersi Öğretim Programı, Ankara.
Miles, M.B. ve Huberman, A.M (1994). Qualitative Data Analysis. California: Sage Publications
Öktem, Ü. (2010). Felsefe-Edebiyat Etkileşimi: Felsefi Roman. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 50 (1), 1-17
Shahab, S. A. (2013) Philosophy for Adolescents: Teaching Philosophy in Malaysian High Schools, International Journal of Humanities and Management Sciences (IJHMS) Volume 1, Issue 1 (2013) ISSN 2320–4044
Shammas, M (2013) For a Better Society, Teach Philosophy in High Schools http://www.huffingtonpost.com/mike-shammas/for-a-better-society-teac_b_2356718.html
Sowey, M. (2013). Teaching philosophy to children ? It’s a great idea https://www.theguardian.com/ commentisfree/2013/ nov/21
Unesco (2007) Teaching philosophy and learning to philosophize, United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization Social and Human Sciences Sector, Printed : in France 7, place de Fontenoy, Paris, France
Unesco (2011) teaching philosophy in europe and North America Published in 2011 by the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization 7, place de Fontenoy, France
Weller, C. (2015) Schools are starting to teach kids philosophy and it's completely changing the way students think http://www.businessinsider.com/teaching-philosophy-in-schools-has-huge-impacts-2015-7)
Yıldırım, A ve Şimşek, H.(2011) Sosyal Bilimler Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, Z., Cihan, M., ve Şahin, Ç. (2005). Felsefe Öğretmenlerinin Öğretim Yöntemlerini Kullanma Düzeylerinin Öğretmen Öğrenci Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 199-213.