Dindarlık Üzerine Meta-Analitik Bir Çalışma Doğu Karadeniz Örneği

Bu çalışmada "Doğu Karadeniz bölgesinin dindarlık yönü ve yoğunluğu" araştırılacaktır. Ayrıca bölge örnekleminde yapılan çalışmalar bir arada aktarılacaktır. Dindarlığın yönü ve yoğunluğu araştırılırken Meta-analiz yöntemi kullanılmaya çalışılacaktır. Veriler 2002-2015 yıllarıyla sınırlanmıştır. Bölgenin inanç düzeyini tespite çalışan örneklem sayısı 5008'e ulaşan 6 çalışma; ibadet hayatını tespite çalışan örneklem sayısı 5493'e ulaşan 8 çalışma; genel anlamda dindarlık düzeyini analiz eden örneklem sayısı 3949'ye ulaşan 6 çalışma ve toplamda örneklem sayısı 5833'e ulaşan 9 çalışma incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre bölge insanının kurumsal dinle ilişkisi kuvvetli bir şekilde devam etmektedir. Fakat bölge bütünü ve bölgenin her bir ili hakkında alan çalışmalarının yetersiz olduğu görülmüştür. Özellikle Artvin ili hakkında belirlenen ölçülere uygun herhangi bir çalışmaya ulaşılmamıştır.

A Meta-Analytical Study On Religiosity The Eastern Black Sea Sample

In this study, "the religiosity aspect and density of the Eastern Black Sea region" will be tried to be revealed. The sub-studies done in the region sampling will be put together. While the religiosity aspect and density are examined, the meta-analytical method will be tried to be used. The data are limited to the years of 2002 - 2015. 6 sub-studies whose sampling number reaches 5008 and which try to determine the belief level of the region, 8 sub-studies whose sampling number reaches 5493 and which try to determine the prayer life, 6 sub-studies whose sampling number reaches 3948 and which analyze the level of religiosity, and 9 substudies whose total sampling number is 5833 have been examined. According to the findings obtained, the relationship of the people in the region to the institutional religion has been going on strongly. But sub-studies for whole of the region and each province in the region was found to be inadequate. In particular, about Artvin not reached any suitable studies that its measures are identified.

___

Abdullah H. M. el-Halife, (1994). "İslam'da Suç Eğilimine Karşı Koruyucu Bir Mekanizma Olarak Dindarlık", (Çev. F. Mehveş Keyani), İslamî Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 2.
Akgöz, Semra, İlker Ercan ve İsmet Kan, (2004)."Meta-Analizi", Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30/2, ss. 107-112.
Allport, Gordon W. J., Michael Ross, (1967). "Personal Religious Orientation and Prejudice", Journal of Personality and Social Psychology, 5 (4), 443.
Arslan, Hasan, (2011), "Dindarlık Boyutları, Algıları ve Uygulamaları", Hikmet Yurdu, 4 (7), 39-61.
Bahadır, Abdülkerim (2010). "Dindarlığı Etkileyen Faktörler", Din Psikolojisi, (Ed: Hayati Hökelekli), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
Bakırcı, Mustafa, (2010). Din ve Kültürel Değerlerin Taşıyıcısı olarak Üç Nesil (Giresun Örneği), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
Bakırcı, Mustafa, (2013). Giresun'da Dinî Hayat, Geçmişten Günümüze Giresun'da Dinî ve Kültürel Hayat Sempozyumu -I (25-27 Ekim 2013), s. 329
Cirhinlioğlu, Fatma Gül (2010). Din Psikolojisi, Nobel Yayınları, Ankara.
Doğu Karadeniz Projesi (2014). (DOKAP) Eylem Planı (2014-2018), T.C. Kalkınma Bakanlığı, Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı.
Glock, Y. Charles, (2001). "Dini Teslimiyetin Tetkiki Üzerine (Dindarlığın Boyutları), (Çev. Faruk Karaca), Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 1, 3.
Gürses, İbrahim, (2009). Dindarlık ve Kişilik, Emin Yayınları, Bursa.
Hood, RW Jr, Spilka B, Hunsberger B, Gorsuch RI., (1996). The Psychology of Religion: An Empirical Approach, The Guilford Pres, NewYork.
Hökelekli, Hayati, (1998). Din Psikolojisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
Hökelekli, Hayati, (2013). Din Psikolojisine Giriş, DEM Yayınları, İstanbul.
Karaca, Faruk, (2001). "Din Psikolojisinde Metot Sorunu ve Bir Dindarlık Ölçeğinin Türk Toplumuna Standardizasyonu", Ekev Akademi Dergisi, 3,1, 202
Karaca, Faruk (2001). Psiko-Sosyal Açıdan Yabancılaşma ve Dinî Hayat, İstanbul: Bil Yayınları,
Kayıklık, Hasan, (2006). "Bireysel Dindarlığın Boyutları ve İnanç-Davranış Etkileşimi", İslâmî Araştırmalar, 19,3, 491-500
Köktaş, M. Emin, (1993). Türkiye'de Dinî Hayat, İşaret Yayınları, İstanbul.
Kurt, Abdurrahman, (2009). "Dindarlığı Etkileyen Faktörler", Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 18,2, s. 1-26.
Mehmedoğlu, Ali Ulvi, (2004). Kişilik ve Din, Dem Yayınları, İstanbul.
Menschıng, Gustav, (2004). Dinî Sosyolojisi, (Çev. Mehmet Aydın), Din Bilimleri Yayınları, Konya.
Nottingham, Elizabeth K., (2004). "Din Sosyolojisi Arastırmaları", (Çev. Mehmet Ali Kirman), Dinbilimleri Akademik Arastırma Dergisi, 4, 3, 153-172.
Okumuş, Ejder, (2002). "Bir Din İstismarı Olarak Gösterişçi Dindarlık", İslamiyat, Ankara, 5, 4, s. 194-195.
Onay, Ahmet, (2004). Dindarlık, Etkileşim ve Değişim, Dem Yayınları, İstanbul.
Özcan, Zeynep, (2014). Psiko-Sosyal Açıdan İnönü Dönemi Dinî Hayatla İlgili Bazı Değerlendirmeler, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, cilt: III, sayı: 2, s. 60-87
Strízenec, Michal, (2010). "Dindarlık Ve Bilişsel Süreçler", (Çev. Abdulvahid Sezen) Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10, 3, 273-286.
Weber, Max, (1993). The Sociology of Religion, Beacon Press, Boston.
Vergote, Antoine, (1999). Din İnanç ve İnançsızlık, (Çev. Veysel Uysal), İFAV Yayınları, İstanbul.
Yapıcı, Asım, (2007). Ruh Sağlığı ve Din, Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık, Karahan Kitabevi, Adana.
Yapıcı, Asım, (2009). Gençliğinin Anlam Dünyasında Dinin Yeri (Çukurova Üniversitesi Örneği)", Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9, 2, 1-36.
Yapıcı, Asım, (2012). Türk Toplumunda Cinsiyete Göre Dindarlık Farklılaşması: Bir Meta-Analiz Denemesi, Fırat Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi 17,2, 1-34.
Yapıcı, Asım, (2012). Modernleşme-Sekülerleşme Sürecinde Türk Gençliğinde Dinî Hayat: Meta-Analitik Bir Değerlendirme, Çukurova Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi 12, 2, 1-40.
Yıldırım, Ömer (2004). Trabzon'da Dinî Hayat, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sivas.
Yıldız Murat, Çapar, Betül, (2010). "Orta Öğretim Öğrencilerinde Benlik Saygısı İle Dindarlık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi", Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10, 1, 103-131.
Meta-Analiz Kapsamında İncelenen Alan Araştırmaları
Akdoğan, Ali, (2002). Geleneksel Toplumdan Modern Topluma Geçişte Dini Hayat, Rağbet Yayınları, İstanbul.
Akdoğan, Ali, (2004). Sosyal Değişme ve Din, Rağbet Yayınları, İstanbul.
Albayrak, Ahmet, (2009). Üniversite Gençlerinin Dua Tutum Ve Davranışları, Karadeniz Basın Yayın, Rize.
Bakırcı, Mustafa, (2010). Din ve Kültürel Değerlerin Taşıyıcısı olarak Üç Nesil (Giresun Örneği), Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
DİB Türkiye'de Dinî Hayat Araştırması, (2014). DİB Yayınları, Ankara.
Karadeniz, Hayrettin - Cemalettin Aydınoğlu, (2013). Giresun Merkezde Halkın Günümüze Giresun'da Dinî ve Kültürel Hayat Sempozyumu -I (25-27 Ekim ), 609-637 İlgili Nicel Bir Çalışma, Geçmişten
Kartopu, Saffet, Narsisizmin Dindarlık Eğilimleriyle İlişkisi: Gümüşhane Üniversitesi Örneği, The Journal of Academic Social Science Studies, 2013, VI, , 625-649.
Kızılgeçit, Muhammed, Hacı Yusuf Acuner, Gülüzar Toklu, (2015). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Yönelimleri Ve Dindarlık-Değer İlişkisi (Rize Örneği), Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8, 43-84.
Yıldırım, Ömer (2004). Trabzon'da Dinî Hayat, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sivas, 2004.
Doğu Karadeniz Bölgesiyle ilgili Diğer Çalışmalar
Albayrak, Ahmet, (2009). Din Görevlilerinin Mistik Tecrübe Düzeyleri (Giresun Yöresi Örneği), Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, IX, 1, 153- 185.
Albayrak, Ahmet, Yusuf Acuner Beyazıt, Yaşar Seyhan, (2014). Dua Tutum Ölçe: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7, 34, 365-372.
Altın, Hamza, (1999). 20. Yüzyılın Başından Günümüze Gümüşhane İlinin Dinî Yapısı ve Adak Yerleri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Çalışması), Elazığ.
Aydınoğlu, Güler, (2013). Giresun Merkezde Kadınların Dini Sorunları ve Öncelikleri, Geçmişten Günümüze Giresun'da Dinî ve Kültürel Hayat Sempozyumu -I (25-27 Ekim 2013), 221-254.
Arslantürk, Zeki - Mustafa Usta, ( Yapısı" (Etnik Grup İddiaları ve Misyonerlik Faaliyetleri), Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 10, 25-82.
Batuk, Cengiz - Süleyman Turan, (2005). Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinde Misyonerlik Faaliyetleri, Dinler Tarihi Araştırmaları - V, [Dinler Tarihçileri Gözüyle Türkiye'de Misyonerlik, Sempozyum, 01-02 Ekim 2005, Ankara], 313-332.
Bekdemir, Ünsan-İbrahim Sezer, (2013). İnanç Turizmi Bağlamında Yapılan Türbe Ziyaretlerinin Yöre Halkındaki Yansımaları: Giresun İli Örneği, Geçmişten Günümüze Giresun'da Dinî ve Kültürel Hayat Sempozyumu I (25-27 Ekim 2013), 269-278.
Bostan, Hanefi, Giresun Çevresi Çepnilerinin Dini Anlayışı Üzerine Bir Değerlendirme, Geçmişten Günümüze Giresun'da Dinî ve Kültürel Hayat Sempozyumu -I (25-27 Ekim 2013), 2013, 42-58.
Elmas, Nazım, (2013). Cumhuriyetin İlk Yıllarında Giresun Basınında Dinî ve Kültürel Hayat, Geçmişten Günümüze Giresun'da Dinî ve Kültürel Hayat Sempozyumu -I (25-27 Ekim 2013), 165-179.
Elmacı, Seyhan, (2013). Giresun Aile İrşat ve Rehberlik Bürosuna Yöneltilen Sorunlar Işığında Ailelerin Dini Sorunları ve Çözüm Önerileri, Geçmişten Günümüze Giresun'da Dinî ve Kültürel Hayat Sempozyumu -I (25-27 Ekim 2013), 259-265.
Gümüş, Nebi-Ümit Erkan, (2012). Osmanlının Son Döneminde Rize'de Sosyal Hayat (1911-1913), Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2, 27-53.
Gündoğdu, Yusuf Bahri, (2015). Seçmeli Din Derslerini Tercih Eden Öğrencilerin Tercihlerini Etkileyen Faktörler: Ordu Örneği, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi,: XV, 2, 121-155
Güneş, Adem, (2015). Manevi-İnsani Değerler Eğilim Ölçeği (Midö): Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8, 41.
Güneş, Adem, (2015). Lise Öğrencilerinin Şiddet Ve Değer Eğilimlerinin, Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi, (Rize İli Örneği), Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Sivas.
Güzel, Fahri, (2001). Ergenlik Dönemi Dinî Delişimde Dua, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Erzurum.
Kartopu, Saffet-Abdullah Dağcı ( Muhammed'e Yönelik Algıları: Metaforik Bir The Journal of Academic Social Science Studies [JASSS], 34, 217-235
Kartopu, Saffet-Hasan Tanrıverdi, (2013). Dini Kavramlarla İlgili Algıların Oluşumunda Çocukluk Döneminin Etkisi: Gümüşhane Üniversitesi Örneği, VI, 7, 621-656.
Kaya, Mevlüt-Semra Çinemre, (2013). Çırakların Dini İnançlarına Göre İş Ahlakı Düzeylerinin İncelenmesi (Ordu İli Örneği), Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1, 7-24.
Kıvrım, İsmail, (2013). Nüfus Kayıtlarına Göre Giresun'un Dini Hayatına Dair Bir Değerlendirme, Geçmişten Günümüze Giresun'da Dinî ve Kültürel Hayat Sempozyumu -I (25-27 Ekim 2013), 94-103.
Koç, Ahmet, (2013). Yaz Kur'an Kurslarında Uygulanan 'Kur Sistemi' Üzerine Bir Araştırma (Sorunlar-Çözüm Önerileri), Yaygın Din Eğitimi Sempozyumu -I (30 Mart - 01 Nisan 2012, Ankara), I, 311-331.
Koç, Ahmet. (2005). Kur'an Kurslarında Eğitim ve Verimlilik. Avrasya Ankara.
Nazıroğlu, Bayramali-Mustafa Çetin, (2014). Yüksek Din Eğitimi Öğrencilerinin Demokratik Tutumları Üzerine Bir İnceleme, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1, XIII, 25, 57-91.
Nazıroğlu, Bayramali-Vahap Vahapoğlu, (2015). Halkın Kur'an Kurslarına Yönelik Tutumları Üzerine Betimsel Bir Araştırma: Of Bölgesi Örneği, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7, 103- 140.
Öksüz, Musa, (2013). Giresun Kültüründe Dua ve Beddualar, Geçmişten Günümüze Giresun'da Dinî ve Kültürel Hayat Sempozyumu -I (25-27 Ekim 2013), 295-310.
Sarıtaş, H. İbrahim, (2013). Dini ve Kültürel Hayatı Etkileyen Kurumlar Bağlamında Giresun İmam-Hatip Lisesi (Sözlü Tarihçe), Geçmişten Günümüze Giresun'da Dinî ve Kültürel Hayat Sempozyumu -I (25-27 Ekim 2013), 255-258.
Topal, Şevket, (2013). Giresun'da Klasik Mimarinin Dirilişi ve Dinî Hayat, Geçmişten Günümüze Giresun'da Dinî ve Kültürel Hayat Sempozyumu - I (25-27 Ekim 2013), 517-523.