Faruk TAŞCI

Refah devleti modelleri içinde türkiye’nin pozisyonu: “Yaşlı algısı” üzerinden değerlendirmeler

Turkey’s position within the models of welfare states: Evaluations through “the perception of old-age”

The article attempts analyze the concept of “elderliness” and how it is perceived in Turkey in order to better comprehend Turkey’s position within the Southern European Model. There are two significant aspects in this analysis. The first is that both the Southern European Model and Turkey are currently dealing with the issue of old-age, and the second is that since one major aspect of the Southern European Welfare (and Turkey) is that it is an “elderly-centric” model, it is therefore necessary to seriously reflect on elderliness and its role in Turkish society. This article presupposes that Turkey is a part of the Model, and this article is therefore an effort to understand the position of Turkey’s welfare regime in terms of old age. However, the main focus is not on the distribution of welfare to the elderly; but on “how elderly are perceived by society at large.” This perception will be analyzed by examining the “elderly base” of Turkey’s welfare regime. This analysis will be explained by understand two dichotomies held by (1) the Turkish family and (2) the market. Thus, understanding the dichotomy of “being in a position of responsibility” versus “being one who has a problem” within the Turkish family psyche as well as how the elderly are understood within a “production-consumption” based mentality (the market’s perception) will aid in comprehending the Turkish welfare regime.

PDF

___

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2011a). 2011 Yılı Faaliyet Raporu. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2011b). Türkiye’de Aile Yapısı Araştırması-2011. Ankara: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
Akdemir, N., Çınar, F.İ. ve Görgülü, Ü. (2007). Yaşlılığın algılanması ve yaşlı ayrımcılığı. Türk Geriatri Dergisi, 10(4), 215-222.
Akgeyik, T. (2006). Sosyal güvenlikte reform eğilimleri: Geleneksel sistemlerden bireysel emeklilik programlarına dönüşüm. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 51, 47-99.
Akın, B.G.Y. (2009). Avrupa Birliği’nin yaşlanma sorununa çözüm olarak Türkiye’nin üyeliği. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 8(1), 27-37.
Alper, E. (t.y). Emeklilik reformları: Dünya Bankası, Avrupa Birliği ve Türkiye. Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu Araştırma Raporu (s. 1-46). http://www.spf.boun.edu.tr/docs/discussionpaper3.pdf adresinden 20 Şubat 2011 tarihinde edinilmiştir.
Altan, Ö.Z. (2006). Sosyal politika. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Altıntuğ, N. (2010). Geleneksel tüketim olgusunun kırılma noktası: Yeni bir tüketim paradigması ve tüketici kimliğine doğru. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 111-118.
Arpacı, F. (2005). Farklı boyutlarıyla yaşlılık. Ankara: Türkiye İşçi Emeklileri Derneği.
Baldini, M., Bosi, P., Guerra, M.C., Mazzaferro, C., & Onofri, P. (2004). Pension reforms, tax ıncentives and saving in Italy. In P. Onofri (Ed.) The Economics of an Ageing Population: Macroeconomic Issues (pp. 251- 345), London: Edward Elgar.
Başbakanlık. (2005). Kamu yönetiminde yeniden yapılanma 9- Sosyal Güvenlik Reformu: Sorunlar ve çözüm önerileri. Ankara: Başbakanlık Basımevi.
Baybora, D. (2010). Çalışma yaşamında yaş ayrımcılığı ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yaş ayrımcılığı düzenlemesi üzerine. Çalışma ve ToplumDergisi, 24, 33-58.
Benassi, D. ve Mingione, E. (2007). İtalyan refah sisteminde sosyal içerme amaçlı asgari gelir desteğini denemek (çev. İ. Çekem). A. Buğra ve Ç.Keyder (Ed.), Temel bir hak olarak vatandaşlık gelirine doğruiçinde (s. 125-187). İstanbul: İletişim Yayınları.
Buğra, A. ve Keyder, Ç. (2003). Yeni yoksulluk ve Türkiye’nin değişen refah rejimi. Ankara: UNDP.
Bozçağa, T. (2013).Women and the welfare state regime of Turkey. Turkish Policy Quarterly, 11(4), 177- 188.
Cousins, M. (2005). European welfare states (comparative perspectives). London: Sage Publications. Cox, R. (2004).The path-dependency of an idea: Why Scandinavian welfare states remain distinct. Social Policy and Administration, 38(2), 204-219.
Çarkoğlu, A. ve Kalaycıoğlu, E. (2008). Türkiye’de dindarlık: Uluslararası bir karşılaştırma. İstanbul: Sabancı Üniversitesi.
Çayır, K. (2012). Yaşçılık/yaşa dayalı ayrımcılık. K. Çayır ve M.A. Ceyhan (Ed.), Ayrımcılık: Çok boyutlu yaklaşımlariçinde (s. 163-174). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Çetinkaya, Ş. (2012). Türkiye’de sosyal yardımlaşma müessesesi: Durum analizi, sorunlar ve çözüm önerileri. Yayımlanmamış doktora tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
Demirbilek, S. (2005). Sosyal güvenlik sosyolojisi. İzmir: Legal Yayıncılık.
Devlet Planlama Teşkilatı.(2006). Dokuzuncu Kalkınma Planı: Sosyal Güvenlik Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
Devlet Planlama Teşkilatı. (2007). Türkiye’de yaşlıların durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı.Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
Esping-Andersen, G. (1990).The three worlds of welfare capitalism. Oxford: Polity Press.
Esping-Andersen, G. (1999). Social foundations of postindustrial economies. New York: Oxford University Press.
Esping-Andersen, G. (2006). Toplumsal riskler ve refah devletleri (çev. B.Yakut-Çakar ve U.B. Balaban). A. Buğra ve Ç. Keyder (Ed.),Sosyal politika yazılarıiçinde (s. 33-54). İstanbul: İletişim Yayınları.
Eurostat. (n.d.). Socialbenefitsbyfunction-% of total benefits: Oldage. Retrieved April l 7, 2013,fromhttp:// epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&plugin=1&pcode=tps00106&langu age=en.
Eurostat. (n.d.). Expenditure on pensions. Retrieved November 22, 2011, from http://epp.eurostat. ec.europa.eu/tgm/download.do?tab=table&plugin=0&language=en&pcode=tps00103.
Ferrera, M. (1996). The ‘Southern’ model of welfare in social Europe. Journal of European Social Policy, 6(1), 17-37.
Ferrera, M. (2005).Welfare states and social safety nets in Southern Europe: An introduction. In M.
Ferrera (Ed.),Welfare state reform in Southern Europe (pp. 1-23). New York: Routledge.
Ferrera, M. (2006). SosyalAvrupa’da ‘GüneyAvrupamodeli’ (çev. B.Yakut-Çakar ve U.B. Balaban). A. Buğra ve Ç. Keyder (Ed.) Sosyal politika yazılarıiçinde (s. 195-229). İstanbul: İletişim Yayınları.
Gough, I.(2004).Social policy regimes in the developing world. In P. Kennett (Ed.), A handbook of com- parative socialpolicy (p. 239-257). London: Edward Elgar.
Gough, I. (2006). Güney Avrupa’da sosyal yardım (çev. B.Yakut-Çakar ve U.B. Balaban).A. Buğra ve Ç. Keyder (Ed.), Sosyal politika yazıları içinde (s. 231-260). İstanbul: İletişim Yayınları.
Gökbayrak, Ş. (2010). Türkiye’de sosyal güvenliğin dönüşümü. Çalışma ve Toplum Dergisi, 25, 141-162.
Grundy, E. (2006). Ageing and vulnerable elderly people: European perspectives. Ageing & Society, 26, 105-134.
Gümüş, E. (2010). Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi: Mevcut durum, sorunlar ve öneriler. Ankara: SETA.
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2010). Türkiye’de doğurganlık, üreme sağlığı ve yaşlılık. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı & TÜBİTAK.
Hamada, K., & Raut,L.K. (2007). Ageing and elderly care in an opene conomy. In K. Hamada & H. Kato (Eds.), Ageing and the labor market in Japan (pp. 76-90). London: Edward Elgar.
Hilson, M. (2008). The Nordic model (Scandinavia since 1945). London: Reaktion Books.
Huber, E. & Stephens,J.D. (2001).Welfare state and production regimes in the Era of retrenchment. In P. Pierson (Ed.), The new politics of the welfare state (pp. 107-145). Oxford: Oxford University Press.
Jönsson, I.,Daune-Richard, A.M.,Odena,S., & Ring,M. (2011).The implementation of elder-care in France and Sweden: A macro and micro perspective. Ageing&Society, 31(4), 1-20.
Kara, B. (2009). Sosyal devletten küresel devlete: Türkiye’de kamu çalışanları ve sosyal haklar. Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 14(1), 369-386.
Kara, U. (2004). Sosyal devletin yükselişi ve çöküşü. Ankara: Maki Basın Yayın.
Katrougalos, G., & Lazaridis, G. (2003). Southern European welfare states (problems, challenges and pros- pects). New York: PalgraveMacmillan.
Kautto, M., Heikkilä, M., Hvinden, B., Marklund, S., & Ploug, N. (1999). The Nordic welfare states in the 1990s. In Kautto, M. Heikkilä, M., Hvinden, B., Marklund, S., & Ploug, N. (Eds.), Nordic social policy (chang- ing welfare states) (pp. 1-13). New York: Routledge.
Kautto, M., Fritzel, J., Hvinden, B., Kvist, J., & Uusitalo, H. (2001). Introduction: How distinct are the Nordic welfare states? In Kautto, M., Fritzel, J., Hvinden, B., Kvist, J., & Uusitalo (Eds.), Nordic Welfare States in European Context (pp. 1-13). New York: Routledge.
Kennett, P. (2001). Comparative social policy (theory and research). Philadelphia: Open University Press. Koray, M. (2002). Avrupa toplum modeli? Nereden nereye. İstanbul: TÜSES Yayınları.
Lee, R.D. (2007). Demographic change, welfare, and intergenerational transfers: A global overview. In J.
Véron, S. Pennec, & J. Légaré (Ed.), Ages, generations and the social contract:the demographic challenges facing the welfare state (pp. 17-44). Netherlands: Springer.
Lungberg, U., & Amark,K. (2001). Social rights and social security: The Swedish welfare state (1900-2000). Scandinavian Journal of History, 26(3), 157-176.
Lynch, J. (2001). The age-orientation of social policy regimes in OECD countries. International Journal of SocialPolicy, 30(3), 411-436.
Marangoz, S. (2001). Refah devleti: Gelişimi, oluşumu, modelleri ve güncel değişimleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Marshall, T.H. (2006). Yurttaşlık ve sosyal sınıf (çev. B.Yakut-Çakar ve U.B. Balaban). A. Buğra ve Ç. Keyder (Ed.), Sosyal politika yazıları içinde (s. 19-54). İstanbul: İletişim Yayınları.
Mingione, E. (2006). Güney Avrupa refah modeli ve yoksulluk ve sosyal dışlanmaya karşı mücadele (çev. B.Yakut-Çakar ve U.B. Balaban).A. Buğra ve Ç. Keyder (Ed.), Sosyal politika yazıları içinde (s. 261-286). İstanbul: İletişim Yayınları.
Murat, S. (2003). Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye’nin karşılaştırmalı sosyal yapısı. M. Aykaç & Z. Parlak (Ed.), Tüm yönleriyle Türkiye-AB ilişkileri içinde (s. 45-91). İstanbul: Elif Kitabevi.
Nygard, M. (2006).Welfare-ideological change in Scandinavia: A comparative analysis of partisan welfare state positions in four Nordic countries, 1970-2003. Scandinavian Political Studies, 29(4), 356-385.
O’Connor, J.S. (2004). Gender, citizenship and welfare state regimes. In P. Kennett (Ed.), A handbook of comparative socialpolicy (pp. 180-200). London: Edward Elgar.
Önder, M. (2012). Türkiye’de kayıt dışı ekonomi ve uluslararası uygulamalar ışığında çözüm önerileri. Yayımlanmamış uzmanlık tezi, Maliye Bakanlığı, Ankara.
Özdemir, S. (2007). Küreselleşme sürecinde refah devleti (2. baskı). İstanbul: İTO Yayınları.
Pascall, G. (1997). Social policy: A new feminist analysis. London: Routledge.
Pestieau, P. (2006). The welfare state in the European Union. New York: Oxford University Press.
Siaroff, A. (1994). Work, welfare and gender equality: A new typology. In D. Sainsbury (Ed.), Gendering welfare states (pp. 82-100). London: Sage.
Şenkal, A. (2005). Küreselleşme sürecinde sosyal politika. İstanbul: Alfa Yayınları.
Topuz, S.K. (2009). Türkiye’de sosyal devlet harcamalarının genel eğilimi: 2001-2009 yılları arasında yapılan eğitim, sağlık ve sosyal koruma harcamaları, Alternatif Politika, 1(1), 115-136.
Tutan, M. U. (2010). Kapitalist üretim sisteminde üretim ile tüketim dengesizliğine tarihsel ve teorik yaklaşımları. Ege Akademik Bakış, 10(3), 773-790.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2006). Aile Yapısı Araştırması. Ankara: Türkiye İstatistik Kurumu. Vivekanandan, B., & KurianN. (2005). Introduction: Welfare states and the future. In B. Vivekanandan, & N. Kurian (Ed.),Welfare states and the future (pp. 1-13). New York: Palgrave Macmillan.
Walker, A. & Wong,C. (2004). The Ethnocentric Construction of the Welfare State. In P. Kennett (Ed.), A Handbook of Comparative Social Policy (pp. 116-130). London: Edward Elgar.
Yılmaz, V. (2012). Türkiye’de sağlık sisteminin dönüşümü: Fırsatlar ve tehditler. 7 Nisan 2013 tarihinde spmk.ku.edu.tr/sunumlar/yilmaz.ppt adresinden temin edilmiştir.