Türkiye’de iletişim bilimine katkı bağlamında Hilmi Ziya Ülken’i okumak

Özellikle sosyoloji, psikoloji ve felsefe alanlarında Türkçe ve yabancı dillerde yazdığı birçok çalışma ile önemli bir entellektüel kimliği kazanan Hilmi Ziya Ülken’in, yaptığı öncü iletişim çalışmaları yeterince bilinmemektedir. Oysa, Türkiye’de iletişimin adından dahi bahsedilmeyen bir dönemde Ülken, iletişim alanıyla doğrudan ilgili çalışmalar kaleme almıştır. Bu çalışmada, Ülken’in bu çalışmalarıyla birlikte sosyoloji, psikoloji ve felsefe alanlarındaki kimi çalışmaları incelenerek, iletişimle ilgili boyutları ortaya çıkartılmaya çalışılmıştır. Çalışmada görüleceği gibi, Ülken iletişim bilimine kavramsal, yöntemsel ve tarihsel bağlamda dolaylı ve doğrudan olmak üzere önemli katkılar sağlamıştır.

Reading Hilmi Ziya Ülken in terms of contribution to the communication sicence in Turkey

Hilmi Ziya Ulken, who is an important intellectual, has written many works in the sociology, psychology and philosophy fields in Turkish and foreign languages. The pioneering work of communication is poorly understood. Whereas, he has written works directly related to the field of communication when the name of communication was not even called in Turkey. In this study, this works and some works of in the sociology, psychology and philosophy fields have been trying to uncover direct relevance with communication. As can be seen in this study, Ulken has provided inderect and direct significant contributions in the context of conceptual, methodological and historical to the communication science.

PDF

___

Alemdar, K ve Erdoğan, İ (1998) İletişim, Cumhuriyet Döneminde Türkiye’de Bilim: Sosyal Bilimler II, TÜBA, s.1-10.
Althusser, L (1991) İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, Y. Alp ve M. Özışık (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
Anık, C (2000) Siyasal İkna, Ankara: Vadi Yayınları.
Damlapınar, Z (2009) İletişim Bilimini Rousseau’dan Okumak: ‘Kötü’ Yanlarımızın Sonucu mu, ‘İyi’ Yanlarımızın Katkısı mı?, İletişim, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayını, 29, Güz, s.1-21.
Kayalı, K (1994) Türk Düşünce Dünyası I, Ankara: Ayyıldız Yayınları.
Öztürk, S (2008) Türkiye’de İletişim Düşüncesinin Kökenleri, Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Kırkıncı Yıl Kitaplığı.
Sanay, E (1988) Hilmi Ziya Ülken – Psikolojisi, Sosyolojisi, Felsefesi, Ankara: Gazi Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu Yayınları.
Tokgöz, O (2000) Türkiye’de İletişim Araştırmaları: Nereden Nereye, Kültür ve İletişim, 3 (2), Yaz, s.12-30.
Tokgöz, O (2003) Türkiye’de İletişim Eğitimi: Elli Yıllık Bir Geçmişin Değerlendirilmesi, Kültür ve İletişim, 6 (2), s.7-32.
Uygun, H ve Özer, İ (2003) Hilmi Ziya Ülken, Emre Kongar (Der.), Türk Toplumbilimcileri 1, İstanbul: Remzi Matbaası, s.145-204.
Ülken, H Z (1933/34) Türk Tefekkürü Tarihi I-II, İstanbul: Matbaa-i Ebuzziya.
Ülken, H Z (1935) Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü, İstanbul: Vakit Matbaası.
Ülken, H Z (1942) Şeytanla Konuşmalar, İstanbul: Ülkü Matbaası.
Ülken, H Z (1948) Millet ve Tarih Şuuru, İstanbul: Pulhan Matbaası.
Ülken, H Z (1947/1949) İnsani İlimler Mümkün müdür?, Sosyoloji Dergisi, 4-5, s.1- 51.
Ülken H Z (1954a) Türk Düşüncesi ve Dergilerimiz, Türk Düşüncesi Dergisi, 1 (2), Ocak, s.82-87.
Ülken, H Z (1954b) Cemiyette İlk Basın Hareketleri, Siyasi İlimler Mecmuası, 285, Aralık, s.299-317.
Ülken, H Z (1955a) Sosyoloji Problemleri, İstanbul: Hüsnütabiat Matbaası.
Ülken, H Z (1955b) Modern Basının Doğuşu, Siyasi İlimler Mecmuası, 286, Ocak, s.352-364.
Ülken H Z (1955c) Modern Basın, Siyasi İlimler Mecmuası, 287, Şubat, s.403-415.
Ülken, H Z (1955d) İlk Türk Matbaasının Eserleri, Siyasi İlimler Mecmuası, 290, Mayıs, s.75-84.
Ülken, H Z (1955e) Müteferrika’yı Takip Edenler, Siyasi İlimler Mecmuası, 291, Haziran, s.111-114.
Ülken, H Z (1955f) Türk Gazeteciliği Doğuyor, Siyasi İlimler Mecmuası, 292, Temmuz, s.151-156.
Ülken, H Z (1955g) Türk Gazeteciliğinde Yabancı Bir Sima, Siyasi İlimler Mecmuası, 293, Ağustos, s.188-189.
Ülken, H Z (1955h) İlk Türk Gazetesi: Takvim-i Vekayi, Siyasi İlimler Mecmuası, 294, Eylül, s.219-222.
Ülken, H Z (1955ı) Tanzimat’ta Takvim-i Vekayi, Siyasi İlimler Mecmuası, 297, Aralık, s.317-321.
Ülken, H Z (1966a) Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi I, İstanbul: Selçuk Yayınları.
Ülken, H Z (1966b) Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi II, İstanbul: Selçuk Yayınları.