90’Lı yıllarda Türkiye’de medya ve bankacılık sektörleri ilişkilerinin analizi

1990’lı yıllar Türkiye’de medya sektörü ve bankacılık sektörü tarihleri açısından son derece özel bir öneme sahiptir. Bu yıllarda gelişen ve kendisinden sonraki 10 yılı iktisadi ve siyasi açıdan şekillendiren en temel unsurlardan biri olan medya ve bankacılık sektörleri arasındaki hukuki ve ahlaki açıdan son derece sorunlu işbirliği, sonuçta Türkiye’yi büyük sosyal ve finansal krizlere sürüklemiştir. Bu yıllarda medya ve banka yatırımlarından oluşan şirket karması, sahiplerine çok büyük boyutlu haksız kazançlar sağlarken, ülkedeki temel sorunların daha da derinleşmesine neden olmuştur. Aslında doğal bir kontrol mekanizması da olan medya, bu süreçte sahiplerinin çıkarları amacıyla kullanılan bir silaha dönüşmüştür. Bu yıllarda bankacılık sektörü ise, kaynaklarını ağırlıklı olarak yüksek getirili devlet iç borçlanma senetlerine ve usulsüz biçimde grup şirketlerine aktarmayı tercih etmiş ve çok büyük boyutlu yolsuzluklara aracılık etmiştir. İktisadi ve sosyal hayatın bu iki önemli sektörü, bu yıllardaki işleyiş biçimleriyle, ülkeye katma değer sağlamak yerine, tüm toplumu etkileyen büyük iktisadi ve sosyal zararlara neden olmuştur. Bu çalışma, söz konusu dönemin daha doğru anlaşılmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

Analysis of the relations between mass media and banking sectors during the 1990s

The years of 1990s have an extremely essential importance for the mass media and banking sectors in Turkey. The collaboration, which increased during the 1990s between mass media and banking sector were highly problematic in terms of moral and legal aspects. That eventually carried Turkey to the great social and financial crises and largely shaped the following decade. The cooperation established upon the bank and mass media investments provided their owners great amaounts of (ill-gotten) gains and also deteriorated the essential problems of the country. In mentioned period, the media, which is normally a universal mechanism for the guarantee of public rights, turned to a gun used for the owners’ benefits. In these years, the sources held by banking sector were mainly transferred to the government debt securities and to the own group corporations through nonlegal ways. As two important sectors of the economic and social life, mass media and banking sectors caused great damages in economic and social structures rather than providing added value to the country. This paper aims to provide a better and more correct understanding for this period.

PDF

___

Arslan, A (2001) Türk Medya Elitleri: Bir Durum Tespiti, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, Sayı:8, s.135-164.
Ayan, E (2007) Bankacılık Risklerinin Yönetiminde Basel-II Uzlaşısı, İstanbul: Beta Yayınları.
Ayan, E (2010) Siyasi ve İktisadi Yapı Ekseninde Türk Bankacılık Sektörünün Tarihsel Analizi, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Cilt:47, S:544, s.27- 46.
BDDK (2001a) Basın Açıklaması: İhlas Finans Kurumu A.Ş.’nin Faaliyet İzninin Kaldırılması, http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Duyurular/Basin_ Aciklamalari/208810.02.2001%203.pdf. (Erişim Tarihi: 2 Eylül 2011)
BDDK (2001b) BDDK Kararı, İhlas Finans Kurumu A.Ş.’nin Faaliyet İzninin Kaldırılması, http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Duyurular/BDDK_Kurul_ Kararlari/8150171.pdf. (Erişim Tarihi: 2 Eylül 2011)
BDDK (2009) Çalışma Tebliği, Krizden İstikrara Türkiye Tecrübesi, İkinci Baskı, http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Raporlar/Calisma_Raporlari/7378Krizden %20%C4%B0stikrara%20T%C3%BCrkiye%20Tecr%C3%BCbesi.pdf. (Erişim Tarihi: 2 Eylül 2011).
Bostancı, N (2011) Siyaset ve Medya: Alacakaranlığın İki Atlısı, İstanbul: Özgür Yayınları.
Çakır, H (2008) Osmanlı Dönemi Basın-Siyaset İlişkilerinde Şantaj, Rüşvet ve Ödenekler, Zülfikar Damlapınar (Der), Medya ve Siyaset, Konya: Eğitim Kitabevi.
Demir V (2006) Medya Etiği, İstanbul: Beta Yayınları.
Demir, V (2007) Türkiye’de Medya siyaset İlişkisi, İstanbul: Beta Yayınları.
Günal, M (2001) Türk Bankacılık Sektörünün Sorunları ve Geleceği, Ankara: Ankara Ticaret Odası Yayınları.
Karaca, E (2003) Bir Medya İmparatorunun Öyküsü, İstanbul: Karakutu Yayınları.
Kaya, A.R. (2009) İktidar Yumağı: Medya Sermaye-Devlet, İstanbul: İmge Kitabevi.
Kazgan, G (2008) Türkiye Ekonomisinde Krizler (1929-2001), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Kıvanç, T (2008) Kavgada Yumruk Sayılmaz, Yenişafak, 19.08.2008.
Koloğlu, O (2006) Osmanlı’dan 21. Yüzyıla Basın Tarihi, İstanbul: Pozitif Yayınları.
Sağnak, M (1996) Medya-Politik, İstanbul: Eti Kitapları.
Soysal, B (2009) Türkiye’de Bitmeyen Ekonomik Kriz, İstanbul: Kaynak Yayınları.
Topuz, H (2003) II. Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
TBB (2011) Banka ve Sektör Bilgileri, İstatistiki Raporlar, Seçilmiş Rasyolar, http://www.tbb.org.tr/tr/Banka_ve_Sektor_Bilgileri/Tum_Raporlar.aspx. (Erişim Tarihi: 5 Eylül 2011)
TCMB (2011) EVDS Arşivdeki İstatistikler (Hazine), Konsolide Bütçe, http://evds.tcmb.gov.tr/cbt.html. (Erişim Tarihi: 22 Eylül 2011)
TMSF (2009a) Raf Temizliği, Etibank, http://www.raftemizligi.com/. (Erişim Tarihi: 25 Eylül 2011)
TMSF (2009b) Raf Temizliği, İmar Bankası, http://www.raftemizligi.com/. (Erişim Tarihi: 25 Eylül 2011)
TMSF (2009c) Raf Temizliği, Pamukbank, http://www.raftemizligi.com/. (Erişim Tarihi: 25 Eylül 2011)
TMSF (2009d) Raf Temizliği, İktisat Bankası, http://www.raftemizligi.com/. (Erişim Tarihi: 25 Eylül 2011)
Uslu, Z K ve Bilgili, C (2009) Medya Eleştirileri 2009: Bilinç Endüstrisinin İktidar ve Siyaset Pratikleri, İstanbul: Beta Yayınları.