Tefsir tarihinin ilk oluşum yüzyıllarından günümüze ulaşan eser sayısı kısıtlı olduğu için bu yüzyıllar hakkındaki gözlemlerimizi 10. yy’dan itibaren kaleme alınan ve günümüze ulaşan eserler ışığında değerlendirmekteyiz. Bu eserlerin en başında Taberi tefsiri gelmektedir ve modern zamanımızda geniş tedavül gören tefsir tarih kaynakları tarafından bu tefsir tefsirlerin atası olarak görülmekte ve gene öncesindeki üc yüzyıllık oluşum süreci Taberi’nin yansıttığı şekilde telakki edilmektedir. Fakat yeni çıkan ve geç de olsa basılan bir takım Taberi öncesi ve sonrası tefsirler Taberi’nin ilk üç yüzyıllık mirası olduğu gibi değil kendine göre bir takım kriterlere göre seçerek aktardığını ortaya koymaktadır. Durum böyle olunca biz de hem tefsir tarihi hem de tefsir tarihçiliğini sorgulmaya başlamalı, sahip olduğumuz bilgileri aldığımız kaynakları tenkitçi bir süzgeçten geçirmeliyiz. Koç’un telifi olan esere yönelik ortaya koyduğumuz bu eleştirel yazının temelinde işte hem bu tefsir tarihi hem de tefsir tarihçiliği hakkındaki tasavvurumuz sorgulanmaktadır. Hedefimiz, potansiyel araştırmacıları kullandıkları kaynakları da tenkitçi bir kritere tabi tutmaları gerektiğini ortaya koymaktır.

The number of exegetical works that have survived from the formative period of tafsīr is extremely few, and, therefore, our assessment of the formative period has been informed by the works that are composed by the beginning of the tenth century and remained extant today. The foremost among these extant works is the tafsīr of al-Ṭabarī, which has been viewed as the father of tafsīrs and in light of which the formative period of tafsīr has been presented within the most widely circulating modern histories of tafsīr. However, some new tafsīr works that have lately been discovered and published revealed that al-Ṭabarī actually conveyed the heritage of the formative period according certain criteria of his. Thus, we began questioning the historical picture presented to us in our modern tafsīr histories. With this review article, we strive to bring to attention the necessity of questioning the information presented to us in our sources.