HADİS İLMİNE DAİR KALEME ALINAN ALMANCA AKADEMİK ÇALIŞMALAR

Bu makalede Batı’da oryantalist çalışmalarda önde gelen ülkelerden biri olan Almanya’da ve diğer Batı ülkelerinde kaleme alınan hadis ve sünnete dair Almanca akademik çalışmalar tanıtılmakta ve değerlendirilmektedir. Makale yapı olarak iki kısımdan oluşmaktadır. İlk kısımda konuya giriş mahiyetinde Almanya’da hadise dair yapılan akademik çalışmaların tarihi seyri hakkında kısaca bilgi verilmektedir. Özellikle Batılı oryantalistler üzerinde oldukça etkili olduğu düşünülen Ignaz Goldziher’in çalışmaları ve eserlerinde takip ettiği metod bu açıdan önemlidir. Müelliflerin hadis ve sünnete dair yaklaşımlarına değinilerek, yayınların ilgili oldukları alt başlıklar tablo halinde gösterilmektedir. Makalenin ana gövdesini oluşturan ikinci kısımda ise yayınlar: kitaplar, tezler, ansiklopedi maddeleri, sempozyum ve seminerlerde sunulan bildiriler ve diğer çalışmalar şeklinde kronolojik olarak zikredilmektedir. Makalenin hacminin daha da artmaması, eserlerin kronolojik olarak takip edilebilmesi ve okuma kolaylığını sağlayabilmek amacıyla, çalışmaların muhtevaları hakkındaki bilgi ve değerlendirmelere metin içerisinde değil dipnotlarda yer verilmiştir.

ACADEMIC STUDIES ON HADITH SCIENCE WRITTEN IN GERMAN LANGUAGE

In this article, academic studies written in German language about Prophetic Traditions and Sunnah that have been carried out in the West among Oriental Studies in one of the leading countries i.e. Germany and also in other western countries, are being introduced and evaluated. This article is composed of two parts. In the first part, information is given about the history of academic studies in the field of Hadith in Germany as an introduction to the topic. The method of Ignaz Goldziher, who has an imminent effect on other western orientalists, is particularly very important. Opinions of writers of hadiths and sunnah have been stated briefly, relevant sub-headings have been shown in the tables. In the second part of this study, publications like books, theses, encyclopedia articles, symposium and seminar handouts have been written according to their chronological order. The information about the sources mentioned in the text has been given in footnotes, in order to make it easier for the readers to follow them in their chronologic order and also in order not to exceed the length of this article.

PDF

___

AKGÜN, Hüseyin. Goldziher ve Hadis. Ankara: Araştırma Yayınları, 2014.
AKGÜN, Hüseyin “Hadislerin Otantikliği Hususunda Bazı Oryantalistlerin Görüşleri ve ‘Hadisin Özü’ (Kern, Core) Kavramı”, Hikmet Yurdu, 8/15, (2015), s.75-97.
AKIN, Nimetullah. Alman Oryantalizmi ve Hadis. Bursa: Emin Yayınları, 2011.
AKIN, Nimetullah. “Hadislerin Yazılı Kaydı ve Literatür Esaslı Bir Disiplin Olma Süreci: A. Sprenger, I. Goldziher ve G. Schoeler’in Yaklaşımları”. Hadis Tetkikleri Dergisi 6/1 (2008): 47-70.
AKPINAR, Turgut. “Alfred von Kremer”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 26: 2289. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
A’ZAMÎ, Muhammed Mustafa el-. İlk Devir Hadis Edebiyatı ve Peygamberimiz’in Hadisleri’nin Tedvin Tarihi ( H. 1-150- M. 622-657 ). Trc. Hulûsi Yavuz. 3. Bs. İstanbul: İz Yayıncılık, 1993.
A’ZAMÎ, Muhammed Mustafa el-. İslam Fıkhı ve Sünnet: Oryantalist J. Schacht’a Eleştiri. Trc. Mustafa Ertürk. İstanbul: İz Yayıncılık, 1996.
A’ZAMÎ, Muhammed Mustafa. “Müsteşrik Schacht ve Nebevî Sünnet”. Oryantalist Yaklaşımlara İtirazlar. Ed. Mehmet Emin Özafşar. Ankara: Araştırma Yayınları, 1999.
BALİÇ, İsmail. “Geschichte des Arabischen Schrifttums”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14: 37-38. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
BROCKELMANN, Carl. “Die Morgenländischen Studien in Deutschland”. ZDMG. 76 (t.y.).
BULUT, Yücel. “Oryantalizm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33: 428-437. TDV Yayınları, 2007.
BULUT, Yücel. Oryantalizmin Kısa Tarihi. İstanbul: Küre Yayınları, 2004.
DERE, Ali. “İmam Mâlik’in Hadis Metinlerini Değerlendirme Kriterleri Üzerine”. İslami Araştırmalar 10/1-2-3 (1997): 69-73.
EZER, Bekir. Alman Oryantalistlerin Hz. Muhammed, Sünnet ve Hadis Hakkındaki Çalışmaları (1900-1950). Yüksek Lisans, Erciyes Üniversitesi, 2007.
FÜCK, Johann. “Hadisçiliğin İslâmî Geleneğin Oluşumundaki Rolü”, Hadis Tetkikleri Dergisi, Trc. Seda Ensarioğlu, 1/2 (2003): 145-165
GEİGER, Abraham. Was hat Mohammed aus dem Judentum aufgenommen? Doktora, 1833.
GOLDZİHER, Ignaz. “Hadis Kültüründe Yer Alan İncil Parçaları”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. Trc. Sami Şahin 12/1 (2008): 439-484.
GOLDZİHER, Ignaz, "Müslümanlarda Rivâyet Literatürüne Dair Yeni Materyaller", Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Trc. Hüseyin Akgün, 4 (2015), s. 81-119.
GOLDZİHER, Ignaz. Muhammedanische Studien. 2. Bs. Halle: Max Niemeyer Yayınevi, 1890.
GOLDZİHER, Ignaz. “İslâmda Hadîsin Yeri Etrafında Mücadeleler”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Trc. Cihad Tunç, 19 (1973): 223-235.
GOLDZİHER, Ignaz. “Hadis’te Yeni Eflatuncu ve Gnostik Unsurlar”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Trc. Ömer Özsoy, 36 (1997): 405-421.
GÖRGÜN, Hilal. “Heinrich Ferdinand Wüstenfeld”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 43: 166-168. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
GÖRGÜN, Tahsin. “Ignaz Goldziher”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14: 105-111. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
HAMİDULLAH, Muhammed. “Carl Brockelmann”. İslâm Tetkikleri Dergisi. 8 (1984).
HATİBOĞLU, Mehmed Saîd. “Ignaz Goldziher”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14: 102-105. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
HIDIR, Özcan. “Şarkiyatçıların Hadisi Tarihlendirme Metotları”. Hadis Tetkikleri Dergisi 1/1 (2003): 97-115.
JUYNBOLL, G. H. A. İsnad Analiz Yöntemleri. Trc. Bülent Uçar. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2005.
JUYNBOLL, G.H.A. - Özer, Salih. Hadis Tarihinin Yeniden İnşası. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2002.
KIRBAŞOĞLU, M. Hayri. Alternatif Hadis Metodolojisi. Ankara: Kitabiyat Yayınları, 2004.
KIZIL, Fatma. “Goldziher’den Schacht’a Oryantalist Literatürde Hadis ve Sünnet: Bir Okulun Yaşayan Geleneği”. Hadis Tetkikleri Dergisi 7/2 (2009): 45-62-62.
KIZIL, Fatma. “Oryantalistlerin Hadise Yaklaşımları: Üç Temayül”. Vuslat. 161 (t.y.).
KIZIL, Fatma. “Türkiye’de Hadis Araştırmaları ve Oryantalizm”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 11/21 (2013): 303-331.
KIZIL, Fatma. “Oryantalistlerin Akademik Hadis Araştırmaları: Ana Eğilimler, Yerleşik Kabuller ve Temel İddialar”. Hadis ve Siyer Araştırmaları V/1 (2019): 155-245.
KOÇYİĞİT, Talât - Serinsu, Ahmet Nedim. “I. Goldziher’in Hadisle İlgili Bazı Görüşlerinin Tahlili ve Tenkidi = Nakd ve Tahlîlu Ba’zı Ârâi Ignaz Goldziher el-Müteallika bi’l-Ehâdîsi’n- Nebeviyye”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 32 (1992): 199-216.
KUZUDİŞLİ, Bekir. “Oryantalizm ve Hadisle İlgilenen Bazı Oryantalistler”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 7 (2003): 141-172.
MOTZKİ, Harald. Batı’da Hadis Çalışmalarının Tarihi Seyri. Ed. Bülent Uçar. İstanbul: Hadisevi, 2006.
MOTZKİ, Harald. “Der Prophet und die Schuldner. Eine Hadît- Untersuchung auf dem Prüfstand”. Der Islam. 77 (2000): 1-83.
MOTZKİ, Harald. İsnad Ve Metin Bağlamında Hadis Tarihlendirme Metotları. Trc. Bekir Kuzudişli. İstanbul: İz Yayıncılık, 2011.
MOTZKİ, Harald. Wie glaubwürdig sind die Hadithe? Die klassische islamische Hadith- Kritik im Licht moderner Wissenschaft. Springer: Wiesbaden, 2014.
NAGEL, Tilman. “Hadis ya da Tarihin İmhası”. İslami Araştırmalar. Trc. Ali Dere 10/1-2-3 (1997): 163-167.
OKİÇ, Muhammed Tayyib. Bazı Hadis Meseleleri Üzerinde Tetkikler. İstanbul: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 1959.
POLAT, Salahattin. “Modern Dönemde Hadis İlminin Temel Meseleleri”. Modern Dönemde Dini İlimlerin Temel Meseleleri. İstanbul: İSAM Yayınları, 2007.
SAİD, Edward. Oryantalizm. Trc. Nezih Uzel. İstanbul: İrfan Yayınevi, 1998.
SCHACHT, Joseph. İslam Hukukuna Giriş. Trc. Mehmet Dağ - Abdulkadir Şener. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 1977.
SCHOELER, Gregor. “Mûsâ b. Ukbe’nin Kitâbü’l-Meğâzî’si ile İlgili Yeni Bulgular”. İSTEM: İslâm, San‘at, Tarih, Edebiyat ve Mûsikîsi Dergisi. Trc. Hüseyin Akgün 11/22 (2013): 11-21.
SCHOELER, Gregor. “Musa b. Ukbe’nin Meğazisi”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. Trc. Hüseyin Akgün 9/18 (2011): 103-136.
SCHOELER, Gregor. “Sözlü Tora ve Hadis: Rivâyet, Yazım Yasağı, Redaksiyon”. Hadis Tetkikleri Dergisi. Trc. Hüseyin Akgün 6/1 (2008): 135-173.
SCHÖLER, Gregor. “İslam’ın İlk Döneminde Bilimlerin Sözlü veya Yazılı Rivayeti Sorunu”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Trc. Nimetullah Akın, 48/2 (2007): 171-196.
SEZGİN, M. Fuad. Geschichte des Arabischen Schrifttums, (Arap Literatür Edebiyatı). Leiden: E.J.Brill Yayınevi, 1967.
TOMAR, Cengiz. “Sarasinler”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36: 116-117. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
TOKPINAR, Mirza. “Men teşebbehe bi-kavmin fe-hüve minhum’ Hadisi Üzerine Bir İnceleme”. Hadis Tetkikleri Dergisi 3/2 (2005): 85-109.
ÜNAL, İsmail Hakkı. “İbn Hatîbüddehşe”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20: 30-31. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
WEİSWEİLER, Max. Istanbuler Handschriftenstudien zur Arabischen Traditionsliteratur. Leipzig: Deutsche Morgenländische Gesellschaft (Bibliotheca Islamica), 1937.
YÜCEL, Ahmet. Oryantalistler ve Hadis (Yaklaşımlar-Değerlendirmeler-Literatür). İstanbul: İFAV, 2013.
YÜCEL, Ahmet. Oryantalistlerin Gözüyle İslam. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2003.