Ferhat KIZILGEÇTİ, Mehmet YILDIRIM, Önder ALBAYRAK, Cuma AKINCI

Bazı Arpa Genotiplerinin Diyarbakır ve Mardin Koşullarında Verim ve Kalite Parametrelerinin İncelenmesi

Bu çalışmada bazı arpa genotiplerinin farklı lokasyonlarda verim ve verim bileşenlerinin incelenmesiamaçlanmıştır. Araştırma, Diyarbakır lokasyonunda Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanında ve Mardinlokasyonunda 2014-2015 yetiştirme sezonunda, tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarakyürütülmüştür. Materyal olarak Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından geliştirilen 3 arpa hattı ile ticari 2arpa çeşidi (Samyeli ve Altıkat) ve ICARDA orjinli 5 arpa genotipi kullanılmıştır. Çalışmada; tane verimi, SPADdeğeri, 1000 tane ağırlığı, nişasta miktarı, hektolitre ağırlığı, protein oranı, yaprak alan indeksi (YAI), vejetasyonindeksi (NDVI) ve bitki sıcaklığı özellikleri incelenmiştir. Yapılan birleşik varyans analiz sonucuna göre, taneverimi, SPAD, Nişasta oranı, YAİ ve bitki sıcaklığı özellikleri lokasyona göre değişim göstermiştir. Genotip etkisiincelendiğinde, SPAD değeri hariç incelenen özelliklerin tümünde genotipik farklılıkların etkili olduğu görülmüştür.Tane verimi ve vejetasyon indeksi hariç incelenen özelliklerin tümünde genotip x lokasyon interaksiyonun etkiliolduğu belirlenmiştir. Arpa genotiplerinde tane verimi 339.38 -701.80 kg da-1 , SPAD değeri 41.15-52.13, 1000 taneağırlığı 30.15-51.82 g, protein oranı % 12.27-16.32, nişasta oranı % 59.52-63.10, hektolitre ağırlığı 61.57-73.44 kghl-1, YAİ 1.425-6.000, vejetasyon indeksi 0.715-0.787 ve bitki sıcaklığı 14.65-24.23 değerleri arasında değişmiştir.Vejetasyon indeksi ile hektolitre ağırlığı arasında her iki lokasyonda da pozitif korelasyon belirlenmiştir. IBYT-W-6genotipinden elde edilen değerlere bakıldığında çeşit adayı olarak öne çıktığı görülmektedir

Anahtar Kelimeler:

Arpa, SPAD, vejetasyon indeksi, verim, yaprak alan indeksi

Investigation of Yield and Quality Parameters of Barley Genotypes in Diyarbakır and Mardin Conditions

In this study was aimed to investigate the differences of yield and quality traits in two differentlocations. Experiments were conducted in University of Dicle Faculty of Agriculture experiment feld and Mardinlocations during 2014-2015 growing season. The experiment was arranged in accordance with a completely randomized block design with four replications. Three barley lines which developed by University of Dicle, Facultyof Agriculture, two commercial barley genotype (Samyeli and Altıkat) and 5 barley genotypes which obtainedfrom the ICARDA were used as material. The traits of grain yield, SPAD value, thousand kernel weight, starchcontent, test weight, protein content, leaf area index (LAI), normalized difference vegetation index (NDVI) andplant canopy temperature were investigated in study. Grain yield, SPAD, starch content, LAI and plant canopy temperature traits changed depend on location effects. Genotypic differences were found signifcant for all investigatedtraits except SPAD value. Location x genotype interaction was found signifcant for all investigated traits exceptgrain yield and NDVI. The values ranged in genotypes between 339.38-701.80 kg da-1 in grain yield, 41.15-52.13in SPAD, 30.15-51.82 g in thousand kernel weight, 12.27-16.32 % in protein content, 59.52-63.10 % in starch,61.57-73.44 kg hl-1 in test weight, 1.425-6.000 in LAI, 0.715-0.787 in NDVI and 14.65-24.23 in plant temperature.Positive and signifcant correlation was obtained between NDVI and text weight in both location according tocorrelation analysis. The genotype of IBYT-W-6 among advanced lines was determined as promising new cultivarcandidate according to own performance

Keywords:

Barley, leaf area index, SPAD, vegetation index, yield,

PDF

___

Ayeneh A, Van Ginkel M, Reynolds MP, Ammar K, 2002. Comparison of leaf, spike, peduncle and canopy temperature depression in wheat under heat stress. Field Crops Research, 79: 173-184.
Bozkurt İ, Tugay ME, 1999. Arpada (Hordeum vulgare L.) Çeşit x Çevre etkileşimleri üzerinde bir araştırma. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, Adana.
Çölkesen, M, Eren N, Öksen A, 1994. Harran ovası sulu koşullarda farklı ekim sıklığının ekmeklik ve makarnalık buğday çeşitlerinin verim ve verim unsurlarına etkisi üzerine bir araştırma. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan 1994, İzmir.
Demirliçakmak A, 1992. Türkiye’de arpa çeşitleri ve gelişimi. II. arpa-malt semineri, 25-27 Mayıs 1992, Konya.
Doğan Y, Kendal E, Karahan T, Çiftçi V, 2014. Diyarbakır Koşullarında Bazı Arpa Genotiplerinde Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. JAFAG, 31(2): 31-40.
Engin A, 1989. Biralık arpalarda önemli kalite özellikleri ve bunların malt kalitesi üzerine etkileri. I. Arpa Malt-Semineri, 30 Mayıs- 1 Haziran 1989, Konya.
Fischer RA, Rees D, Sayre KD, Lu ZM, Condon AG, LarqueSaavedra A, 1998. Wheat yield progress is associated with higher stomatal conductance and photosynthetic rate, and cooler canopies. Crop Sci., 38: 1467-1475
Fox GP, Panozzo JF, Li, RCD, Lance CM, Inkerman PA, Henry RJ, 2003. Molecular basis of barley quality. Australian Journal of Agricultural Research, 54: 1081–1101.
Gali VJ, Brown CG, 2000. Assisting decision-making in Queensland barley production through chance constrained programming. Aust. J. Agric.Res., 442: 269-287.
Gonzales-Ponce R, Salas ML, Mason SC, 1993. Nitrogen use efficiency by winter barley under different climatic conditions. Journal of Plant Nutrition.16: 1249-1261.
Johnson JW, Hanng W, Moss RB, 1988. Optimizing row spacing and seeding rate for soft red winter wheat. Agronomy Journal, 80: 16-166.
Karadoğan T, Sağdıç Ş, Çarkçı K, Akman Z, 1999. Bazı Arpa Çeşitlerinin Isparta Ekolojik Şartlarına Uyum Yeteneklerinin Belirlenmesi. Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım 1999, Adana.
Kendal E, 2013. İleri kademede bazı yazlık arpa genotiplerinin farklı çevre şartlarında verim ve kalite parametrelerinin incelenmesi. Fırat Üniv. Fen Bilimleri Dergisi, 25(1): 7-17.
Kılınç M, Kırtok Y, Yağbasanlar T, 1992. Çukurova koşullarına uygun arpa çeşitlerinin geliştirilmesi üzerine araştırmalar. II. Arpa-Malt Semineri, 25-27 Mayıs 1992, Konya.
Kün E, 1996. Tahıllar-I (Serin iklim Tahılları). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları:1451. 322 ., Ankara.
Müjdeci M, Sarıyev A, Polat V, 2005. Buğdayın (Triticum aestivum L.) gelişme dönemleri ve yaprak alan indeksinin matematiksel modellenmesi. Tarim Bilimleri Dergisi, 11(3): 278-282.
Osborne BG, 2006. Applications of near ınfrared spectroscopy in quality screening of early-generation material in cereal breeding programmes. J. Near Infrared Spectrosc,14: 93-101.
Öztürk. A, Çağlar Ö, Akten Ş, 1997. Erzurum Yöresinde Maltlık Olarak Yetiştirilebilecek Arpa Genotiplerinin Belirlenmesi. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül 1997, Samsun.
Pagola M, Ortiz R, Irigoyen I, Bustince H, Barrenechea E, AparicioTejo P, Lamsfus C, Lasa B, 2009. New method to assess barley nitrogen nutrition status based on image colour analysis: comparison with SPAD-502. Computers and electronics in agriculture, 65(2): 213-218.
Rudorff BFT,Batista, GT. 1990. Spectral response of wheat and its relati onship to agronomic variables in the tropical region. Remote Sensing of Environment, 31: 53–63.
Silva CFL, Milach SCK, Silva SDA, Montero CR, 2008. Near İnfrared Reﬂectance Spectroscopy (NIRS) to Assess Protein and Lipid Contents in Avena sativa L. Crop Breed. Appl. Biotechol., 8: 127- 133.
Sirat A, Sezer İ, Mut Z, 2012. Bazı Kışlık Arpa (Hordeum vulgare L.) Çeşitlerinin genotip x çevre interaksiyonları ve stabilitelerinin belirlenmesi. GÜFBED/GUSTIJ, 2(2): 68-75.
Swanston JS, Ellis RP, Perez-Vendrell A, Voltas J, Molina-Cano JL, 1997. Patterns of barley grain development in Spain and Scotland and their implications for malting quality. Cereal Chemistry, 74(4): 456-461.
TÜİK, 2015. Statistical databases, http://tuikapp.tuik.gov.tr/ bitkiselapp/bitkisel.zul, (Erişim tarihi: 04 Temmuz, 2015.)
Wang JM, Chen CH, Dai F, Wu FB, Yang JM, Zhang GP, 2007. Protein fractions in barley grains as affected by some agronomic factors and their relationships to malt quality. Cereal.Res. Comm., 35(1): 129-140.
Wiegand CL, Richardson AJ, 1990. Use of spectral vegetati on indices to infer leaf area, evapotranspirati on and yield: II. Results. Agronomy Journal, 82: 630–636.
Yağbasanlar T, Özkan H, Toklu F, Kırtok Y, 1997. Çukurova koşullarında yetiştirilen biralık arpa çeşit ve hatlarının adaptasyonu üzerinde bir araştırma. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül 1997, Samsun.