Göç ve Mültecilik Üzerine Yayınlanmış Eserlerde Kök Değerler

Bireylerin davranışlarını şekillendiren ve onların yerindeliğini, ahlakiliğini, etkililiğini ve güzelliğini belirleyen değerler, hayata anlam katar ve insan yaşamıyla yakından ilişkilidir. Bu çalışmada göç ve mültecilik üzerine yayınlanmış eserlerde Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan 2019 Türkçe Öğretim Programında yer alan on kök değerin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yönteminin kullanıldığı çalışmada Mevlâna İdris Zengin tarafından yazılan Halepli Zeynep, Gülsevin Kral’ın kaleme aldığı Umut Sokağı Çocukları ve Çiğdem Sezer’in JuJu beni unutma eseri incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucu JuJu beni unutma eserinde yardımseverlik değerine ilişkin sekiz, vatanseverlik değerine ilişkin yedi, sevgi değerine ilişkin üç ileti tespit edilmiştir. Halepli Zeynep eserinde sadece “yardımseverlik” değerine ilişkin dört iletiye rastlanmış ve Umut Sokağı Çocukları romanının yardımseverlik değerine ilişkin üç ve sevgi değerine ilişkin üç olmak üzere altı ileti içerdiği görülmüştür. Bu çalışmadan elde edilen bulgular konu ile ilgili yapılan diğer çalışmalarla karşılaştırıldığında Çiğdem Sezer’in JuJu Beni Unutma adlı romanı ve Mevlana İdris Zengin’in Halepli Zeynep eserinin kök değerlerin aktarılmasında faydalı olabileceği sonucunu ortaya koymaktadır. Ancak her üç eserin de artık ülkemizin bir gerçeği olan göç ve mültecilik ile ilgili okurların bir farkındalık geliştirmesi ve göçmen ve mültecilere karşı empati duymasını sağlamada faydalı olabileceği anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Göç ve mültecilik, kök değerler, Halepli Zeynep, Umut Sokağı Çocukları, JuJu Beni Unutma

Root Values in Works Published on Migration and Immigration

Values that shape the behavior of individuals and determine their appropriateness, morality, effectiveness and beauty add meaning to life and are closely related to human life. In this study, it is aimed to examine ten root values determined in 2019 Turkish Teaching Program published by the Ministry of National Education in works published on migration and immigration. Document analysis method was used in the study and three literary works were examined. As a result, eight messages related to the value of helpfulness, seven messages related to the value of patriotism and three messages related to the value of love were identified in JuJu Beni Unutma. In Halepli Zeynep, only four messages were found regarding the value of "helpfulness" and it was seen that Umut Sokağı Çocukları contains six messages, three about the value of benevolence and three about the value of love. When the findings obtained from this study are compared with other studies it is seen that Çiğdem Sezer's novel JuJu Beni Unutma and Mevlana İdris Zengin's Halepli Zeynep can be useful in conveying the root values. However, it is understood that all three works can be useful in raising an awareness of the readers about immigration and refugees.

Keywords:

Emigration and immigration, root values, Halepli Zeynep, Umut Sokağı Çocukları, JuJu Beni Unutma,

PDF

___

Abaci, E. (2018). Behiç Akın çocuk kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Abdullatif, H. B., & Kırkkılıç, H. A. Yeşim Saygın Armutak’ın “Bataklığın Kıyısındaki Ev” Adlı Çocuk Romanının Kök Değerler Açısından İncelenmesi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 110-128.
Akay, İ. (2018). Ahmet Yılmaz Boyunağa'nın Çocuk Romanlarında Yer Alan Kök Değerler. Electronic Turkish Studies, 13(28). Akbaş, O. (2008). Değer eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
Oktay, M. (2019). Muallim Naci'nin" Ömer'in Çocukluğu" Adlı Eserinde Kök Değerler. Journal Of International Social Research, 12(66).
Bordeaux-Rego, B., Nedwed-Machado, F., Oliveira, M. O. R. D., Alves, D. A., & Slongo, L. A. (2011). " Why caipirinha?"-the online via chat laddering technique CAN answer. BAR-Brazilian Administration Review, 8(2), 150-167.
Bulut, K. (2021). Ayla Kutlu’nun ‘Merhaba Sevgi’adlı Çocuk Romanının Değerler Eğitimi Ve On Kök Değer Açısından İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (57), 248-272.
Coşkun, H., & Derse, G. E. (2021). Türkçe Ders Kitabındaki Metinlerin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi ve Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Journal Of Values Education, 19(41).
Çalışkur, A. Ve Aslan, A. E. (2013). Rokeach Değerler Envanteri Güvenirlik ve Geçerlilik Çalışması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(29), 81-105.
Çelikpazu, E. E., & Aktaş, E. (2011). Meb 6, 7 Ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Değer İletimi Açısından İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 6(2).
Deniz, K., & Karagöl, E. (2018). Değerler eğitimi açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 244-255.
Dirican, R., & Dağlıoğlu, H. E. (2014). 3-6 yaş grubu çocuklarına yönelik yayımlanan resimli hikaye kitaplarının bazı temel değerler açısından incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 3(2), 44-69.
Er, O., Suha Mermerci’nin Kitaplarının Kültürel Değerler Açısından Değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (Teke) Dergisi, 6(2), 1178-1188.
Gül, M,. (2017). Türkçe ders kitabındaki metinlerin (5. sınıf) değerler eğitimi yaklaşımıyla incelenmesi. Erciyes Journal of Education, 1(1), 59-78.
Güngör, E. (1998). Değerler Psikolojisi Üzerine Araştırmalar (2.Baskı). İstanbul: Ötüken Yayınları.
Gürgil, F., Kılcan, B., Kılıçoğlu, G., & Kurtoğlu, F. S. (2019). Hünkar Hacı Bektaş Velî Velayetnamesi’nin Kök Değerler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (Teke) Dergisi, 8(1), 446-461.
Halstead, J. M. (1996). Values and values education in schools. Values in education and education in values, 3, 14.
Kaçmaz, G. (2018). Cahit Zarifoğlu'nun masallarının değerler eğitimi ve söz varlığı açısından incelenmesi (Master's thesis, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
Katı, Y. (2015). Yavuz Bahadıroğlu'nun çocuk hikâyelerinde değerler eğitimi ve söz varlığı (Master's thesis, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
Kaygana, M., Yapıcı, Ş., & Aytan, T. (2013). Türkçe Ders Kitaplarında Değer Eğitimi. The Journal of Academic Social Science Studies, Volume 6 Issue 7, p. 657-669.
Kıymaz, M. S., & Altay, E. Behiç Ak’ın Tavşan Dişli Bir Gözlemcinin Notları Adlı Çocuk Romanı Üzerine Kök Değerler Açısından Bir İnceleme. Avrasya Dil Eğitimi Ve Araştırmaları Dergisi, 5(2), 27-61.
Korkutan, K., & Kaplan, K. (2022). Çocuk Kalbi İsimli Çocuk Romanının Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda Yer Alan Kök Değerler Açısından İncelenmesi. Gaziantep University Journal Of Social Sciences, 21(1), 545-563.
Kulaksızoğlu, A., & Dilmaç, B. (2000). İnsani Değerler Eğitimi Programi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(12), 199-208.
Kurtoğlu, F. S. (2019). Kök değerler açısından Hacı Bektaş Velî’nin eserleri. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (89).
Kuru, H., & Keklik, S. (2016). Ayşe Yamaç'ın Çocuk Romanlarının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi. Igdir University Journal Of Social Sciences, (10).
Mengüşoğlu, T. (2013). Felsefeye Giriş. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Millî Eğitim Bakanlığı. (2019a). Türkçe Dersi Öğretim Programı. Erişim Adresi: Http://Www.Mufredat.Meb.Gov.Tr/Dosyalar/20195716392253-02 Türkçe Öğretim Programı 2019.Pdf
Rokeach, M. (1973). The Nature of Human Values. New York: The Free Press.
Schwartz, S. H. (2012). An overview of the Schwartz theory of basic values. Online readings in Psychology and Culture, 2(1), 2307-0919.
Spranger, E. (1928). Types of men. The psychology and ethics of personality.
Şahin, N. (2015). İlkokul 4. sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinin kültürel değerler açısından incelenmesi (Doctoral dissertation, Necmettin Erbakan University (Turkey).
Şahin, N. (2017). Cengiz Aytmatovun eserlerinin değerler eğitimi bağlamında incelenmesi ve ortaokul Türkçe ders kitapları için metin önerileri. (Master's thesis, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
Tozlu, N., & Yüce, B. N. (2020). Hamdi Ülker’in Eserlerinin Kök Değerler Açısından İncelenmesi. Rumelide Dil Ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 575-597.
Ünlüer, P. (2013). Masalların Dini Ve Ahlaki değerler açısından Incelenmesi:(Billurköşk masalları örneği) (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey).
Ülken, H. Z. (2016). Bilgi ve Değer. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Yaman, E. (2012). Değerler eğitimi: Eğitimde yeni ufuklar. Akçağ Yayınları.
Yıldırm, A. ve Şimşek, H. (2016). Soysal Bilimlerde Nitel Araştırıma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık