Türkiye’de Ekolojik Ayak İzi ve Biyokapasite Arasındaki İlişki: Bootstrap Rolling Window Nedensellik Testi

Çevresel bozulmanın bir göstergesi olan ekolojik ayak izi son yıllarda literatürde yer almaya başlamıştır. Bununla birlikte ekonomik gelişme, biyolojik çeşitlilik, ekosistem hizmetleri ve insan refahı arasındaki ilişkilerin karmaşık hale gelmesinden dolayı bu kavramın önemi siyasi mekanizmalar tarafından ihmal edilmiş durumdadır. Bu çalışmada 1961-2016 yılları arasında ekolojik ayak izi ve biyokapasite arasındaki ilişki nedensellik analiz yöntemi ile incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre ilgili yıllarda hem ekolojik kapasiteden biyokapasiteye hem de biyokapasiteden ekolojik kapasiteye nedensellik bulgusuna rastlanmış, bu iki değişkenin uzun dönem de birlikte hareket ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ekolojik Ayak İzi, Biyokapasite, Ekosistem

The Relationship between the Ecological Footprint and Biocapacity in Turkey: Bootstrap Rolling Window Causality Test

Ecological footprint, which is an indicator of human impact and environmental degradation, has been used in the scientific literature since the 1990s. This study examined the ecological footprint and biocapacity map of Turkey and the world in order to explain the future scenario that will face the humanity as the current trend continues. In order to investigate the interaction between biocapacity and ecological footprint in Turkey, the related data between the years of 1961-2016 were examined by causality analysis. According to the results of the analysis, both causal findings from ecological capacity to biocapacity and from biocapacity to ecological capacity were found in the related years and it was concluded that these two variables act together in the long term.

Keywords:

Biocapacity Ecological Footprint, Ecosystem, Causality Analysis,

PDF

___

Alam, M. M., Murad, M. W., Noman, A. H. M., & Ozturk, I. (2016). Relationships among carbon emissions, economic growth, energy consumption and population growth: Testing Environmental Kuznets Curve hypothesis for Brazil, China, India and Indonesia. Ecological Indicators, 70, 466–479.
Aydin, C., Esen, Ö., & Aydin, R. (2019). Is the ecological footprint related to the Kuznets curve a real process or rationalizing the ecological consequences of the affluence? Evidence from PSTR approach. Ecological Indicators, 98, 543–555.
Altınok, S., Fırat, E. ve Soyu, E. (2015). Küresel İklim Değişikliği Sorununun Çözümü İçin Yeni Bir Sürdürülebilir Kalkınma Anlayışı. International Conference on Eurasian Economies 2015, 620-627.
Altunok, A. E. (2013). Sürdürülebilir Kalkınmanın Sürdürülemezliği. Denetişim, 12, 39-44.
Artan, S., Hayaloğlu, P. ve Seyhan, B. (2015). Türkiye’de Çevre Kirliliği, Dışa Açıklık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 308-325.
Aydın, C., Darıcı, B. ve Şahin Kutlu, Ş. (2018). Ekolojik Ayak İzi İle Reel Gelir Arasındaki İlişki: Panel Yumuşak Geçişli Regresyon Modelinde Kanıtlar. International Conference on Empirical Economics and Social Sciences (ICEESS’18), Bandırma, Türkiye.
Başoğlu, A. ve Akyazı, H. (2015). Çevresel Sorunların Makroekonomik Analizinde Çevreye Uyarlanmış IS-LM Modeli. Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 37(2), 129-152.
Birkan, İ. (2014). Küresel Isınma ve Karbon Ayak İzimiz. (Erişim Adresi: http://www.turkishnews.com/tr/content/wp-content/uploads/2014/08/KURESEL-ISINMA-VE-KARBON-AYAK-IZIMIZ.pdf).
Bozkurt, C. ve Okumuş, İ. (2015). Türkiye’de Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi, Ticari Serbestleşme ve Nüfus Yoğunluğunun CO2 Emisyonu Üzerindeki Etkileri: Yapısal Kırılmalı Eş Bütünleşme Analizi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 23-35.
Çelebioğlu, F. (2011). Küresel Ekonomik Sistemde Sürdürülebilir Kalkınma (Editörler: Altay, H ve Şen, A. Küresel Ekonomi Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 77-100), Detay Yayıncılık: Ankara.
Çetinkaya, Ç. (2013). Eko-Kentler: Kent ve Doğa İlişkisinde Yeni Bir Sistem Tasarımı. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi 6(1), 12-16.
Dursun, İ., Tümer Kabadayı, E. ve Tuğer, A. T. (2018). Çevreci Tüketim Davranışı: Boyutları ve Ölçümü. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(3), 42-66.
Dünya Doğayı Koruma Vakfı Türkiye (2012). Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi Raporu 2012, WWF Türkiye.
Erdem, E., Ulucak, R. ve Yücel, A. G. (2015). Avrasya Bölgesinde Doğal Kaynak Kullanımı ve Sürdürülebilirlik. EconWorld2015@Torino, İtalya.
Erden Özsoy C. ve Dinç, A. (2016). Sürdürülebilir Kalkınma ve Ekolojik Ayak İzi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 53(619), 35-55.
Gökşen Y., Damar, M. ve Doğan, O. (2016). Yeşil Bilişim: Bir Kamu Kurumu Örneği ve Politika Önerileri. Ege Akademik Bakış, 16(4), 673-686.
Gönel, F. D. (2002). Globalleşen Dünyada (Nasıl Bir) Sürdürülebilir Kalkınma. Birikim Dergisi, 158, 72-80.
Keleş, Ö. (2014). Sürdürülebilir Ulaşımı Tercih Edin Ekolojik Ayak İziniz Azalsın. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 1, 46-57.
Mrabet, Z., AlSamara, M., & Hezam Jarallah, S. (2017). The impact of economic development on environmental degradation in Qatar. Environmental and Ecological Statistics, 24, 7–38.
Özdemir, O. (2017). Ekolojik Okuryazarlık ve Çevre Eğitimi (2. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık: Ankara.
Özgen, U., Demirci A., Aksoy, A. (2017). Tüketicilerin Ekolojik Ayak İzi Farkındalık Düzeyleri (Ankara İli Örneği). Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52(3), 46-65.
Özgür, E. M. (2017). Nüfus Dinamikleri, Çevre ve Sürdürülebilirlik. Coğrafi Bilimler Dergisi, 15(1), 1-26.
Pezikoğlu, F. (2016).Yeşil Ekonomi Göstergeleri ve Yeşil Ekonomi. XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Süleyman Demirel Üniversitesi: Isparta.
Satır, A. ve Reyhan, H. (2013). Küresel İklim Değişikliği Sorununa Çözüm İçin Nasıl Bir Sürdürülebilir Kalkınma Anlayışına İhtiyacımız Var? International Conference on Eurasian Economies 2013, 962-964.
Satır, R. A. (2014). Sürdürülebilir Üretim-Tüketim Politikaları Çerçevesinde “Yeşil Ekonomi” Üzerine Bir Değerlendirme. Memleket Siyaset Yönetim (MSY), 9(22), 327-347.
Solarin, S. A. (2019). Convergence in CO2 emissions, carbon footprint and ecological footprint: Evidence from OECD countries. Environmental Science and Pollution Research, 6167–6181.
Shahbaz, M., Balsalobre-Lorente, D., & Sinha, A. (2019). Foreign direct Investment–CO2 emissions nexus in Middle East and North African countries: Importance of biomass energy consumption. Journal of Cleaner Production, 217, 603–614.
Solarin, S. A., & Al-mulali, U. (2018). Influence of foreign direct investment on indicators of environmental degradation. Environmental Science and Pollution Research.
Tosunoğlu, B. T. (2014). Sürdürülebilir Refah Göstergesi Olarak Ekolojik Ayak İzi. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(5), 132-149.
Ulucak, R. & Bilgili, F. (2018). A reinvestigation of EKC model by ecological footprint measurement for high, middle and low income countries. Journal of Cleaner Production.
Ulucak, R. ve Koçak, E. (2018). Economic Growth and Environment: Econometric Analysis for OECD Countries. EconWorld2018@Amsterdam, Netherlands.
Ulucak, R., & Bilgili, F. (2018). A reinvestigation of EKC model by ecological footprint measurement for high, middle and low income countries. Journal of Cleaner Production.
UNDP (United Nations Development Programme). (2013). Human Development Report 2013: The Rise of the South. UNDP: New York: ABD.
UNEP (United Nations Environment Programme) (2012). A New Angle on Sovereign Credit Risk, E-RISC: Environmental Risk Integration in Sovereign Credit Analysis. UNEP, Cenevre: İsviçre.
Wang, J., & Dong, K. (2019). What drives environmental degradation? Evidence from 14 Sub-Saharan African countries. The Science of the Total Environment, 656, 165–173.