Moda Tasarımcısı Issey Mıyake’nin Koleksiyonlarının Tasarım Ögeleri Bakımından İncelenmesi

Tasarım sözcüğü tasarı sözcüğünden türemiş olup bir konuda düşünme ve planlama işinin ilk evresidir. Çevremizdeki her şeyde tasarım görmek mümkündür. Doğadaki yaratılan her şeyde ya da insanoğlunun her ürettiğinde tasarım unsurunu görmek mümkündür. Tasarım üretilen ürünün oluşumundaki ilk basamaklardan biri olup her şeye derinden nüfus eder. Dolayısıyla tasarım üretilen her ürünün var olan her şeyin ayrılmaz bir parçasıdır. Yıllar boyunca yaşam biçimleri ve teknolojiye göre tasarlama işi değişmiş olsa da sürekliliğini her zaman korumuştur. Tasarım yapabilmek bazı ilke ve ögeleri uygulamaktan geçmektedir. Tasarım ögeleri tasarlama işinde kullanılan kuralları ifade etmektedir. Tasarım ögeleri tasarımda dengeyi sağlamak için ortaya koyulmuş bir takım unsurları içerir. Bu unsurlar; nokta, çizgi, form-biçim, doku, renk ve valör’dür. Bu unsurların dengeli kullanımı tasarımı estetik ve işlevsel yapabilir. Tasarım ögeleri aslında tasarımda estetiği yakalamak için oluşturulan bilgi aktarımıdır. Bu araştırmada tasarım ögelerinin giysi tasarımlarında nasıl kullanıldığına ilişkin bir çalışma yapılmıştır. Araştırmanın konusu Japon moda tasarımcı olan Issey Miyake’nin koleksiyonlarında yer alan giysilerin tasarım öğeleri bakımından incelenmesi olarak planlanmıştır. Moda dünyasında, Batı dışından kabul edilen ilk kimlik olarak Japon moda tasarımcılarından biri olan Issey Miyake’nin, kendi bireyselliklerinden çok, ulusal kültürlerini ve değerlerini bir bütün olarak sunmasıyla birlikte Paris’in moda dünyasındaki uluslararası ününe kavuşmuştur. Araştırmada, Issey Miyake’nin 1980 – 1985 yılları arasında hazırlamış olduğu koleksiyonlarından yargısal örneklem yöntemi ile her yıldan 1 giysi seçilmiş ve giysilerin tasarım ögeleri bakımından incelenmesi yapılmıştır. Ayrıca o dönemlerde modayı şekillendiren faktörler ve bahsedilen moda tasarımcısının tasarımlarına değinmek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda koleksiyondaki giysileri incelemek için inceleme formu oluşturulmuştur. İnceleme formunda; çizgi, form-biçim, doku ve renk-valör tasarım öğelerine yer verilmiş ve giysiler bu bağlamda incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre Japon moda tasarımcısı Issey Miyake’nin giysiyi vücut formuna uydurma çabası gütmeden tasarım yaptığı, rahat hareket etme imkanı sunan , genellikle tek renkten oluşan ve asimetrik çizgiyi benimsemiş olduğu, ayrıca tasarımcının vücuda göre değil, kumaş formuna göre şekillenen tasarım anlayışı ile giysilerini tasarladığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Moda tasarımı, Tasarım ögeleri, Issey Miyake

Examination of Japanese Fashion Desıgner Issey Miyake’s Collections in point of Design Items

The word design is derived from the word plan and it is the first phase of thinking and planning on a subject. It is possible to see design in everything around us. There is an element of design in everything created in nature or everything manmade. The design is one of the first steps in the formation of the product and it deeply influences everything. Therefore, design is an integral part of everything that is produced and that is existed. Although the manner of design has changed over the time according to the lifestyles and technologies, it has always kept its continuity. The design is about applying certain principles and elements. The design elements refer to the rules used in the work of design. Design elements include a number of elements that are set forth for ensuring the balance in design. These elements are point, line, form-shape, texture, color, and value. Balanced use of these elements can render design aesthetic and functional. Design elements are actually the transfer of information created to capture aesthetics in design. In this research, it was analyzed how design elements are used in clothing designs. The subject of this research has been planned as examination of in terms of design elements of the Japanese fashion designer Issey Miyake. In the fashion world, Issey Miyake who is the one of the Japanese fashion designers as the first identity outside the West, as he presented his national culture and values as a whole rather than his own individuality, he achieved Paris's international reputation in the fashion world. In this research, it is aimed to examine the clothes of Issey Miyake in the collections prepared between 1980 and 1985 to ensure that clothing is examined in terms of design elements and the mention the factors that shape fashion and the designs of the fashion designer. In order to examine the clothes in the collection, an examination form has been created and filled. In the examination form; line, form-form, texture and color-value design elements are included and the garments are examined in this context. According to the findings obtained from the research, Japanese fashion designer Issey Miyake made designs without any effort to fit any body form, also made it possible to make a comfortable movement, usually made of a single color and adopted an asymmetrical line. In addition, it is seen that the designer designed the clothes with his design concept which is shaped according to the fabric form and not according to the body.

Keywords:

Fashion design, Design elements, Issey Miyake,

PDF

___

KAYNAKLARAksoy Gülen, Leyla (2014). “Postmodern Moda Estetiği”, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Akyol, Yasemin (2007). “Stil İkonu Olgusunun Tekstil Modası Açısından İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Alp, K. Özlem ve Eker Türkmen, Mine (2016). “Türkiye’de 1980’ler Giyim Modasında Kitsch Etkisi (Dergiler Üzerinden Bir İnceleme)”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:7 (2), s.58-72.Atalayer, Faruk. Görsel Sanatlarda Estetik İletişim, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Yayınları,1994Barbarosoğlu, Fatma. Moda ve Zihniyet (8. Baskı), İstanbul: İz Yayıncılık, 2017Çağlarca, Sadettin. Renk Ve Armoni Kuralları, (4.Baskı). İstanbul: İnkılap Kitabevi,1993Demir Parlak, Sevda (2006). “Giyim Modasında Gerçeküstücü Yaklaşımlar”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.Erel, Emrah Nihat (2010). “Moda Fotoğrafında Kurgu”, Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Erol, Feyza (2011). “Trend Öngörüsü ve Moda Dinamikleri”, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Ertürk, Nilay (2011). “Moda Kavramı, Moda Kuramları ve Güncel Moda Eğilimi Çalışmaları”, Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, Sayı:4 (7), s.1-32.Ertürk, Nilay ve diğ.. Moda Tasarım (1. Baskı). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2013Fogg, Marnie. Modanın Tüm Öyküsü. (Çeviren: Emre Gözgü). İstanbul: Hayalperest Yayınevi,2017Fukai, Akiko. Japonism in Fashion, Tokyo,1996Gökaydın, Nevide. Temel Sanat Eğitimi (1. Baskı). İstanbul: Diasan Matbaası,2010Göksel, Nevbahar ve Emine Utkun,(2009). “Moda Tasarımında Japon Özgünlüğü”, Uluslararası Katılımlı Güzel Sanatlar ve Tasarım Sempozyumu 18-24 Ekim, Eskişehir. Göz, K. Gülen (2011). “Tasarım Disiplinlerinin Sınırlarının Belirsizleşmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.Gürhan, Mert (2007). “Resim-İş Öğretmenliği Programında Fotoğrafın İşlevi ve Yeri”, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Hazır, Meltem (2006). “Giysi Tasarımında Görsel ve Dokusal Elementler: Pilise ve Drapeler”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.Hiramitsu, Chikako (2005). “Japanese Tradition in Isssey Miyake”. Design Discourse, Number:1 (1), p.35-43.Işıngör, Mümtaz, Erol Eti, ve Mustafa Aslıer. Resim-1 Temel Sanat Eğitimi Resim Teknikleri Grafik resim (1. Baskı). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi,1986İslamoğlu, A.H., Alnıaçık, Ü.,. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Beta yay.,2016İşbilen, Ayşe (2007). “Moda Tasarımında Anlatı ve Kültürel Kaynakları”. Kültürel Değişim, Gelişim ve Hareketlilik Dergisi, 10-15 Eylül. Ankara: Atatürk Kültür, Dil Ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, s.353-366.Karacan, Berna (2017). “Görsel İletişim Tasarımı Açısından Afiş Çözümlemeleri: Uluslararası İstanbul Film Festivali Afişleri”, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.Kandinski, Vasili . Sanatta Zihinsellik Üstüne. (Çeviren: Tevfik Turan). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları,1993Kawamura, Yuniya (2004). The Japanese Revolution in Paris Fashion”, Fashion Theory, Number:8 (2), p.195-223. MEGEP (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi). (2007). Fotoğraf ve Grafik, Tasarı İlkeleri. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.MEGEP (Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi). (2011). Grafik ve Fotoğraf, Renk. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. Mehrali, Nuray (2015). “Moda Akımlarının, Giysi Koleksiyonu Oluşum Sürecine Etkisinin Araştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Orsborne, Amy. Moda Geçmişten Günümüze Giyim Kuşam ve Stil Rehberi, (Çeviren: Duygu Özen), İstanbul: Kaknüs Yayınları,2013Özaslan, Sakine (2014). “1970-1990 Yılları Arasında Sinemanın Toplumsal Ve Sosyolojik Açıdan Moda Üzerindeki Etkileri”, Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Özer, Deniz (2012). “Toplumsal Düzenin Oluşmasında Renk ve İletişim”, ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Sayı:3 (6), s.269-281.Özkan, Zeliha Canan (2008). “Temel Tasarım Eğitimi ve Dijital Ortam”, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Özüdoğru, Şakir (2017). “Modada Melezleşme Olgusu ve Japon Moda Tasarımcıları Örneği”, Sanat ve Tasarım Dergisi, Sayı:19, s.123 – 137.Pektaş, Hafize (2008). “Moda ve Küreselleşme”, Çatışma ve İşbirliği Kaynağı Olarak Küreselleşme Sempozyumu 13-16 Mayıs, Girne Amerikan Üniversitesi, K.K.T.C.Seivewright, Simon. Moda Tasarımında Araştırma ve Tasarım. (Çeviren: Burcu Bakın), İstanbul: Bilnet Matbaacılık, 2013Sezgin, Şerife ve Önlü, Nesrin (1992). “Tekstilde Tasarım Olgusu”, Tekstil Ve Mühendis Dergisi, Yıl: 6, Sayı:32, s.84-89.Süngüoğlu, Aslı Tania (2013). “Giysi Tasarımında Sürrealist Etkilerin Yansıtılma Süreci”, Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.Turgut, İhsan. Sanat Felsefesi, İzmir: Üniversite Kitabevi, 1993Uçak, Nevin (2016). “1980’lerden Günümüze Moda ve Türkiye’de Moda Fotoğrafçılığı”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbulÜner, Özlem. Resmin Temelleri (1. Baskı). İstanbul: Say Yayınları, 2010Yetmen, Gözde (2016). “Moda tasarımında Temel Tasarım Öğelerinin Önemi”, İdil Dergisi, Sayı:5 (22), s.735 – 748.Yolcu, Enver. Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri, (1. Baskı), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2004Watson, Linda. Modaya Yön Verenler, (Çeviren: Güneş Ayas), İstanbul: Güncel Yayıncılık, 2007E-KAYNAKLARÇalhan, Rabia. (2015). 80’ler Modasına Bir Bakış. http://stilika.com/80ler-modasina-bir-bakis/, Erişim Tarihi: 02.06.2018.Demir, Mucize. (2014). Tasarım Öğe ve İlkeleri. http://tasarimveilkeleri.blogspot.com/, Erişim Tarihi: 30.05.2018.Gürsel, Derya. (2014). http://www.arkitera.com/haber/22589/principles-of-design, Erişim Tarihi: 25.05.2018.Güven,Metin.(2016).Temel Tasarım İlkeleri, Tasarımın 5 İlkesi. http://www.teknolojivetasarim.org/ temel-tasarim-ilkeleri-tasarimin-5-ilkesi-pdf/, Erişim Tarihi: 29.05.2018.Kaynar, Aslı İdil. (2017). Modada Rei Kawakubo Farkı. https://infojaponya.com/2017/11/10/rei-kawakubo-farki/, Erişim Tarihi: 14. 05.2018Kurt, Akif. (2016). Tasarımın İlkeleri. http://dijitalmedyauzmanligi.com/dijital-pazarlama/tasarimin-ilkeleri/, Erişim Tarihi: 30.05.2018.URL1.http://www.wikizero.net/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvMTk4MCdsZXIjTW9kYQ, Erişim Tarihi: 02.06.2018.URL 2. http://bonemagazine.com/tr/entry/pleats-please, Erişim Tarihi: 21.05.2018.Okçuoğlu, Heval. (2012). “Japon Tasarımcı Issey Miyake’nin En Büyük Hayalini Hayata Geçirdiği ‘Pleats Please’ Koleksiyonu Kendi Kitabına Kavuşuyor”, http://bonemagazine.com/tr/entry/pleats-please, Erişim Tarihi: 21.05.2018.Yaşar,Beheşti.(2015).“10 Temel Tasarım İlkesi”,http://www.tasarimgunlukleri.com/2015/09/17/tasarim-prensipleri/, Erişim Tarihi: 30.05.2018.
ŞEKİL E-KAYNAKLARŞekil-1 (https://tr.pinterest.com/pin/461619030529934418/), Erişim Tarihi:12.09.2018Şekil-2 (https://www.metmuseum.org/art/collection/search/102878?sortBy=Date& who=Miyake+Design+Studio%24Miyake+Design+Studio%7cMiyake+Issey%24Issey+Miyake&ft=issey+miyake&offset=60&rpp=20&pos=61), Erişim Tarihi:15.09.2018Şekil -3 (https://tr.pinterest.com/pin/758434393469452579/), Erişim Tarihi:23.09.2018Şekil -4 (https://www.europeana.eu/portal/en/search?view=grid&q=%C4%B1ssey+miyake& qf%5B%5D=1980&f%5BTYPE%5D%5B%5D=IMAGE), Erişim Tarihi:16.10.2018Şekil -5 (https://www.semiyebottan.com/temel-beden-uzerine-model-uygulama-onu-robali-karpuz-kollu-bluz.html), Erişim Tarihi:26.11.2018Şekil-6 (http://sites.fitnyc.edu/depts/museum/Japan_Fashion_Now/1980s.html), Erişim Tarihi:14.10.2018Şekil-7(https://www.europeana.eu/portal/en/record/2048232/europeana_fashion_55324727 _jpg.html?q=%C4%B1ssey+miyake), Erişim Tarihi:11.09.2018Şekil-8(https://tr.depositphotos.com/12560294/stock-photo-green-n-tree-bark-texture.html), Erişim Tarihi:12.09.2018Şekil-9(https://www.europeana.eu/portal/en/record/2048221/10918x1y138454.html?q=% C4 %B1ssey+miyake#&gid=1&pid=1), Erişim Tarihi:05.09.2018Şekil-10(https://www.artsonia.com/museum/art.asp?id=14532790&project=416134& gallery=y), Erişim Tarihi:03.10.2018Şekil-11 (https://www.europeana.eu/portal/en/search?page=60&q=%C4%B1ssey+miyake), Erişim Tarihi:10.10.2018Şekil-12 (http://artiscuola.blogspot.com/2011/03/prospettiva-aerea-con-gradazioni-di.html), Erişim Tarihi:03.09.2018Şekil-13 (https://www.europeana.eu/portal/en/search?q=issey&view=grid),Erişim Tarihi:10.10.2018Şekil-14 (https://sites.fitnyc.edu/depts/campus-directory/), Erişim Tarihi: 18.09.2018Şekil-15 (https://www.europeana.eu/portal/en/search?q=issey&view=grid),Erişim Tarihi:10.10.2018Şekil-16 (https://www.europeana.eu/portal/en/search?q=issey&view=grid),Erişim Tarihi:10.10.2018Şekil-17 (https://tr.pinterest.com/search/pins/?q=%C4%B1ssey%20miyake%201984&rs= typed&term_meta[]=%C4%B1ssey%7Ctyped&term_meta[]=miyake%7Ctyped&term_meta[]=1984%7Ctyped, Erişim Tarihi: 09.09.2018Şekil-18(https://www.metmuseum.org/searchresults#!/search?q=%C4%B1ssey%20 miyake%201985, Erişim Tarihi:09.09.2018