TURİZM GELİŞİM YAKLAŞIMLARI KAPSAMINDA YEREL HALKIN TURİZME YÖNELİK ALGI VE TUTUMLARI: MAZI KÖYÜ-TÜRKBÜKÜ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Yapısı itibariyle ekonomik, çevresel ve sosyo-kültürel boyutları ile çok sayıda olumlu ve olumsuz etkiye sahip bir sektör konumunda olan turizmin yerel halkı da etkileyen yönü alan yazında sıkça araştırılan konular arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın temel varsayımı turizmde farklı gelişim düzeyine sahip bölgelerde yaşayan yerel halkın turizme yönelik algı ve tutumlarının da farklı olduğudur. Bu amaçla çalışmada turizmde farklı gelişim düzeyine sahip iki bölgede (Mazı Köyü ve Türkbükü) yaşayan yerel halkın farklı algı ve tutumlara sahip olup olmadığı Butler’ın “Turizm Yaşam Döngü Modeli” ve Doxey’in “Tolerans Modeli” kapsamında değerlendirilmektedir. Araştırmaya katılan 30 katılımcıya yarı yapılandırılmış, nitel araştırma özelliklerine uygun ve araştırma konusuna yönelik 10 adet soru sorulmuş ve elde edilen veriler gömülü teori yaklaşımı kapsamında analiz edilmiştir. Çalışma sonuçları seçilen iki bölge halkının turizme yönelik algı ve tutumlarında ciddi farklılıkların olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler:

turizm, algı, tutum, yerel, halk

PDF

___

KAYNAKÇA ABLER, R., JANELLE, D., PHILBRICK ve SOMMER, J. (1975), Human Geography in a Shrinking World, North Scituate, MA, Duxbury Press
AJZEN, I. ve FISHBEIN, M. (1970), The Prediction of Behavior From Attitudinal and Normative Variables, Journal of Experimental Social Psychology, S.6, ss.466-487.
AJZEN, I. ve FISHBEIN, M. (1980), Understanding Attitudes and Predicting Social Behaviour. Englewood Cliffs, NJ, Prentice Hall
AKOVA, O. (2006), Yerel Halkın Turizmin Etkilerini Algılamalarına ve Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma, Akademik İncelemeler Dergisi, cilt. 2, S.1, ss.1-18.
ALTINTAŞ, V. (2010), Turizm Gelişiminin Yerel Halkın Yaşam Kalitesi Üzerine Etkileri: Alanya Bölge Modeli, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Antalya
AP, J. ve CROMPTON, J.L. (1998), Developing and Testing a Tourism Impact Scale, Journal of Travel Research, cilt.37, S.2, ss.120-130.
ATAMAN, Y.E. (2010), Sürdürülebilir Turizm Bağlamında Toplum Temelli Turizm: Dünyadaki Uygulama Örnekleri ve Türkiye, Kültür ve Turizm Bakanlığı Dış İlişkiler ve AB Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Uzmanlık Tezi, Ankara
AVCI, N. (2007), Turizmde Taşıma Kapasitesinin Önemi, Ege Akademik Bakış, cilt.7, S.2, ss.485-501.
AVCIKURT, C. (2009), Turizm Sosyolojisi Genel ve Yapısal Yaklaşım, Detay Yayıncılık, Ankara, 4. Baskı
BİLİM, Y. ve ÖZER, Ö. (2013), Yerel Halk Gözüyle Konya’da Turizmin Önemi ve Ekonomik, Sosyal, Çevresel Etkileri, (Bildiri) Ulusal Kop Bölgesel Kalkınma Sempozyumu, (ss.14-16), Konya
BRIDA, J.G., DISEGNA, M. ve OSTI, L. (2014), Residents’ Perceptions of Tourism Impacts and Attitudes Towards Tourism Policies, Tourismos: An Internatıonal Multıdıscıplınary, Journal of Tourısm, cilt.9, S.1, ss.37-71.
BRUNT, P. ve COURTNEY, P. (1999), Host Perceptions of Sociocultural Impacts, Annals of Tourism Reseach, cilt.26, S.3, ss.493-515.
BUTLER, R.W. (1980), The Concept of a Tourist Area Cycle of Evolution: Implications for Management of Resources, Canadian Geographer , cilt.24, S.1, ss.5–12.
CANEDAY, L. ve ZEIGER, J. (1991), The Social, Economic and Environmental Costs of Tourism to a Gaming Community As Percieved by Its Residents, Journal of Travel Research. cilt.30, S.2, ss.45-50.
CARMİCHAEL, Barbara. A. (2000), A Matrix Model for Resident Attitudes and Behaviours in a Rapidly Changing Tourist Area, Department of Geography and Environmental Studies, Wilfrid Laurier University, Waterloo, Ontario, Canada, Tourism Management S.21, ss.601-611.
CHILI, N.S. (2015), Perceptions and Attitudes of the Community Towards Tourism Impacts and Sustainable Development, The Case Study of Empophomeni in Pietermaritzburg, South Africa.
COOPER, C. (2011), Tourism Area Life Cycle, Butler R.W. Emeritus Professor Strathclyde Business School, University of Strathclyde. Contemporary Tourism Reviews, Goodfellow Publishers Limited, Woodeaton, Oxford
ÇETİNKAYA, G. ve DEDEMEN, O. (2013), Golf Turizmine Yönelik Yerel Halkın Algılarının Belirlenmesi: Antalya/Belek Örneği, Turizm Araştırma Dergisi. cilt.2, S.1, ss.1-26.
DELAMERE, T.A. (2001), Development of a Scale to Measure Resident Attitudes Toward the Social Impacts of Community Festivals, Part II. Verification of The Scale, Event Management. S.7, ss.25-38.
DOĞAN, Z.H. (1989), Forms of Adjustment. Sociocultural Impacts of Tourism, Annals of Tourism Research, S.16, ss.216-236.
DOXEY, G.V. (1975), “A Causation Theory of Visitor-Resident Irrıtation: Methodology and Research Inference.” (Bildiri). Proceedings of The 6th Annual Conference of the Travel Research Association. Travel Research Association. (ss.195-98). San Diego, C.A.
DRAPER, J., WOOSNAM, K.M. ve NORMAN, W.C. (2011), Tourism Use History: Exploring a New Framework for Understanding Residents’ Attitudes Toward Tourism, Journal of Travel Research. S.50, ss.64-77.
EREN, R. ve AYPEK, N. (2012), Kırsal Turizm Bölgesinde Yerel Halkın Turizmin Gelişimine Karşı Tutumları: Cumalıkızık Köyü Örneği, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, cilt.2, S.2, ss.43-47.
FAULKNER, B. ve TIDESWELL, C. (1997), A Framework for Monitoring Community Impacts of Tourism, Journal of Sustainable Tourism, cilt.5, S.1, ss.3-28.
GARCIA, A.F., FERNANDEZ, M.A.P., VARQUEZ, A.B. ve MACIAS, R.C. (2016), Residents’ Perceptions of Tourism Development in Benalmadena (Spain), Tourism Management. S.54, ss.259-274.
GÜRBÜZ, A. (2002), Turizmin Sosyal Çevreye Etkisi Konusunda Bir Araştırma, Karabük Üniversitesi Safranbolu Meslek Yüksek Okulu Teknoloji Dergisi. cilt.1, S.2, ss.49-59.
GÜRSOY, D. ve RUTHERFORD, D.G. (2004), Host Attitudes Toward Tourism: An Improved Structural Model, Annals of Tourism Research. cilt.31, S.3, ss.495-516.
GÜRSOY, D., JUROWSKI, C. ve UYSAL, M. (2002), Resident Attitudes: A Structural Modeling Approach, Annals of Tourism Research. S.29, ss.79-105.
HARRILL, R. (2004), Residents’ Attitudes Toward Tourism Development: A Literature Review With Implications For Tourism Planning, Journal of Planning Literature. Cilt.18, S.1, ss.1-16.
HINES, J.M., HUNGERFORD, H.R. ve TOMERA, A.N. (1986/87), Analysis and Synthesis of Research on Responsible Environmental Behaviour: A Meta-Analysis in, The Journal of Environmental Education, S.18, ss.1-9.
KEOGH, B, (1990), Public Participation in Community Tourism Planning, Annals of Tourism Research, cilt.17, S.3, ss.449-465.
KO, D.W. ve STEWARD, W.P. (2002), A Structural Equation Model of Residents’ Attitudes for Tourism Development, Tourism Management, S.23, ss.521-530.
KOZAK Akoğlan, M., EVREN, S. ve ÇAKIR, O. (2013), Tarihsel Süreç İçinde Turizm Paradigması, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, cilt.24, S.1, ss.7-22. KOZAK, M. (2014), Bilimsel Araştırma. Tasarım, Yazım ve Yayım Teknikleri, Detay Yayıncılık, Ankara
LANGEHEINE, R. ve LEHMANN, J. (1986), Die Bedeutung Der Erziehung für Das Umweltbewußtsein, Kiel.
LANGFORD, S.V. ve HOWARD, D.R. (1994), Developing a Tourism İmpact Attitude Scale, Annals of Tourism Research, S.21, ss.121-139.
MADRIGAL, R. (1993), A Tale of Tourism in Two Cities, Annals of Tourism Research,S.20, ss.336-353.
MASON, P. ve CHEYNE, J. (2000), Residents' Attitudes to Proposed Tourism Development, Massey University, New Zealand, Annals of Tourism Research, cilt.27, S.2, ss.391-411.
MATHIESON, A. ve GEOFFREY, W. (1992), Tourism: Economic, Physical and Social İmpacts, Longman, New York
MILMAN, A. ve PIZAM, A. (1988), Social Impact of Tourism on Central Florida, Annals of Tourism Research, cilt.15, S.2, ss.191-204.
ÇELİKKANAT, N. (2014), Yerel Halkın Turizme Bakış Açısı: Bodrum İlçesi Örneği, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara
NUNKOO, R. ve RAMKISSOON, H. (2010), Resident’s Satisfaction with Community Attributes and Support for Tourism, Journal of Hospitality and Tourism Research, S.35, ss.171-190.
NUNKOO, R., SMITH, S.L.J. ve RAMKISSOON, H. (2013), Residents’ Attitudes to Tourism: A Longitudinal Study of 140 Articles from 1984 to 2010, Journal of Sustainable Tourism. S.21, ss.5-25.
PEKPAK, H.E. (2012), Kıyı Alanlarında Turizm Odaklı Mekânsal Gelişim, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Uzmanlık Tezi, Ankara
PERDUE, R.R., LONG, P.T. ve ALLEN, L. (1990), Residents Support for Tourism Development, Annals of Tourism Research, cilt.17, S.4, ss.586-99.
RICHARDSON, S.L. (1991), Colorado Community Tourism Action Guide, University Of Colorado, Boudler
SAVERIADES, A. (2000), Establishing the Social Tourism Carrying Capacity for the Tourist Resorts of the East Coast of the Republic of Cyprus, Tourism Management. SS.21, ss.147-156.
SHAFAEI, F. ve MOHAMED, B. (2015), A Stage-Based Model Development Study on Tourism Social Impact Assessment, School of Housing, Building and Planning, Universiti Sains Malaysia. International Journal of Scientific and Research Publications. cilt.5, S.3, ss.1-26.
SHARPLEY, R. (2014), Host Perceptions of Tourism: A Review of the Research, Tourism Management, S.42, ss.37-49.
SNAITH, T. ve HALEY, A.J (1999), Residents’ Opinions of Tourism Development in the Historic City of York, Tourism Management, cilt.20, S.5, ss.595-603.
SNAITH, T. ve HALEY, A.J. (1994), Tourism’s Impact on Host Lifestyle Realities, Tourism: The State of the Art. A.V. Seaton, (Ed) Jenkins C.L., Jhon Wiley and Sons, Chichester.
STYNES, J.D. (1997), Economıc Impacts of Tourısm: A Handbook for Tourism Professionals, Illinois Bureau of Tourism and Illinois Department of Commerce and Community Affairs, Michigan State University
TEYE, V., SÖNMEZ, S.F. ve SARIKAYA, E. (2002), Residents’ Attitudes Towards Tourism Development, Annals of Tourism Research, cilt.29, S.3, ss.668-688.
TÜRKER Özaltın, G. ve TÜRKER, A. (2014), Yerel Halkın Turizm Etkilerini Algılama Düzeyi Turizm Desteğini Nasıl Etkiler: Dalyan Destinasyonu Örneği, Electronic Journal Of Vocational Colleges-May.
VAR, T., KENDALL, K.W. ve TARAKÇIOĞLU, E. (1985), Resident Attitudes Towards Tourists in Turkish Resort Town, Annals of Tourism Research, cilt.12, S.4, ss.652-658.
WOOSNAM, K.M. (2012), Using Emotional Solidarity to Explain Residents’ Attitudes Tourism and Tourism Development, Journal of Travel Research, S.51, ss.315-327.
YOUNG, T., THYNE, M. ve LAWSON, R. (1999), Comparative Study of Tourism Perceptions, Annals of Tourism Research, cilt.26, S.2, ss.442-445.