Mihriban CİNDİLOĞLU DEMİRER, Çelebi YAŞAR

ETİK LİDERLİĞİN YENİLİKÇİ İŞ DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE DUYGUSAL BAĞLILIĞIN ROLÜ

Çalışmanın amacı, etik liderliğin yenilikçi iş davranışı üzerindeki etkisini ve duygusal bağlılığın bu iki değişken arasındaki aracılık rolünü belirlemektir. Araştırmanın örneklemi Çorum ilindeki tekstil işletmelerinde görev yapan toplam 333 çalışandan oluşmaktadır. Duygusal bağlılığın etik liderlik ve yenilikçi iş davranışı üzerinde ilişkisi ve etkisinin olup olmadığını belirlemek için, yapısal eşitlik modeli testinde sıklıkla kullanılan AMOS paket programı ile analiz yapılmıştır. Analiz sonucunda etik liderliğin yenilikçi iş davranışı ile anlamlı ve pozitif bir ilişki ve etkisi olduğu tespit edilmiştir. Etik liderliğin duygusal bağlılık ile duygusal bağlılığın ise yenilikçi iş davranışı ile ilişkisi ve etkisi olmadığı tespit edilmiştir. Sonuç itibariyle duygusal bağlılık bu ilişkide aracılık rolü üstlenmemektedir, sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın bulguları sonuç kısmında yorumlanmış ve ilgili öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Etik Liderlik, Yenilikçi İş Davranışı, Duygusal Bağlılık, Aracı Etki, Yapısal Eşitlik Modellemesi

Effect of Ethical Leadership on Innovative Work Behavior: Role of Affective Commitment

The purpose of study is to determine the effect of ethical leadership on innovative work behavior and to investigate whether affective commitment plays a mediating role between these two variables. The sample of this research consisted of 333 of employees working in textile enterprises. The results of with the AMOS package program, which is frequently used in structural equation model testing, it is determined that affective commitment plays a partial mediating role on the interaction between ethical leadership and innovative work behavior. As a result of the analysis, it is found that ethical leadership has a positive interaction with innovative work behavior. It has been determined that ethical leadership has no relation and effect with affective commitment, and emotional commitment with innovative work behavior. As a result, affective commitment does not play a mediating role in this relationship. The findings of the research were interpreted in the conclusion part and relevant suggestions were presented.

Keywords:

Ethical Leadership, Innovative Work Behavior, Affective Commitment, Mediating Effect, Structural Equation Modeling,

PDF

___

Ağızan, K. ve Bayramoğlu, Z. (2020). Tarım işletmelerinde duygusal bağlılığın yenilikçilik iş davranışına etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(2), 162-171. doi: 10.33462/jotaf.598091
Akay, D. ve Çetin G. G. (2021). Sağlık çalışanlarında etik lider algısının bireysel yenilikçilik düzeyi üzerindeki etkisi. Journal of Organizational Behavior Review, 3(1), 1-18. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1230639
Akdoğan, A. ve Demirtaş, Ö. (2014). Etik liderlik davranışlarının etik iklim üzerindeki etkisi: örgütsel politik algılamaların aracı rolü. AKÜ İİBF Dergisi, XVI(1), 107-123. doi: 10.5578/jeas.7819
Alkan, D. P. (2016). Etik Liderlik. İstanbul: Derin Yayınları.
Allen, N. J. and Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18. doi: 10.1111/j.2044-8325.1990.tb00506.x
Aslan, Ş. (2013). Geçmişten günümüze liderlik kuramları (Sağlık yönetimi bakış açısıyla). Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları.
Aydın, E. ve Basım, H. N. (2019). Sosyal öğrenme kuramı. S. Yürür (Ed.). Örgütsel davranış kuramları içinde, (s. 159-186). İstanbul: Beta Yayıncılık.
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist. 28(2), 117-148. doi: 10.1207/s15326985ep2802_3
Brown, E. M. ve Treviño, K. L. (2006). Ethical leadership: A review and future directions, The Leadership Quarterly 17, 595-616. doi: 10.1016/j.leaqua.2006.10.004
Brown, M. E., Trevino, L. K., and Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 97, 117-134. doi: 10.1016/j.obhdp.2005.03.002
Cindiloğlu Demirer, M. (2020). Yapısal ve psikolojik güçlendirmenin kariyer tatmini ve yenilikçi iş davranışı üzerine etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(1), 165-184. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/967201
Connock, S., and Johns T. (1995). Ethical leadership. London: Institute of Personnel and Development.
Çalışkan, A. ve Urtekin, S. (2019). Yenilikçi davranışların bireylerin işten ayrılma niyetine etkisi, çalışma arkadaşları ile çatışmanın aracılık rolü üzerine mersin ili serbest muhasebeci mali müşavirlerine ve muhasebe çalışanlarına yönelik bir araştırma. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4(1), 19-34. Erişim adresi: http://tursbad.hku.edu.tr/tr/download/article-file/705849
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2014), Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Damanpour, F. ve Schneider, M. (2008). Characteristics of Innovation and Innovation Adoption in Public Organizations: Assessing the Role of Managers. JPART, 19, 495-522. doi: 10.1093/jopart/mun021
Dedeoğlu, B., Çeli̇k, S., İnanır, A. ve Altay, H . (2016). Etik liderlik, örgütsel bağlılık ve iş tatmini arasındaki ilişkide: cinsiyet ve çalışma süresinin farklılaştırıcı (moderate) rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(4), 45-70. doi: 10.11611/yead.282215
Demirdağ, G. E. ve Ekmekçioğlu, E. B. (2015). Etik iklim ve etik liderliğin örgütsel bağlılık üzerine etkisi: Görgül bir araştırma. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 17(1), 197-216. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/287197
Demirtaş, Ö. ve Akdoğan, A. A. (2015). The effect of ethical leadership behavior on ethical climate, turnover intention, and affective commitment. Journal of Business Ethics, 130(1), 59-67. doi: 10.1007/s10551-014-2196-6
Demirtaş, Ö. (2020). Etik liderlik. S. Polatcı (Ed.). Kuramsal temelleriyle örgütsel davranış ölçekleri rehberi içinde (s.109-115). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Dhar, R. L. (2016). Ethical leadership and its impact on service innovative behavior: The role of LMX and job autonomy. Tourism Management, 57, 139-148. doi: 10.1016/j.tourman.2016.05.011
Eroğluer, K. ve Özer, Y. (2015). Etik liderlik davranışlarının algılanan örgüt iklimi üzerine etkisine yönelik bir uygulama: İş yaşamında yalnızlık duygusunun aracılık etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1), 280-308. Erişim adresi: https://isarder.org/isardercom/2015vol7issue1/vol.7_issue.1_article015_full_text.pdf
Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Felsefe Yöntem-Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Janssen, O. (2000). Job demands, perceptions of effort-reward fairness and innovative work behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73(3), 287-302. doi: 10.1348/096317900167038
Javed, B., Khan, A.K., Arjoon, S., Mashkoor, M., ve Haque, A.U. (2018). Openness to Experience, Ethical Leadership, and Innovative Work Behavior. Journal of Creative Behavior, 54(1), 211-223. doi: 10.1002/jocb.360
Hakimian, F., Farid, H., Ismail, M.N. and Nair, P.K. (2016). Importance of commitment in encouraging employees’ innovative behaviour. Asia-Pacific Journal of Business Administration, 8(1), 70-83. doi: 10.1108/APJBA-06-2015-0054
Harvey, E., Smith, A. and Sims, P. (2003). Leading to Ethics. Dallas: The Walk the Talk Company.
Hatcher, T. (2004). Environmental Ethics As An Alternative For Evaluation Theory in For Profit Business Context. Evaluation and Program Planning, 27, 357-363. doi: 10.1016/j.evalprogplan.2004.04.009
Hunt, Shelby D., Wood, Van R. & Chonko, Lawrance B., (1989). Corporate Ethical Values and Organizational Commitment in Marketing. Journal of Marketing, 53(3), 79-90. doi: 10.2307/1251344
Iqbal, Z. A., Abid, G., Contreras, F., Hassan, Q. & Zafar, R. (2020). Ethical Leadership and Innovative Work Behavior: The Mediating Role of Individual Attributes. Journal Open Innovation Technology Market and Complexity, 6(3-68). 1-15. doi: 10.3390/joitmc6030068
Freeman, R. E. & Stewart, L. (2006). Developing ethical leadership. Business Roundtable Institute for Corporate Ethics, 2-15. Erişim adresi: http://www.corporate-ethics.org/pdf/ethical_leadership.pdf
Kim, M. J. ve Kim, B. J. (2020). The performance implications of job insecurity: the sequential mediating effect of job stress and organizational commitment, and the buffering role of ethical leadership. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(7837), 2-16. doi: 10.3390/ijerph17217837
Küçüksüleymanoğlu, R. ve Çelik, N., (2014). Ortaöğretim kurumları yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Zeitschrift Für Die Welt Der Türken 6(3), 19-43. Erişim adresi: https://www.dieweltdertuerken.org/index.php/ZfWT/article/viewArticle/602
Marangoz, M. (2016). Girişimcilik, İstanbul: Beta Yayıncılık.
Mathieu, J. E. ve Zajac, D. (1990). A review and meta-analysis of the antecedents, correlations, and consequences of organizational commitment. Psychological Bulletin, 108(2), 171-194. doi: 10.1037//0033-2909.108.2.171
Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları, Ankara: Detay Yayıncılık.
Meyer, P. J., Allen, J. N. ve Smith, A. C. (1993). Commitment to organizations and occupations: extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78(4), 538-551. doi: 10.1037/0021-9010.78.4.538
Meyer, J. P., Stanley D. J, Herscovitch L ve Topolnytsky, L. (2002). Affective, continuance, and normative commitment to the organization: A meta-analysis of antecedents, correlates, and consequences. Journal of Vocational Behavior, 61(1), 20-52. doi: 10.1006/jvbe.2001.1842
Montani, F., Battistelli, A. ve Odoardi, C. (2015). Proactive goal generation and innovative work behavior: the moderating role of affective commitment, production ownership and leader support for innovation. The Journal of Creative Behavior, 51(2), 107-127. doi: 10.1002/jocb.89
Mowday, R. T., Steers, M. R. ve Porter, W. L. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14, 224-247. doi: 10.1016/0001-8791(79)90072-1
Mumford, D. M. (2000). Managing creative people: Strategies and tactics for innovation. Human Resource Management Review, 10(3), 313-351. doi: 10.1016/S1053-4822(99)00043-1
Negiş Işik, A. (2020). Ethical Leadership and School Effectiveness: The Mediating Roles of Affective Commitment and Job Satisfaction. International Journal of Educational Leadership and Management, 8(1), 60-87. doi: 10.17583/ijelm.2020.4114
Piccolo, R. F., Greenbaum R, den Hartog D. N and Folger R. (2010). The relationship between ethical leadership and core job characteristics. Journal of Organizational Behavior, 31(2-3), 259-278. doi: 10.1002/job.627
Porter, L. W., Steers R. M, Mowday R. T ve Boulian P. V. (1974). Organizational commitment, job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians, Journal of Applied Psychology, 59(5), 603-609. doi: 10.1037/h0037335
Resick, C. J., Hanges, P. J., Dickson, M. W., ve Mitchelson, J. K. (2006). A cross-cultural examination of the endorsement of ethical leadership. Journal of Business Ethics, 63(4), 345-359. doi: 10.1007/s10551-005-3242-1
Scott, G. Susanne and Bruce, A. Reginald (1994). Determinants of innovative behavior: a path model of individual innovation in the workplace. Academy of Management Journal, 37(3), 580-607. doi: 10.2307/256701
Tekin, İ.Ç. ve Akgemci, T. (2019). Örgütsel bağlılığın yenilikçi iş davranışına etkisi. BMIJ, 7(4), 1709-1739. doi: 10.15295/bmij.v7i4.1189
Trevino, L.K ve Brown M.E. (2004). Managing to be ethical: Debunkingfive business ethics myths. Academy of Management Executive, 18(2), 69-81. doi: 10.5465/ame.2004.13837400
Tu, Y. D. ve Lu, X. X. (2013). How ethical leadership influence employees’ innovative work behavior: A perspective of intrinsic motivation, ‘erratum’. Journal of Business Ethics, 116(2), 441-455. doi: 10.1007/s10551-012-1509-x
Ülgen, H. ve Mirze, S. K. (2007). İşletmelerde stratejik yönetim, İstanbul: Arıkan Yayıncılık.
Yılmaz, H. (2015). Stratejik inovasyon yönetimi, İstanbul: Beta Yayıncılık.
Yıldız, M. L. (2019). Etik liderlik ve örgütsel adalet: iletişim tatmininin aracı rolü. İş Ahlakı Dergisi, 12(1), 75-112. doi: 10.12711/tjbe.2019.12.1.0122
Zahra, T. T., Ahmad, H. M. and Ajmal W. (2017). Impact of ethical leadership on innovative work behavior: mediating role of self-efficacy. Journal of Behavioural Sciences, 27(1), 93-107. doi: 10.3390/ejihpe11030071
Wasti, S. A. (2002). Affective and continuance commitment to the organization: test of an integrated model in the Turkish context. International Journal of Intercultural Relations, 26, 525-550. doi: 10.1016/S0147-1767(02)00032-9
Xerri, J. M. and Brunetto, Y. (2013). Fostering innovative behaviour: the importance of employee commitment and organizational citizenship behaviour. The International Journal of Human Resource Management, 24(16), 3163-3177. doi: 10.1080/09585192.2013.775033
Türk Dil Kurumu. (2021, 15 Ocak). Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
Çorum Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü. (2021, 18 Ocak). Erişim adresi: https://www.corumosb.org.tr/FirmaListele.aspx