Tek Parti Dönemi Uzun Mehmet Kömür Bayramı Kutlamaları

Bu makale tek parti döneminde millileştirilen Zonguldak kömür ocaklarının milli tarihinin yazılabilmesi için yapılan çalışmaları incelemektedir. Zonguldak Halkevi tarafından yürütülen çalışma sonunda Uzun Mehmet'in Türkiye'de kömürü ilk bulan kişi olduğu tespit edilmiş ve kömürün bulunuş tarihi olarak belirlenen 8 Kasım günü Kömür Bayramı ilan edilmiştir.

Uzun Mehmet Coal Festival Celebrations during the Single Party Period

This article examines the first attempt to write the historyof Zonguldak coal mining after it was nationalized in the single party period of Turkish republic . The study led by Zonguldak People's House identified Uzun Mehmet as the man who discovered coal on November 8, 1829 and consequently November 8 was declared as Coal Festival Day in Turkey.

PDF

___

Arşiv Belgeleri ve Resmi Yayınlar
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) Dahiliye Nezareti Mektubi Kalemi (DH.MKT). 1043/50.
ZAMAN, Ekrem Murat, Özel Arşiv, Başbakanlıktan Zonguldak Valiliğine gönderilen 03.06.1933 tarihli arşiv belgesi.
Müstakil Bolu Sancağı Salname-i Resmisi 1334 Sene-i Hicriyesine Mahsus.
Cumhuriyetin On yılında Zonguldak ve Maden Kömür Havzası. Zonguldak: T.C. Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası, 1933.
Gazete ve Dergiler
Akşam,2 Temmuz 1932; 8 Teşrinisani 1932.
Cumhuriyet, 8 Teşrinisani 1932; 9 Teşrinisani 1932; 9 Aralık 1932; 9 Kasım 1934; 9 Kasım 1937; 9 Kasım 1938; 9 Kasım 1942; 9 Ağustos 1945; 3 Eylül 1945; 9 Kasım 1946; 9 Kasım 1947.
Doğu,3 Kasım 1960.
HakimiyetiMilliye,9 İkinciteşrin 1932.
Halk Dostu, 8 Kasım 1950; 9 Kasım 1950.
Küçük Gazete, 10 Kasım 1952; 9 Kasım 1953; 8 Kasım 1954; 9 Kasım 1956; 8 Kasım 1957, 9 Kasım 1957; 9 Kasım 1957; 8 Kasım 1958; 9 Kasım 1959; 9 Kasım 1960. Ocak,8 Kasım 1946.
Sabah, 13 Kanunu Evvel 1319.
Sabah, 9 Kasım 1951; 8 Kasım 1952; 9 Kasım 1952; 6 Kasım 1953; 9 Kasım 1953; 9 Kasım 1954; 8 Kasım 1955; 9 Kasım 1955; 8 Kasım 1956; 6 Kasım 1958; 7 Kasım 1958; 7 Kasım 1959;, 9 Kasım 1959.
Uzun Mehmet,8 Kasım 1948.
Yeni Zonguldak, 5 Kasım 1952; 8 Kasım 1952.
Zonguldak, 12 Sonteşrin 1929; 20 Sonteşrin 1930; 8 Şubat 1931; 12 Songüz 1934; 8 Sonteşrin 1935; 9 Sonteşrin 1935; 23 Sonteşrin 1935; 25 Sonteşrin 1935; 10 İlkteşrin 1936; 22 Sonteşrin 1937; 11 Kasım 1946; 8 Kasım 1947; 22 Kasım 1949; 10 Kasım 1950; 8 Kasım 1951.
Kitap ve Makaleler
ALKAN, Mehmet Ö, "En Doğru Bildiklerimizden Kuşkulanmak-5 23 Nisan'ın Gayri Resmi Tarihi", Toplumsal Tarih, Sayı 208, Nisan 2011, s. 52-62.
ALKAN, Mehmet Ö, "En Doğru Bildiklerimizden Kuşkulanmak-6 Osmanlı İdman Bayramı'ndan Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı'na, Toplumsal Tarih, Sayı 211, Temmuz 2011, s. 30-39.
ASLAN, Demo Ahmet,Cumhuriyet'in Törensel Meşruiyeti: Ulus-Devlet inşa Sürecinde Milli Bayramlar (1923-1938), (Ankara: Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi) Ankara 2011.
AYOĞLU, Ferruh Niyazi,Zonguldak Kömür Havzasının Gelişimi: 1829-1939. Ankara: Türk Tabipler Birliği Yay., 2008.
AYSAN, C.Z, "Endüstri Hayatımızda Mühim Bir İnkılap Zonguldak Kömür Havzamızın Devletçe İşletilmesi", Karaelmas, Sayı 3, 1940, s. 8-10.
CEVDET, Ahmet,Vilayetlerimiz, Kanaat Kütüphanesi, İstanbul 1932.
ÇAKIROĞLU, Emin, "Bu Günkü Zonguldak Şehri", Karaelmas, Sayı 12, 1943, s. 10-13.
ÇILADIR, Sina. "Gericiler Uzun Mehmet'e Niye Saldırıyor?", (Yeni Ufuk, 16 Kasım 2014) saldiriyor/ (E.T: 28.03.2016)
ÇETİN, Recep. Efsane mi Gerçek mi ? Uzun Mehmet, Ankara 2015.
ÇETİNKAYA, Y. Doğan,"Orta Katman Aydınlar ve Türk Milliyetçiliğinin Kitleşellemesi", Modern Türkiyede Siyasi Düşünce, Milliyetçilik, C.4, İletişim Yay.,İstanbul 2008, s. 91-102.
ERSANLI, Büşra,İktidar ve Tarih, Türkiye'de Resmi Tarih Tezinin Oluşumu (1929-1937), İletişim Yay.,İstanbul 2011.
FENİK, Mümtaz, "Madenci Balosu", Doğu, Yıl 3, Cilt 6, Sayı 35-36, s. 64.
GALİP, Dr. Reşit, "Türk Irk ve Medeniyet Tarihine Umumi Bir Bakış", Birinci Türk Tarih Kongresi Konferanslar Müzakere Zabıtları. Türk Tarih Kurumu Yay.,Ankara 2010. s. 99-196.
İNAN, Afet. "Türk-Osmanlı Tarihinin Karakteristik Noktalarına Bir Bakış", II. Türk Tarih Kongresi, Türk Tarih Kurumu Bas.,Ankara 2010.
İMER, H.F,Ereğli Maden Kömürü Havzası Tarihçesi. CHP Zonguldak Halkevi Yayınlarından, Zonguldak1944.
KARA, Murat,"Cumhuriyet Dönemi'nde Ereğli Kömür Havzası (1920-1940)."Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 14, Sayı 1, 2012, s. 111- 137.
KARAOĞUZ, Doğu,Kuvayı Milliye Ruhuyla Bir Ömür: Zonguldak'ın İlk Gazetecisi Tahir Karaoğuz'un Yaşam Öyküsü. Truva Yayınları, İstanbul 2011.
KARAOĞUZ, Doğu, "Karaelmas Diyarında Bir Efsane: Uzun Mehmet", Collection, S. 62, 2016, s. 62.
KARAOĞUZ, Tahir, "Cumhuriyetin Yirmi Yılı ve Zonguldak", Karaelmas, Sayı 12, 1943, s. 4.
KARAOĞUZ, Tahir. "Notlar Zonguldak-Ereğli Kömür Havzası İçin Çalışmalarımdan Bir Özet:" Doğu, Sayı 97-6, Cilt 17, Haziran 1974, s. 5-15.
KARAOĞUZ, Tahir - Ahmet Naim Çıladır, "Zonguldak Kömür Havzamız Uzun Mehmed'den Günümüze Kadar", Doğu, Y.3, C.5, S. 25-27, Aralık 1944- Ocak 1945.
KARAOĞUZ, Tahir. "Uzun Mehmet Kömür Bayramı", Doğu, C.15, S. 82-96, Eylül Aralık 1949-Ocak Ekim 1950, s. 175-177.
KÖKEN, Nevzat, Cumhuriyet Dönemi Tarih Anlayışları ve Tarih Eğitimi (1923-1960), (Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi) Isparta 2002.
M. İZZET BEY, A. Reşad Bey, A. Seydi Bey, l. Fuillet, Dairetü'l-Mearif. Cilt I, Kanaat Matbaası, İstanbul1332 (1913), s.1006-1007.
MALKOÇ, Eminalp,Erken Cumhuriyet Dönemi Basınında Zonguldak Maden Kömür Havzası ve Kömür İşçileri Meslek Gazetesi Örneği, Alternatif Medya Derneği Yay, 2014.
NAİM, Ahmet,Yer Altında Kırk Beş Sene Bir Maden İşçisinin Anıları (1886-1931). Haz.: Sina Çıladır, Defne Yay., Kdz Ereğli 2010.
NAİM, Ahmet,Zonguldak Havzası (Uzun Mehmet'ten Bugüne Kadar). Hüsnü Tabiat Mat.,İstanbul 1934.
NAİM, Ahmet-Celal Edib, Türk Kömürünü İlk Bulan Türk Uzun Mehmet Piyesler, Cumhuriyet Halk Partisi Yayını, Ankara1938.
NAMAL,Yücel, "Zonguldak Halkevi'nin Faaliyetleri ve Karaelmas Dergisi", Karadeniz Araştırmaları, Sayı 34, 2012, s. 97-134.
NAMAL, Yücel,Atatürk'ün Zonguldak Gezisi, Zonguldak Valiliği İl Kültür Turizm Müdürlüğü Yay., 2010.
NAMAL, Yücel,Zonguldak Türk Ocakları (Zonguldak, Devrek, Bartın Kdz Ereğli) 1923- 1931), Türk Yurdu Yay., Ankara 2014.
OKUR, Mehmet. "Türklük Bilimi Araştırmalarında Halkevlerinin Rolü", Orhun Yazıtlarının Bulunuşundan 120 Yıl Sonra Türklük Bilimi ve 21. yy III. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu (26-29 Mayıs 2010), Ed. Ülkü Çelik Şavk, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara 2011, s. 699-610.
ÖZBUDUN, Sibel,Ayin Törene- Siyasal İktidarın Kurulma ve Kurumsallaşma Sürecinde Törenlerin İşlevleri, Anahtar Kitaplar, İstanbul 1997.
ÖZDOĞAN, Günay Göksu,Turandan Bozkurt'a Tek Parti Döneminde Türkçülük (1931- 1946), İletişim Yay., İstanbul 2015.
ÖZEKEN, Ahmet Ali,Türkiye Kömür Ekonomisi Tarihi, İstanbul Üniversitesi Yay.,İstanbul 1955.
QUATAERT, Donald, "Masallar, Öyküler, Gerçekler.. Zonguldak Kömür Ocakları", Toplumsal Tarih, Sayı 139, 2005, s. 52-61.
S., B. "Zonguldak'da Gazetecilik ve Neşriyat Tarihçesi", Doğu, Yıl 3, Cilt 6, Sayı 30-34, Mayıs-Eylül 1945, s. 46-51.
SAKAOĞLU, Necdet,Amasranın Üç Bin Yılı. Zonguldak Valiliği Yay., 1987.
SAKAOĞLU, Necdet, "Tarihe Yerleşen Hayal: Uzun Mehmet", Tarih ve Toplum, Sayı 10 Ekim 1984, s. 21-25.
SARIKOYUNCU, Ali, "Emperyalizm ve Zonguldak Kömür Havzası". OTAM, S.4, 1993, s. 309-332.
TAK, İsa,Osmanlı Döneminde Ereğli Kömür Madenleri. (Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erzurum 2001.
Türk Tarihinin Ana Hatları Kemalist Yönetimin Resmi Tarih Tezi. Kaynak Yayınları, İstanbul 1996.
YERSEL, Kadri,Madencilikte Bir Ömür Anılar Görüşler, Erenler Mat.,İstanbul 1989.
YİRSUTİMUR, Dilşad,Zonguldak Basın Tarihi (1923-2007). (Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya 2008.
YUNT, Kerim,Hüseyin Fehmi İmer Hayatı ve Hatıraları (1871-1960), Baha Matbaası, İstanbul 1973.
ZAMAN, Ekrem Murat, "Madenlerin Koruyucusu Santa Barbara Madenlerin İlk Şehidi Uzun Mehmet"http://www.halkinsesi.com.tr/m/?id=413&t=makale(E. T: 28.03.2016)
ZAMAN, Ekrem Murat, Kömürün Çocukları, Karina Yay.,Ankara 2013.
ZAMAN, Ekrem Murat,Zonguldak İnsan Mekan Zaman. TMMOB Maden Mühendisleri Odası Yay.,Zonguldak2012.
ZAMAN, Ekrem Murat, "Zonguldak Kömür Havzası'nda Madencilik Eğitimi ve Maden Mektebi". Zonguldak Kent Tarihi '05 Bienali Bildiriler Kitabı. Zonguldak Kültür ve Eğitim Vakfı (ZOKEV), 2006, s. 33-50.