Suriye'nin Bağımsızlığına Türkiye'nin Bakışı

Bu makale, 1946 yılında gerçekleşen Suriye'nin bağımsızlığına Türkiye'nin bakışını inceleyerek, 1.Dünya Savaşı sırasında yaşanan Arap isyanının bu bakış açısını etkilediğini tespit etmektedir.

Turkey's View on Syrian Independence

This article examines Turkey's official view on Syrian independence in 1946 and presents that the Arab uprising against the Ottoman Empire negatively influenced Turkey's approach to Syrian independence.

___

  • Arşivler
  • Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Belgeleri(BCA)
  • "Suriye'yle Hatay işleri için şimdiye kadar yapılan mukaveleler hülasası"
  • "Muhtelif tarihli Suriye basınında intişar eden makale tercümeleri"
  • "Türk -Fransız Hükümetlerinin ortak beyannamesi"
  • "Hatay'ın Türkiye'ye katılmasının yıl dönümünde Suriye'deki etkinlikler"
  • "II. Dünya savaşı dolayısıyla Suriye ve Lübnan'da alınan idari tedbirler"
  • "Halep'te eşraf ve ekâbirin bir araya gelerek aldıkları 75 maddelik kararların bazıları"
  • "1.J. Tümen Komutanlığının Jandarma umum Kumandanlığına gönderdiği 22354 nolu telsiz sureti"
  • "Muhtelif tarihli Suriye basınında Irak Baş Veziri Nuri Said Paşanın Ülkemizi ziyaretiyle ilgili çıkan yazıların tercümeleri"
  • "Fransız Paris Press Gazetesinde 30 Eylül 1952 günü yayınlanan "İngiltere yerini başkasına kaptırmak istemiyor" adlı makalenin tercümesi"
  • "2/17962 nolu Bakanlar Kurulu Kararı"
  • "İngiliz basınından Yorkshire Posta yayımlanan "Rusya Türkiye Üzerindeki Taleplerinden Vazgeçtiğini Bildirdi" makalesinin tercümesi."
  • "Orta Doğuda Alman Nüfuz ve Kültür Politikaları amacıyla hazırlanmış rapor"
  • "10.10.1936 Tarihinde Türkiye'nin Paris Büyükelçisi Suad Davas vasıtasıyla Fransa'nın hariciye Nezaretine tevdi edilen nota"
  • "Akvam Cemiyeti Konseyi'nin 93. Toplantısı zabıtları"
  • "Tevfik Rüştü Aras'ın Milletler Cemiyeti Umumi Heyeti'nin 17. adli, içtimaı komisyonundaki konuşması"
  • "Şam Elçiliğinden alınan 24 Eylül 1946 tarihli ve 608/343 sayılı yazı örneği"
  • "II. Dünya savaşı dolayısıyla Suriye ve Lübnan'da alınan idari tedbirler"
  • Resmi yayınlar
  • Ayın Tarihi, TBMM Gizli Celse Zabıtları.
  • Araştırma eserleri
  • Kitaplar
  • ARI, Tayyar, Geçmişten Günümüze Ortadoğu, Siyaset, Savaş, Diplomasi, Dora Basım Yayın Bursa, 2014.
  • ARMAOĞLU, Fahir, 20. yy. Siyasi Tarihi, (1914-1995), Alkım Yayınevi, İstanbul, 2007.
  • ARSEL, İlhan, Arap Milliyetçiliği ve Türkler, İnkılap Kitabevi, İstanbul, 1987.
  • BAĞCI, Hüseyin, Türk Dış Politikasında 1950'li Yıllar, ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık, Ankara, 2007.
  • BAKTIAYA, Adil, Osmanlı Suriye'sinde Arapçılığın Doğuşu, Sosyo-Ekonomik Değişim ve Siyasi Düşünce, Bengi Yayınları, İstanbul, 2009.
  • BEDEN, Aydın, Türk Basınına Göre Türkiye-Irak İlişkilerinde Türkmenler(1926-2001), Akdeniz Üniversitesi SBE Yayımlanmamış Doktora Tezi, Antalya, 2011.
  • CHOUEIR , Youssef M., Orta Doğu Tarihi, (Çev. Fethi Aytuna), İnkılap Kitapevi, İstanbul, 2011.
  • CLEVELAND, William L., Modern Orta Doğu Tarihi, (Çev. Mehmet Harmancı), Agora Kitaplığı, İstanbul, 2008.
  • DAVUTOĞLU, Ahmet, Stratejik Derinlik, Küre Yayınları, İstanbul, 2001.
  • DUMAN, Sabit, Modern Orta Doğu'nun Oluşumu, Doğu Kütüphanesi, İstanbul, 2010.
  • EROĞLU, Hamza, Türk İnkılâp Tarihi, Savaş Yayınları, Ankara,1990.
  • ESMER, Şükrü -Oral Sander, Olaylarla Türk Dış Politikası (1939-1945), Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara, 1987.
  • ESPOSITO, John L., Kutsal Olmayan Savaş /İslâmcı Terör, (Çev., Nuray Yılmaz-Ertan Yılmaz), Oğlak Yayıncılık, İstanbul, 2003.
  • GOLDSCHMİDT, Arthur JR-LavurenceDavidsay, A. Concise History of Middle East, Westview Press, 2006.
  • GÜRÜN, Kamuran, Savaşan Dünya ve Türkiye, Bilgi Yayınevi, İstanbul, 1986.
  • HALE, William, Türk Dış Politikası(1774-2000), (Çev.Petek Demir), 2003 Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul, 2003.
  • HALLIDAY, Fred, The Middle East in International Relations, Cambridge Press, 2005.
  • HARVEY, David, Yeni Emperyalizm, (Çev. Hür Güldü), Everest Yayınları, İstanbul 2008.
  • HOURANI, Albert, Arap Halkları Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul, 2014.
  • HUNGTINGTON , Samuel P., "Medeniyetler Çatışması mı? ", Medeniyetler Çatışması, (Der. Murat Yılmaz), Vadi Yayınları, Ankara, 2006.
  • KARPAT ,Kemal H., Asker ve Siyaset, Timaş Yayınları, 2010.
  • KARPAT, Kemal H., Türk Dış Politikası Tarihi, (Çev. Güneş Ayas), Timaş Yayınları, İstanbul, 2012.
  • KARPAT, Kemal, Elitler ve Din, Timaş Yayınları, İstanbul, 2009.
  • KARPAT, Kemal, İslam'ın Siyasallaşması, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2009.
  • KISSINGER, Henry, Diplomasi, (Çev. İbrahim H. Kurt), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2004.
  • KOÇAK, Cemil, Türkiye'de Milli Şef Dönemi (1938-1945), C.II, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010.
  • KURTCEPHE, İsrafil - Aydın Beden, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Eğitim Yayınevi, Konya, 2015.
  • KÜRKÇÜOĞLU, Ömer, Türkiye'nin Arap Orta Doğusuna Karşı Politikası (1945- 1970),Sevinç Matbaası, Ankara, 1972.
  • LEWIS, Bernard, Modern Türkiye'nin Doğuşu,(Çev. Metin Kıratlı), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2000.
  • LEWIS, Bernard, Orta Doğu, Çev. Selen Y. Kölay, Arkadaş Yayınevi, Ankara, 2006.
  • MARDİN, Şerif, Jön Türkler'in Siyasi Fikirleri (1895-1908) , İletişim Yayınları, İstanbul 2014.
  • MARDİN, Şerif, Türk Modernleşmesi, (Der. Mümtaz 'er Türköne-Tuncay Önder), İletişim Yayınları, İstanbul, 2013.
  • MILTON, Beverley-Edwards, Contemporary Politics in the Middle East, PolityPress, Malden,2008.
  • ORTAYLI, İlber, Yakın Tarihin Gerçekleri, Timaş Yayınları, İstanbul, 2012.
  • OWEN, Roger, State, Power and Politics in the Making of the Modern Middle East, Taylor - PRESS, Fracis Group, New York, 2004.
  • ÖZTÜRK, Kazım, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri ve Programları, Baha Matbaası, İstanbul, 1968.
  • PEHLİVANOĞLU, Öner, Ortadoğu ve Türkiye, Kastaş Yayınları, İstanbul, 2004.
  • RUBIN, Barry, The Tragedy of the Middle East, Cambridge Universty Press, Cambridge 2002.
  • S.JR, Joseph-David A.Welch, Küresel Çatışmayı ve İşbirliğini Anlamak, (Ç. Renan Akman), İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2010.
  • SALIK, Nuri, Syrian Foreing Policy From Indepence to the Baathist Coup (1946-1963), Orion Kitapevi, Ankara, 2014.
  • SANDER, Oral, Siyasi Tarih (1918-1994), İmge Kitapevi Yayınları, Ankara, 2007.
  • SARAY, Mehmet, Türkiye ve Yakın Komşuları, Divan Yayıncılık, Ankara, 2006.
  • SIRMA, İhsan Süreyya, II. Abdülhamid'in İslâm Birliği Siyaseti, Beyan Yayınları, İstanbul, 2010.
  • TOKER, Metin, Tek Partiden Çok Partiye, Bilgi Yayınevi, İstanbul 1970.
  • TOYNBEE, Arnold J. - Kenneth P. Kirkwood, Türkiye Bir Devletin Yeniden Doğuşu, (Ç. K. Yargıcı-N. Uğurlu), Örgün Yayınevi, İstanbul, 2009.
  • TÜRKMEN, İlter, Türkiye'nin Ortadoğu Politikası (Genel Bir Değerlendirme), Bilge sam Yayınları, İstanbul, 2012.
  • B) Makaleler
  • ABADAN, Yavuz, "İsrail'in Tanınması", Ulus, 30 Mart 1949.
  • ARSLAN, Ali, "Türkiye'nin Ortadoğu Politikaları", Türkiye-Ortadoğu Uluslararası Dostluk ve İşbirliği Sempozyumu (Hazırlayan Mukaddes Kuyaş), 2009, s.19-23.
  • ATAY, Falih Rıfkı, "Suriye'deki Bazı Tahrikçiler", Ulus, 24 Şubat 1947.
  • BAĞCI, Hüseyin -Mehmet Şahin," Doğu-Batı Arasında Demokrat Parti Dış Politikası", Demokrasi Platformu, S.17, (Kış-2009), s.187-202.
  • BEDEN, Aydın, "Türk Basınına Göre, 2013 Irak Savaşının Temel Nedenleri Hakkında Bir Değerlendirme (Kitle İmha Silahları ve El-Kaide Bağlantısı)", History Studies, ABD ve Büyük Orta Doğu İlişkileri Özel Sayısı, 2011, s.65-80.
  • CAN, Sabah, "Manda Vefat Ederken", Ulus,15 Mayıs 1948.
  • DAVER, Abidin, "Büyük Misafirimiz", Cumhuriyet, 9 Ocak 1947.
  • DELİCE, Didem, "Annales Okulu ve Rikoeur'un Anlatı Bağlamında Annales Okulu Eleştirisi", History Studies, Volume 3/2, 2011, s.101-124.
  • DEMİR, Şerif, "Dünden Bugüne Türkiye'nin Suriye ve Orta Doğu Politikası", Turkish Studies, Volume 6/3, (Summer 2011), s.691-710.
  • DOĞRUL, Ömer Rıza, "Lozan Uzlaştırma Komisyonunu Faaliyetleri Dolayısıyla", Cumhuriyet, 15 Haziran 1949.
  • EBÜZZİYA, Ziyad, "Misafirimizi hürmetle selamlarız", Tasvir,7 Ocak 1947.
  • ERHAN, Çağrı -Ömer Kürkçüoğlu, "Orta Doğu Devletleriyle ilişkiler", Türk Dış Politikası, (ed. Baskın Oran), İletişim yayınları, İstanbul, 2002, s.615-652.
  • ERİM, Nihat,"Necip Haşim'i Soyunun Asil Reisi", Ulus,8 Ocak 1947.
  • ESPOSITO, John L. -James P. Piscatori, "Democratizationand İslam", Middle East Journal, Vol- 45, No:3, (Summer 1991), s.427-440.
  • FENİK, Mümtaz Faik, "Filistin'de Çarpışan Menfaatler", Vatan, 1 Mayıs 1948.
  • FENİK, Mümtaz Faik, "Suriye'de Gelip Giden Albaylar", Zafer, 21 Aralık 1949.
  • FIRAT, Melek - Ömer Kürkçüoğlu, "Hatay Sorunu", Türk Dış Politikası, (ed. Baskın Oran), İletişim Yayınları, İstanbul, 2002, s.258-292.
  • HANİOĞLU, Şükrü, "Orta Doğuda Yeni Düzen", Sabah, 29 Haziran 2014.
  • HAOURANI, Albert, "Modern Ortadoğu'nun Osmanlı Geçmişi", Osmanlı ve Dünya, (Haz, Kemal H. Karpat), Küre Yayınları, İstanbul, 2006, s.93-117.
  • HUNGTINGTON, Samuel P. "Medeniyetler Çatışması mı?" Medeniyetler Çatışması, (Der. Murat Yılmaz), Vadi Yayınları, Ankara, 2006, s.23-51.
  • İNALCIK, Halil, "Mirasın Anlamı ve Osmanlı Örneği", (Der. L. Carl Brown), Balkanlarda ve Orta Doğu'da Osmanlı Damgası, İletişim Yayınları, İstanbul, 2000, s.32-49.
  • İNANÇ, Zeynep S., "Fransa'nın Suriye Politikası Suriye Krizinde Bölgesel Aktörler Perspektifler Sorunlar Ve Çözüm Önerileri", (Ed. Birol Akgün), SDE uluslararası İlişkiler Koordinatörlüğü, 2012, s.22-27.
  • KARAN, A. Naci, "Nihayet Vaziyeti Aydınlanan Suriye", Tan, 12 Nisan 1949.
  • OKUR, M. Akif, "Emperyalizmin Orta Doğu Tecrübesinden Bir Kesit: Suriye'de Fransız Mandası", bilig, Kış-2009, 141-154.
  • ORAN, Baskın, "Türkiye'nin Kuzeydeki Büyük Komşusu Sorunu Nedir", (Türk-Sovyet İlişkileri, 1939-1970), Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, C. XXV, S.1, Sevinç Matbaası, Ankara, 1970, s.40-93.
  • SADAK, Necmettin, "Truman'ın demeci birçok meselelere yeni bir aydınlık serpiyor.", Akşam, 11 Ağustos 1945.
  • TURAN, İlter -Dilek Barlas, "Batı İttifakına Üye Olmanın Türk Dış Politikası Üzerindeki Etkileri", (Ed. Faruk Sönmezoğlu), Türk Dış Politikası, Der Yayınevi, İstanbul, 2004, s.151-167.
  • TÜZÜN, Süleyman, "İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanlığı Dönemi Türk Dış Politikası (1938-1950)", Yakın Dönem Türk Politik Tarihi, Ed. Süleyman Tüzün-Ercan Haytoğlu, Anı Yayıncılık, Ankara, 2001, s.235-268.
  • YALÇIN, H. Cahit, "Kıymetli Bir Ziyaret", Tanin, 9 Ocak 1947.