Osmanlı Devleti’nin Suriye Vilayetini Islah Teşebbüsleri
Dünya'nın önemli coğrafyaları arasında ye alan Ortadoğu bölgesi Mezopotamya'sıyla, Asya ve Afrika arasındaki köprü konumuyla, bir geçiş yeri, bir cazibe merkezi görünümündeydi. Bu haliyle de, tarih boyunca sürekli mücadelelere sahne olmuş, uğruna büyük savaşlar yapılmıştı. Coğrafi stratejik konumundan başka üç büyük dinin kutsal mekânlarının da içinde bulunması, buranın cazibesini artıran önemli başka bir etkendi. Bu özelliklerine ilaveten ticari cazibesi buralar için ayrı bir nüfuz kavgası nedeni idi. Zamanla Osmanlı'ların eline geçen Ortadoğu, 19. yüzyıla kadar, büyük çapta savaşsız ve huzur içinde uzun bir dönem yaşamışlardı. Ancak Osmanlı'nın gücünü yavaş yavaş kaybetmeğe başlamasıyla, zaman zaman çatışmalara varan iç karışıklıklar uluslar arası nüfuz mücadeleleri yeniden baş göstermeye başlamıştı. Buna karşılık Osmanlı, diğer sorunlu coğrafyalarıyla olduğu gibi buralarla da ilgilenmiş, birçok dinden insanların yaşadığı bölgede çıkan sorunların uluslar arası boyutlara taşınmadan çözülmesine gayret etmiş fakat bir türlü sorunların önünü alamamıştı. Bütün bunlara rağmen bölge için hassasiyetlerini hiç bir zaman yitirmeyen Osmanlı, çözüm arayışlarını da devam ettiriyordu. Bu amaçla bölgeye, profesyonel bir yönetim sergilemesi amacıyla, Tuna, Aydın, Bağdat gibi Devletin önemli ve değişik bölgelerinde valilik yapmış, hatta sadrazam olarak Devletin üst makamlarında görev almış, Avrupalı devlet adamlarınca da yakından tanınan, tecrübeli devlet adamı Mithat Paşa'yı Vali olarak Suriye'ye tayin ediyordu. Osmanlı bu tayinle bölgenin sorunlarını çözme teşebbüslerini devam ettirmek istiyordu.
Ottoman State Attempts for Improvement of Syria Province
It was a passageway, an attraction center with its Middle East Mesopotamia which is among the important geographies of the World, and with its position as a bridge between Asia and Africa. As it is, it always witnessed struggles throughout history, great wars were fought for its sake. Apart from its geographical strategic position, another important factor that increases its attraction was that it housed the sacred spaces of the three main religions. In addition to these features, its commercial attraction was another reason leading to struggle for influence/power. for this region, as it did with other problematic geographies, and endeavored to solve the problems occurred in the region where people from many different religions live, without having the troubles move to international arena, however, could not obviate them in any way. Despite all of these, Ottoman State, who never lost its sensitivity for the region, continued its efforts for solution. For that purpose, Mithat Paşa, the experienced statesman, who performed as the governor of different important regions of the State, such as Tuna, Aydın, Bağdat, who served in the high authority of the State as Grand Vizier, and who was well known by the European statesmen, was assigned as the Governor of Syria, so that he could present a professional administration in the region. With this assignment, Ottoman State wanted to sustain its attempts to solve the problems of the region
___
- BOA. YEE. 7994 , 7992, 40/1, 79/87 , 79/69, 79/86, 79/77, 79/68, 33/114 , 79/85, 79/84, 79/76
- Abdülhamit Kırmızı, Abdülhamid’in Valileri Osmanlı Vilayet İdaresi,Klasik yayınları, İstanbul 2007
- Ahmet Tabakoğlu, Gerileme Dönemine girerken Osmanlı Maliyesi, Dergah Yayınları,İstanbul 1985
- Ali Haydar Mithat, Mithat Paşanın Hatıraları, Yay. Haz. Osman Selim Kocahanoğlu, Temel Yayınları, c. 2, 1. Baskı, İstanbul, 1997
- Alan Palmer, Osmanlı İmparatorluğu; Son Üç Yüz Yıl Bir Çöküşün Yeni Tarihi, Çev. Belkıs Çorakçı Dişbudak,Yeni Yüzyıl Yay. İstanbul 1995
- Ayhan Buz, Sokulludan Damat Ferite Osmanlı Sadrazamları,Neden Yayıncılık, 1.b., İstanbul 2007
- Bilal N. Şimşir, Mithat Paşa’nın İkinci Sadrazamlığı ve İngiltere, Uluslararası Mithat Paşa Semineri, 8-10 Mayıs 1984, Edirne
- Enver ziya Karal, Osmanlı Tarihi, c.6, TTK Yayınevi, Ankara 1998
- İbnü’l Emin Mahmut Kemâl İnal, “ Mithat Paşa”, Osmanlı Devletinde Son Sadrazamlar, İstanbul 1956
- İlber Ortaylı, “Mithat Paşa’nın Vilayet Yönetimindeki Kadroları ve Politikası”, Uluslar Arası Mithat Paşa Semineri, 8-10 mayıs1984, Edirne
- Skender Rızaj, “Mithat Paşa’nın Rumeli’de Vilayetler Kurulmasındaki Rolü”, Uluslararası Mithat Paşa Semineri, 8-10 Mayıs 1984,Edirne
- Stanford Shaw-Ezel Kural Shaw, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, Türkçe’si: Mehmet Harmancı,2-cilt,2.baskı.e yayınları,İstanbul 1994
- Stanley Lane Poole, ,Lord Stratford Canningin Türkiye Anıları, çev. Can Yücel, 3.baskı, İstanbul 1999
- Yuluğ, Tekin Kurat, “Mithat Paşa ve Henri Layard”, Uluslararası Mithat Paşa Semineri, 8-10 Mayıs 1984, Edirne
- Zeki Arıkan, “Mithat Paşa’nın Aydın Valiliği”, Uluslararası Mithat Paşa Semineri, 8- 10 Mayıs 1984, Edirne
