Ölüm ve yaralanma olaylarıyla ilgili keşif hüccetlerinin değerlendirilmesi: Onyedinci yüzyıl amasya şerʽiyye sicillerinden örneklerle

Bu makale Amasya şerʽiyye sicillerinde yer alan yaralanma ve ölümle ilgili keşif hüccetlerini inceleyerek bu belgelerin sosyal tarih açısından bir değerlendirilmesini yapmaktadır. Makale keşif hüccetlerine dayanarak onyedinci yüzyıl Amasyası’nda meydana gelen ölümlerin çoğunluğunun kazaen olduğunu ve bunların da çoğunlukla boğulma veya yangın sebepli çocuk ölümleri olduğunu tespit etmektedir. Yaralanma olaylarında ise çoğunluk adli takibata sebep olan kasti yaralamalardır.

An assessment of criminal ınvestigations on death and ınjury ıncidents: Examples from the seventeenth century amasya court records

This article examines the criminal investigations (kesif hucceti) of the death and injury cases in the seventeenth century court records of Amasya and analyzes their significance in Ottoman social history. This article points out that the majority of deaths in seventeenth century Amasya were accidental deaths, which were mostly the cases of drowned or burned infants. The majority of injuries that caused court involvement were intentional.

PDF

___

1.Arşiv Belgeleri
Amasya Şerʽiyye Sicilleri: 2184, 2185, 2186, 2187, 2188, 2189, 2190, 2191, 2191, 2192, 2193, 2194, 2195, 2196, 2197, 2198, 2199, 2200, 2201, 2202, 2203, 2204, 2205, 2206.
2. Kitap ve Makaleler
Acun, Fatma. “Muhteva Analizi Metodu ve Cumhuriyet Tarihi Araştırmalarında Kullanımı”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22:1 (2005): 27-50.
Akdağ, Mustafa. Türkiye’nin İktisadî ve İçtimaî Tarihi, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2010.
Akgündüz, Ahmet. Şerʽiyye Sicilleri, C. I-II, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, 1988-1989.
Akgündüz, Ahmet. Osmanlı Kanunnameleri ve Hukukî Tahlilleri, C. I, İstanbul: Fey Vakfı Yayınları, 1990.
Akgündüz, Ahmet. “İslam Hukukunun Osmanlı Devletinde Tatbiki: Şer’iye Mahkemeleri ve Şerʽiyye Sicilleri”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 14 (2009): 13-48.
Akman, Mehmet. “Osmanlı Hukuku’nda Kasame”, Türkler, C.XIII, ss.789-794. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002.
Avcı, Mustafa. Osmanlı Hukukunda Suçlar ve Cezalar, İstanbul: Gökkubbe Yayıncılık, 2004.
Aydın, M. Akif. Türk Hukuk Tarihi, İstanbul: Hars Yayıncılık, 2005.
Başol, Samettin, Çam, Mevlüt. “Keşif ve Tamir Belgelerinin Osman İktisat Tarihi Açısından Önemi (Konya Şerʽiyye Sicillerinden Örneklerle)”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Dergisi, 27/Bahar (2010): 1-26.
Bayındır, Abdülaziz. “Örneklerle Osmanlı’da Ceza Yargılaması”, Türkler, C.10, ss. 69-82. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002.
Cin, Halil, Akgündüz, Ahmet. Türk Hukuk Tarihi, C. I, Konya: Kamu Hukuku Yayınları, 1989.
Çalışkan, İbrahim. “İslam Hukukunda Ceza Kavramı ve Hadd Cezaları”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 31 (1990): 367-397.
İnalcık, Halil. “Osmanlı Hukuku’na Giriş: Örfî-Sultanî Hukuk ve Fatih’in Kanunları”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 13:2 (1958): 104-126.
İpşirli, Mehmet. “Sosyal Tarih Kaynağı Olarak Şerʽiyye Sicilleri”, ss.157-162, Tarih ve Sosyoloji Semineri (28-29 Mayıs 1990, İstanbul), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları:1991.
Özkaya, Yücel. 18. Yüzyılda Osmanlı Toplumu, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2008.
Özkaya, Yücel. “Mütesellim”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. XXXII, ss. 203- 204, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2006.
Pakalın, Mehmet Zeki. “Hüccet”, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.1, ss. 865, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2004.
Pamir, Aybars. “İslam ve Osmanlı Hukuku’nda Kasame Müessesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 54:4 (2005): 343-359.
Taş, Hülya. “Osmanlı Kadı Mahkemesindeki “şühûdü’l-hâl” Nasıl Değerlendirilebilir?”, Bilig, 44 (2008): 25-44.
Tok, Özen. “Kayseri Kadı Sicillerindeki Yaralanma ve Ölüm Vakalarıyla İlgili Keşif Raporları (1650-1660)”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22:1 (2007): 327-347.
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlı İlmiye Teşkilatı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988.
Üçok, Coşkun, Mumcu, Ahmet. Türk Hukuk Tarihi, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları, 1982.