İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasına müteakip Sovyet Rusya’nın da dâhil olduğudevletler, egemen oldukları bölgelerde seferberlik ilan etmişlerdir. Seferberlik ilanı ilebirlikte Sovyet Rusya egemenliğinde yer alan Azerbaycan’da da asker alımları gönüllülükveya zorunluluk şeklinde gerçekleştirilmiştir. Silahaltına alınan askerlerden oluşan çeşitlitümenler Almanlara karşı cephede savaşmışlardır. Bu süreçte çeşitli problemler ortayaçıkmıştır. Örneğin Azeri askerlerden oluşan birliklerin yeteri kadar Rusça bilmemeleriemirleri yerine getirememelerine sebep olmuştur. Bu durum ise hem Azeri askerlerinsavaşta gereksiz yere yok olmalarına neden olmuş hem de Rus komutanlar tarafındanistenilmeyen asker muamelesine maruz bırakılmaları sonucunu doğurmuştur. Bu durum iseAzeri askerlerin Rus ordusuna karşı tavır almalarına sebep olmuştur.Çalışmada öncelikle İkinci Dünya Savaşı esnasında Sovyet Rusya tarafından kendiordularına dâhil edilen Azeri askerlerinin savaş esnasında yaşadıkları olaylar karşılaştırmalıbir şekilde değerlendirilmiştir. Ayrıca sava esnasında Azeri askeri birliklerinin nedenAlman saflarına geçtiklerinin de analizinin yapılması amaçlanmıştır. Almanlar ile yapılansavaşta birçok Azeri asker esir düşerek Almanya’daki kamplara gönderilmiştir.Kamplardaki olumsuz hayat şartlarının yanı sıra Stalin’in esir düşen askerleri vatan hainiilan etmiş bu askerlerin Kızıl Haç gibi kurumlardan da yardım almalarını engellemiştir.Bununla beraber Mehmet Emin Resulzade ve Fetelibeyli Düdenginski gibi isimleringirişimleri ile Almanların savaşı kazanması ihtimaline bağlı olarak bağımsız Azerbaycan’ınkurulması yönünde girişimler olmuştu. Bunun sonucunda Alman ordusu içerisinde SovyetRusya ile savaşan Azeri Lejyonları oluşturulmuştur.Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden belge ve doküman analizi metodu kullanılmıştır.Araştırmanın sonucunda Azeri askerlerin savaş esnasındaki başarıları ile birlikte, esir düşenaskerler ve ailelerinin Stalin tarafından vatan haini ilan edilmelerinin Alman ordusuiçerisinde Azeri Lejyonlarının kurulmasını sağladığı görülmüştür.

Following the outbreak of the Second World War, states, including Soviet Russia, declared mobilization in the regions they dominated. With the declaration of mobilization, recruitment of soldiers in Azerbaijan, which was under the sovereignty of Soviet Russia, was carried out as a volunteer or obligation. Several divisions of soldiers recruited under arms fought against the Germans at the front. Various problems have arisen in this process. For example, the fact that Azerbaijani troops did not know enough Russian caused them to fail to follow orders. This situation caused the unnecessary destruction of the Azerbaijani soldiers in the war and resulted in the unintended treatment of the soldiers by the Russian commanders. This situation caused Azerbaijani soldiers to take a stand against the Russian army. The aim of this study is to analyze the events of the Azerbaijani soldiers who were included in their armies by Soviet Russia during the Second World War and to analyze why they went to the German ranks. During the war against the Germans, many Azerbaijani soldiers were captured and sent to camps in Germany. In addition to the unfavorable living conditions in the camps, the fact that Stalin declared captive soldiers a traitor prevented them from receiving help from institutions such as the Red Cross. However, there have been attempts to establish an independent Azerbaijan in the event that the Germans won the war with the initiatives of Mehmet Emin Resulzade and Fetelibeyli Düdenginski. As a result of this, Azerbaijani Legions, which fought against Soviet Russia within the German army, were formed. In this study, one of the qualitative research methods, document and document analysis method was used. As a result of the research, it was seen that the success of the Azerbaijani soldiers during the war, and the fact that the soldiers and their families who were captured by the Stalin as traitors, led to the establishment of Azerbaijani Legions within the German army.