Harezm Şuralar Cumhuriyeti ve I. Kanun- i Esasisi

Bu makale Ceditçilik Hareketi'nin Hive Hanlığı'ndaki yansıması olan bilinen Yaş Hiveliler Hareketi tarafından kurulan Harezm Şuralar Cumhuriyetini incelemekte ve bu devletin anayasası, modern milli, ve demokratik yapısıyla Türkistan Türklerinin demokratikleşme tarihinde önemli bir yer edindiğini tespit etmektedir

The Khorezm Shuras Republic and Its Constitution

This article examines the the Republic of Khorezm Shuras founded by the Young Khivans, an offshoot of the Jadidism movement in the Khanate of Khiva, and argues that with its new constitution, modern nation-state, and democratic structure, the Republic of Khorezm Shuras assumed a special place in the history of democracy among Turks in Turkestan

___

  • ALİMOVA, Dilaram Agzamovna, Mustebit Tuzimning Ozbekıstan Milli Baylıklerını Teleş Siyasetı Tarih Şahidligi ve Sebeklerı (1865-1990 Yıller), Şark Neşrıyat – Matbaa Konsernı Baş Tahririyetı, Taşkent 2000.
  • ATABAYEVA, Doscanova Nadıre, Rusiya Şura Hukumetining Harezm Respublikasıge Nısbeten Yurgızgen Yengı Mustemlekeçılık Siyasetı,(1920-1925 yıl), Ozbekıstan Respublikesı Ali ve Orta Mahsus Talim Vezırlıgı Urgenç Devlet Unıversıtıtı, Tarih Magıstırı Derecesı Alış Içun Dısertetya, Rehber M. Matniyazov, Urgenç 2003.
  • CORAEV, Musallam- Rüstem Nurillin, Ozbekıstannıng Yengı Tarihi, 2. Kitap, Ozbekıstan Sovyet Mustemlekeçılıgı Devrıde, Şark Neşrıyatı, Taşkent 2000.
  • DEVELİOĞLU, Ferit, Osmanlıca -Türkçe Ansiklopedik Lügat, Aydın Kitabevi Yayınları, Ankara 2002.
  • GLEASON, Gregory, “Orta Asya’da 1924 Sınır Düzenlemeleri: Modern Sınır İlişkilerinin Tarihi Boyutları”, Türkler, Cilt 18, Çev: M. Faruk Çakır, Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, s.854-861.
  • GÖÇMEZ, Ensar, Afganistan'dan Gelen Göçmen Özbeklerin Sosyo- Kültürel ve Dini Hayatları Üzerine Sosyolojik bir Araştırma ( Hatay ili Ovakent Beldesi Örneği), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya 2009.
  • HALBAYEV, Satımcan. – Nimetcan Palvanov, “Hive Hanlıgıde Cedit Milli Demokratik Konstıtuyevi Monarhiye Devlet Başkeruvınıng Ornetılışı”, Turkistan Cedıtçılıgı Milli Oyğanış Devrı Tarihi, Nemengan Neşriyatı, Nemengan 2012, s. 197-211.
  • HAŞİMOV, Sayib., “Harezm Respublikesıde Sovyet Rejimi Yurıtgen Katağanler Tarihiden”, İlmi Habername, Andican Devlet Unıversıtıtı (ADU), S. 2, Yıl 2013, s.50-53.
  • HAYİT, Baymirza, Basmacılar: Türkistan Milli Mücadele Tarihi 1917-1934, TDV Yayınları, Ankara 1997.
  • HAYİT, Baymirza, Türkistan Devletlerinin Milli Mücadele Tarihi, TTK Yayınları, Ankara 1995. KARA, Füsun, “Harezm (Hive) Halk Cumhuriyeti”, Türkler, Cilt 18, Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, s.808-812.
  • KAZAKOV, Egembergen, Harezm Respublikası Hükümetining İslam Dini ve Ruhanilerge Nısbeten Alıp Bergen Siyasetı (1920-1924), Ozbekıstan Respublikası El Harezmi Devlet Unıversıtıtı Tarih Fenlerı Namzedı İlmi Derecesı Alış İçun Disertetiya, (Danışman I.A. Alimov), Urgenç 1996.
  • KOŞCANOV, Atamurad – Nimetcan Palvanov, , Harezmdekı İctimai – Siyasi Cereyanler ve Hereketler, Abu Matbuat-Konsalt Mıç, Taşkent 2007.
  • MATKARİMOVA, Nezaket Maksudovna, Harezmde Demokratik Hareketlerning Rivaclenışı Tarihi, 1900-1924, Urgenç Devlet Unıversıtıtı Tarih Magıstırı Derecesını Alış İçun Disertetya, Urgenç 2002.
  • MATNİYAZOV, Mayakup , Harezm Tarihi Cilt 2, Harezm Tarihi ve Medeniyetı Orgenış İlmi Tedkikatlerı Labaratoryesı, Urgenç 1997.
  • PALVANOV, Nimetcan., Harezmdeki İctimai Hareketler ve Siyasi Partiyeler Tarihi, 1900-1924, Akademnashr Neşriyatı, Taşkent 2011.
  • RAHMANOV, Kerim, Hive Harezm Halk Rivolitsiyesıning Beşigi, Ozbekıstan SSR Fen Neşriyatı, Taşkent 1970.
  • SADIKOV, Alim, Hive Halk Revolitsiyesıning Galebesı, Ozbekıstan SSR Fen Neşriyatı, Taşkent 1967.
  • SAİDOV, Şevket, “Harezm Halk Sovyet Respublikesining Finlendiye Bılen Sevda Alakelerı Tarihiden”, Ozbekıstan Tarihi, ORFA Fan Neşriyatı, S. 2 Yıl 2003, s. 39-32.
  • ŞERİPOV, Ömerbek Atacanoviç, Hive Hanlıgı Tarihi, 1511-1920, El Harezmi Namıdekı Urgenç Devlet Unıversıtıtı, Tarih Fenlerı Namıdekı İlmi Derecesını Alış İçun Takdim Kılıngen Disertetiya, Urgenç 2009.
  • TOGAN, Zeki Velidi, Bugünkü Türk İli Türkistan ve Yakın Tarihi Cilt I, 2. Baskı İstanbul 1982.
  • TOHTAHANOV, Ömer, Sovyet Hive Munasebetı ve Uning Rivaclenışı (1917-1920 Yıller), Kızıl Ozbekıstan-Pravda Vostaka-Ozbekıstan Surh Birleşgen Neşriyatı, Taşkent 1960.
  • TURSUNOV, Rahim, “Ceditlerning Türkistan İctimai İktisadi Haletıge Kareşlerı”, Ozbekıstan Tarihi, ORFA Fan Neşriyatı, S. 3 Yıl 2004, s. 60-69.
  • YARKIN İbrahim, “Hive Hanlığı’nın Ortadan Kaldırılarak, Harezm Halk Cumhuriyetinin Kuruluşu ve Sonunda Sovyetler Birliğine İlhakı”, Türk Kültürü, , S.99, Yıl IX, (Ocak 1971), s.(53-61) 237-245.
  • YAROSHEVSKİ, Dov., “Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1924): Kazanılmış Kimlik, Sorunlu Meşruiyet”, Türkler, Cilt 18, Çev: Burcu Özdemir, Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002,s.813-819.
  • YUSUPOV, Palvan Niyaz Hacı, Yaş Hiveliler Tarihi (Hatıralar), Naşırge Teyyarlegen Mayakup. Matniyazov, Harezm Neşriyatı, Urgenç 1999.