Osmanlı - Alman Rekabeti Çerçevesinde Kafkas Müslümanlarının Bağımsızlığı ve Bakü Meselesi (1917-1918)

Alman Dışişleri Bakanlığı Politik Arşivi (Politisches Archiv des Auswärtigen Amts) ve Alman Eyalet Arşivi (Bundesarchiv) belgeleri kullanılarak hazırlanan bu makale, Almanya ile Osmanlı Devleti'nin, 1917 Ekim Devrimi'ne kadar Kafkasya politikalarını ortak belirlediklerini ancak Rusya'nın Kafkaslar'dan çekilmesi ile iki müttefikin Kafkasya'da birbirlerine rakip olarak savaşın eşiğine geldiğini ortaya koymaktadır.

Independence of Caucasian Muslims and Baku Issue Within the Framework of Ottoman- German Rivalry (1917-1918)

Relying on the primary documents from the Political Archieve of the German Foreign Office (Politisches Archiv des Auswärtigen Amts) and German Federal Archieves (Bundesarchiv) this article presents that while Germany and the Ottoman Empire initially created a common Caucasus policy, after the 1917 October Revolution and the subsequent Russian evacuation of the region the two allies became rivals and came to the brink of a war against each other.

PDF

___

AKBULUT, Dursun Ali, "Brest-Litovsk'ta "Arazi-i Meşgûle" Meslesi", Akademik Açı, 1996/1, Samsun 1996, s. 1-9.
Az?rbaycan Xalq Cümhuriyy?ti v? Qafqaz İslam Ordusu (Ed. Mehmet Rıhtım, Mehman Süleymanov),Qafqaz Universiteti Qafqaz Araşdırmaları İnstitutu N?şriyyatı, Bakı 2008.
BAYUR, Yusuf Hikmet, Türk İnkılâbı Tarihi, C. I Kısım I-III, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1991.
BIHL, Wolfdieter, Die Kaukasus-Politik der Mittelmächte, Böhlau Verlag, C.II, Viyana-Köln-Weimar 1992.
BIHL, Wolfdieter,Die Kaukasus-Politik der Mittelmächte. Ihre Basis in der Orient?Politik und Ihre Aktionen 1914-1917, C. I, Hermann Böhlaus Nachf., Viyana-Köln-Graz 1975.
Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi Kafkas Cephesi 3 ncü Ordu Harekatı, C. II, Genelkurmay Basımevi, Ankara 1993.
ÇOLAK, Mustafa, "Almaniyanın Qafqaz Siyas?ti", Az?rbaycan Xalq Cümhuriyy?ti v? Qafqaz İslam Ordusu (Ed. Mehmet Rıhtım, Mehman Süleymanov),Qafqaz Universiteti Qafqaz Araşdırmaları İnstitutu N?şriyyatı, Bakı 2008, s. 134-165.
ÇOLAK, Mustafa, Alman İmparatorluğu'nun Doğu Siyaseti Çerçevesinde Kafkasya Politikası (1914-1918), Türk Tarih Kurumu, Ankara 2006.
ÇOLAK, Mustafa, Enver Paşa Osmanlı-Alman İttifakı, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2008.
GUSE, Felix, Die Kaukasusfront im Weltkrieg bis zum Frieden von Brest, Koehler & Amelang, Leipzig 1940.
KILIÇ, Selami, Türk-Sovyet İlişkilerinin Doğuşu, Dergâh Yayınları, İstanbul 1998.
ŞAHİN, Enis, Trabzon ve Batum Konferansları ve Antlaşmaları (1917-1918), Türk Tarih Kurumu, Ankara 2002.
Talat Paşa'nın Anıları (Yayına Hazırlayan: Mehmet Kasım), Say Yayınları, İstanbul 1986.
Tekin Alp, Türkismus und Pantürkismus, Verlag Gustav Kiepenheuer, Weimar 1915.
TOPRAK, Zafer, "Bir Hayal Ürünü: İttihatçıların Türkleştirme Politikası", Toplumsal Tarih, 146 (Şubat 2006), s.14-22.
TUNAYA, Tarık Z., "Türkiye'nin Siyasi Gelişme Seyri İçinde İkinci 'Jön Türk' Hareketinin Fikri Esasları", Prof. Tahir Taner'e Armağan, İstanbul 1956, s.167-187.
ÜNAL, Hasan, "İttihat Terakki ve Dış Politika", Türkler, C. 13, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, s. 212-227.
WALLACH, Jehuda L.Bir Askeri Yardımın Anatomisi (Çevr. Fahri Çeliker), Genelkurmay Basımevi, Ankara 1977.
ZEHLIN, Egmont, "Friedensbestrebungen und Revoluti-onerungsversuche. Deutsche Bemühungen zur Ausschaltung Rußlands im Ersten Weltkrieg", Aus Politik und Zeitgeschichte, Beilage zur Wochenzeitung: Das Parlement, B. 25/61 (21. 6.1961).
ZÜRER, Werner, Kaukasien 1918-1921. Der Kampf der Großmächte um die Landbrücke zchwischen Schwarzem und Kaspischem Meer, Droste Verlag, Düsseldof 1978.