Batılı Sömürgeci Söylemin Türk Tarihi Dizilerinde Gönüllü Kabulü: Muhteşem Yüzyıl Dizisi Örneği

Son yıllarda tarihi dizi ve filmlerde Türk yapımcılığının yükselişte olmasına rağmen, pek çok dizide Osmanlıların, Türklerin ve daha genel olarak da İslam'ın oryantalist bir söylemle resmedilmesi, Avrupalılardan miras kalan bu algının gönüllü olarak sahiplenilmesi kaygı uyandırıcıdır. Türkleri ve Müslümanları barbar, ilkel, vahşi ırklar; Türk erkeğini şehvet düşkünü ve kaba saba; kadını egzotik bir seks objesi; Osmanlı haremini de ahlaksız ve sıradışı seks fantazilerinin yatağı olarak resmetmek asırlarca İngiliz ve Fransızlar gibi Avrupalı egemen sömürgeci güçlerin alameti farikası olagelmiştir. Bu "Ötekini şeytanlaştırma" söylemi yüzyıllar boyunca uydurulan "demokratik ve gelişmiş Batı" ile "ilkel ve despot Doğu" ikilemi güçlendirerek Orta Doğulu halkların sömürgeleştirilmesinde sözde ahlaki bir bahane ve gereklilik olarak ortaya çıkarılmış ve sömürgeleştirme sürecinde etkili bir biçimde kullanılmıştır. İşte bu makalede, Muhteşem Yüzyıl dizisinin dayandığı bu oryantalist söylem incelenecek ve bunun uluslararası platformda nasıl zararlar verebileceği irdelenecektir. Popülist söylemler bir kenara bırakılarak, konu tarih araştırmaları, edebiyat eleştirisi ve sömürgecilik incelemeleri bağlamında ele alınacak ve dizideki Oryantalist altyapı, böyle bir portrenin neden kullanıldığı ve hem yurt içinde hem de uluslararası arenada ne gibi ciddi sıkıntılara yol açabileceği sorularına cevap aranacaktır.

Voluntary Acceptance of Western Imperialist Discourse in Turkish Historical TV Series: The Case of The Magnificent Century

Despite the exciting rise of Turkish productions in recent years, particularly of historical drama, it is alarming to see that most of these shows voluntarily accept the European heritage of Orientalist depictions of the Ottomans, Turks, and Islam in general. "Other"-demonizing discourse characteristic in Western media served for centuries as a way to morally justify the subjugation of Middle Eastern peoples by reinforcing the artificial binary between the "sophisticated and democratic West" and "the ignorant and despotic East." It is therefore my modest aim in this article to demonstrate that contemporary productions such as the Magnificent Century [Muhteşem Yüzyıl in Turkish] are based on these stereotypical clichés and can be culturally and socially harmful on a global scale. Putting the populist debates in the public sphere aside, I will approach the issue as a scholar of postcolonial criticism and demonstrate the Orientalist undertones in the series; the uncanny reasons of such a representation; and its serious consequences both home and abroad.

PDF

___

Arat, Zehra F. Ed. Deconstructing Images of "The Turkish Woman." New York: St. Martin's Press, 1998.
Barin-Akman, Filiz. Osmanlı Kadını: Batılı Kadın Seyyahların Gözüyle İstanbul: Etkileşim, 2011.
Berkes, Niyazi. The Development of Secularism in Turkey. Montreal: McGill UP, 1964.
Brookes, Douglass Scott. The Concubine, The Princess and the Teacher: Voices from the Ottoman Harem. Austin: U of Texas P, 2008.
Daniel, Norman. Islam and the West. Edinburgh, Edinburgh UP, 1960.
Davis, Fanny. The Ottoman Lady: A Social History. New York: Greenwood Press, 1986. de Busbecq, Ogier Ghiselin. The Turkish Letters. Translated by Edward Seymour
Forster. Baton Rouge: Louisina State University Press, 1927.
Faroqhi, Suraiya. The Ottoman Empire: A Short History. Princeton: Markus Wiener Publishers, 2009.
Findley, Carter Vaughn. Turkey, Islam, Nationalism, and Modernity. New Haven, Yale UP, 2010.
Given-Wilson, Chris and Alice Curteis. The Royal Bastards of Medieval England. London: Routledge, 1984.
Helly Dorothy O. and Susan M. Reverby. Gendered Domains: Rethinking Public and Private in Women's History. Ithaca: Cornell UP, 1992.
İhsanoğlu, Ekmeleddin. Osmanlılar ve Bilim: Kaynaklar Işığında Bir Keşif. İstanbul: Etkileşim, 2010.
İlhan, Attila. "Ahtapot'un Kolları [Arms of the Octopus]." In Hangi Edebiyat, 197- 200. Istanbul: Bilgi, 1981.
- - -. "Dokunmayın Keyfimi [Don't Disturb Me]." In Hangi Edebiyat, 173-7. Istanbul: Bilgi, 1981.
- - -. Aydınlar Savaşı [War of Intellectuals]. İstanbul: Bebekus'un Kitapları, 1991. Print.
- - -. Batının Deli Gömleği [The West's Straightjacket]. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2002.
- - -. Hangi Atatürk [Which Atatürk?] İstanbul: Bilgi, 1981.
İnalcık, Halil. Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ: 1300-1600. İstanbul: YKY, 2004.
Itzkowitz, Norman. Ottoman Empire and Islamic Tradition. Chicago: U of Chicago P, 1972.
Kafadar, Cemal. Between Two Worlds: The Construction of the Ottoman State. Berkeley: U of California P, 1995.
Kinross, Lord. The Ottoman Centuries: The Rise and Fall of the Turkish Empire. London: Perennial, 1977.
Kohen, Elli. History of the Turkish Jews and Sephardim: Memoirs of a Past Golden Age. UP of America, 2006.
Lamming, George. "The Occasion for Speaking." In The Post-Colonial Studies Reader, 14-18. Edited by Bill Ashcroft, et. al. New York: Routledge, 1995.
Levy, Avigdor. Jews of the Ottoman Empire. Princeton: Darwin Press, 1994.
- - -. Jews, Turks, and Ottomans: A Shared History. Syracuse UP, 2002.
- - -. The Sephardim in the Ottoman Empire. Princeton, Darwin P, 1992.
Lewis, Reina. Rethinking Orientalism: Women, Travel and the Ottoman Harem. New Jersey: Rutgers UP, 2004.
Lybyer, Albert Howe. The Government of the Ottoman Empire in the Time of Suleiman the Magnificent. Cambridge: Harvard UP, 1913.
MacFie, A. L., ed. Orientalism: A Reader. New York: New York UP, 2000.
Mardin, Serif. Religion, Society and Modernity in Turkey. Syracuse: Syracuse UP, 2006.
Ocak, Ahmet Yaşar. "Islam in the Ottoman Empire: A Sociological Framework for a New Interpretation." In Ottoman Borderlands, 183-198. Edited by Kemal H. Karpat and Robert W. Zenz. Madison: U of Wisconsion P, 2003.
Pierce, Leslie P. "Beyond Harem Walls: Ottoman Royal Women and the Exercise of Power," in Gendered Domains: Rethinking Public and Private in Women's History, ed. Dorothy O. Helly and Susan M. Reverby. Ithaca: Cornell UP, 1992.
Powell, Roger and Peter Beauclerck-Dewar. Royal Bastards: Illegitimate Children of the British Royal Family. London: History P, 2008.
Said, Edward. Culture and Imperialism. London: Chatto &Windus, 1993.
- - -. Orientalism. New York: Vintage, 1978.
Schick, Irvin Cemil. "The Women of Turkey as Sexual Personae: Images from Western Literature" in Deconstructing Images of "The Turkish Woman." Edited by Zehra F. Arat. New York: St. Martin's Press, 1998.
White, Hayden. Metahistory: The Historical Imagination in Nineteenth Century Europe. Baltimore: Johns Hopkins UP, 1973.
- - -. The Content of the Form: Narrative Discourse and Historical Representation. Baltimore: Johns Hopkins UP, 1987.
- - -. Tropics of Discourse: Essays in Cultural Criticism. Baltimore: Johns Hopkins UP, 1978.