Bursa'da Serbest Cumhuriyet Fırkası Teşkilatı ve İktidar İle Çekişmesi

Bu çalışma Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın (SCF) Bursa Vilayeti'nde teşkilatlanması ve 1930 yılı belediye seçimlerini inceleyerek, SCF'nın Bursa'da başarılı olamasa da etkin muhalefeti ile CHF iktidarının kendisini sorgulamasına sebep olduğunu ortaya koymaktadır. Bu etkin muhalefet sonucu CHF merkez ile taşra arasındaki kopukluğu gidermek için Bursa ve çevresine önemli yatırımlar başlatarak ekonomide ortaya çıkan eksiklikleri gidermeye çalışmış ayrıca Halkevleri ve Halkodası gibi kültürel yatırımlarla da halk ile arasındaki kopukluğu gidermeye çalışmıştır

Organization of the Free Republican Party in Bursa and Its Conflict with the Government

This article examines the organization of the Liberal Republic Party in Bursa and the 1930 municipal elections. It argues that although SCF was not successful in the elections, its effective opposition forced the Republican Public Party (RPP) government to question its existing policies. After this effective opposition, in order to bridge the gap between the center and the region and improve economic conditions, the RPP initiated state investments in Bursa and its vicinity. Furthermore, the RPP initiated cultural investments such as People's Houses and People's Rooms

PDF

___

ARŞİVLER
Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA)
İçişleri Bakanlığı Arşivi
Türkiye Büyük Millet Meclisi Arşivi RESMİ YAYINLAR
Bursa 1927 Vilayet Salnamesi, Vilayet Matbaası, Bursa 1927.
Cumhuriyet Halk Fırkası Kâtibi Umumiliğinin Fırka Teşkilâtına Umumi Tebligatı (Mayıs 1931'den 1. Kanun 1932 nihayetine kadar I. Hâkimiyeti Milliye Matbaası, Ankara, 1933.
TBMM Zabıt Ceridesi
GAZETELER
Akşam
Akın
Anadolu
Cumhuriyet
Hâkimiyeti Milliye
Hizmet
Milliyet
Serbest Cumhuriyet Gazetesi
Son Posta
The Times
Ulus
Vakit
Yarın
Yeni Adana (Adana)
Yeni Asır
KİTAPLAR
AĞAOĞLU, Ahmet, Serbest Fırka Hatıraları, İletişim Yayınları, İstanbul 1994.
Atatürk'ün Seyahat Notları,(1930-1931),Yayına Hazırlayan: Gürbüz Tüfekçi, Kaynak Yayınları, İstanbul 1996.
AVCI, Cemal, III. Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Yapısı ve Faaliyetleri(1927- 1931),Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2000.
AVŞAR, Abdülhamit, Bir Partinin Kapanmasında Basını Rolü: Serbest Cumhuriyet Fırkası, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 1998.
ATAY, Falih Rıfkı, Çankaya, Pozitif Yayınları, İstanbul 1968.
BALKAYA, İhsan Sabri, Ali Fethi Okyar, TTK, Ankara 2005.
BALKAYA, İhsan Sabri, Serbest Cumhuriyet Fırkası Arşiv Belgelerine Göre 1930 Belediye Seçimleri, Güneş Vakfı Yayınları, Erzurum 2006.
BAŞAR, Ahmet Hamdi, Hatıralar, Meşrutiyet, Cumhuriyet ve Tek Parti Dönemi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1990.
ÇOLAK, Hikmet, 1930 Belediye Seçimleri,(Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi),Ankara, 2007.
ERÇEVİK, Hatice, 1935-1950 Yıllarında Bursa'nın Kırsal Alanındaki Gelişmeler, (Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bursa 2006.
EMRENCE, Cem, Serbest Cumhuriyet Fırkası, İletişim Yayınları, İstanbul 2006.
GOLOĞLU, Mahmut, Tek Parti Cumhuriyeti, İş Bankası Yayınları, Ankara, 2008.
GÜVENDİREN, Muhlise, Türk Devriminin Bursa'ya Ekonomik Boyutta Yansımaları (1923-1950),(Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2005.
HATİPOĞLU, Şevket Raşit, Türkiye'de Zirai Buhran, Ankara 1936.
İNÖNÜ, İsmet, Hatıralar II, Bilgi Yayınları, Ankara 1987.
KABASAKAL, Mehmet, Türkiye'de Siyasal Parti Örgütlenmesi (1908-1960),Tekin Yayınevi, İstanbul 1991.
KILIÇ ALİ, Kılıç Ali'nin Anıları, Derleyen: Hulusi Turgut, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2005.
KOÇAK, Cemil, Belgelerle İktidar ve Serbest Cumhuriyet Fırkası, İletişim Yayınları, İstanbul 2006.
LORD KİNROSS, Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Atatürk, Çev: Metin Kıratlı, Altın Yayınları, İstanbul 1990.
OKYAR, Fethi, Üç Devirde Bir Adam, Hazırlayan: Cemal Kutay, Dilek Matbaası, İstanbul 1980.
OKYAR, Osman -Mehmet Seyitdanlıoğlu, Fethi Okyar'ın Anıları, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 1997
ÖZ, Esat, Tek Parti Yönetimi ve Siyasal Katılım, Gündoğan Yayınları, Ankara 1992.
SERTEL, Zekeriya, Hatırladıklarım, Gözlem Yayınevi, İstanbul 1971.
SOYAK, Hasan Rıza, Atatürk'ten Hatıralar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2006.
TEZEL, Yahya S. Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi (1923-1950), Yurt Yayıncılık, Ankara 1986.
TİMUR, Taner, Türk Devrimi ve Sonrası, İmge Kitabevi, Ankara 1993.
TUNAYA, Tarık Zafer, Türkiye'de Siyasî Partiler (1859-1922), Doğan Kardeş Yayınları, Ankara 1998.
TUNÇAY, Mete, Türkiye Cumhuriyeti'nde Tek Parti Yönetimi'nin Kurulması (1923- 1931), Cem Yayınevi, İstanbul 1992.
URAN, Hilmi, Meşrutiyet, Tek Parti, Çok Parti Hatıralarım (1908-1950),Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2008.
US, Asım, Asım Us'un Hatıra Notları, Vakit Matbaası, İstanbul 1966.
WALTER F.Weiker, The Modernızatıon Of Turkey, Meıer Publıshers, Inc, London, 1981.
YETKİN, Çetin, S.C.F Olayı, Otopsi Yayınları, İstanbul 1982.
ZÜRCHER Erik Jan, Modernleşen Türkiye'nin Tarihi, Çev: Yasemin Soner, İletişim, İstanbul, 1990. MAKALELER
ZEKERİYA M. " Yeni Fırka Sağ mıdır Sol mudur" Son Posta, 15 Ağustos 1930.
ZEKERİYA M. "Yeni Fırkanın Manası", Son Posta, 11 Ağustos 1930.
OĞUZOĞLU, Yusuf ,"Giritli Mübadillerin İpekçilik Deneyimleri ve Bunun Bursa Yöresine Aktarılması" Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:24, Bursa 2013,s.59-66.
KADIOĞLU, Sevtap, "Bursa Ziraat Cemiyeti (1927) Ve Yayını Asrî Çiftçi" Osmanlı Bilimi 266 Araştırmaları, Cilt:VI/2,2005,s.267-286.
AKALIN, Muzaffer "Belediye Seçimleri", İdare Dergisi, Mayıs-Haziran, Sayı:180,s.5- 22.