BİR OSMANLI DİPLOMATI: MEHMED FERİDUN BEY (1847-1903

Bu makalede, diplomasi alanındaki bilgisi, gayreti, sadakati, yardımseverliği ve mesleki deneyimleri göz önünde bulundurularak 40 seneye yakın devlet bürokrasisinin çeşitli kademelerde görev yapmış olan Mehmed Feridun Bey’in hayat hikâyesi ortaya çıkarılmıştır. Mehmed Feridun Bey, Tanzimat ve II. Abdülhamid dönemi en önemli bürokratları arasındadır. Onun ailesi, eğitimi ve mesleki kariyeri hakkında bugüne kadar yapılmış bir çalışma yapılmadığı göz önüne alındığında bu makaleyle bir Tanzimat bürokratının yaşamöyküsü ortaya konulurken aynı zamanda onun etrafında gelişen olayların açıklanarak döneme ışık tutulması hedeflenmiştir. Bu amaçla ailesi, eğitimi, kariyeri ve mesleki faaliyetleri bu makalede ağırlıklı olarak arşiv belgeleriyle ele alınacaktı

An Ottoman Diplomat: Mehmed Feridun Bey (1847-1903

In this paper, the life story of Mehmed Feridun Bey, who served at various levels in the state bureaucracy for nearly 40 years, has been described considering his knowledge of diplomacy, his effort, his loyalty, his benevolence and his professional experience. Mehmed Feridun Bey is among the most important bureaucrats of the Tanzimat and Abdülhamid II period. Considering that no study has been done about his family, education and professional career so far, this article aims to shed light on the period by explaining the events surrounding him while describing the life story of a Tanzimat bureaucrat. For this purpose, his family, education, career and professional activities will be discussed mainly with archival documents in this paper

PDF

___

Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA) Babıali Evrak Odası Evrakı (BEO)
No:39/2897; 2185/163863; 519/38858
Dahiliye Nezâreti Sicill-i Ahvâl Komisyonu Defterleri (DH. SAİD.d.)
No: 1/668; 10/961
İrade Eyalet-i Mümtaze Yunanistan (İ. MTZ (01)
No:17/756; 18/271; 18/684
İrade Dahiliye (İ. DH)
No: 771/62822; 1167/91254; 1200/93910; 1256/98632
İrade Hariciye (İ. HR)
No: 237/14050; 279/17188; 266/15963; 269/16160; 269/16179;
256/15314; 277/16961;
300/18999; 311/19867; 345/22; 353/66
İrade Meclis-i Mahsus (İ. MMS)
No: 121/5214
Hariciye Nezareti Mektubi Kalemi (HR. MKT)
No: 666/32; 716/3; 737/47
Hariciye Nezâreti Paris Sefareti (HR. SFR(04)
No: 727/136
Hâriciye Nezâreti Sicill-i Ahval İdare-i Umumiyesi Müdiriyeti (HR. SAİD)
No: 5/28; 10/961; 19/18
Hâriciye Nezâreti Siyasî Kısmı Evrakı (HR. SYS)
No: 183/51; 196/31, 215/4; 215/11; 1727/52; 1729/115; 1729/101; 1730/4
Hariciye Nezâreti Tahrirat (HR. TH)
No: 42/52; 70/75; 82/67; 82/72; 163/47; 295/69; 99/9; 99/86; 115/69
Hariciye Nezareti Tercüme Odası Evrakı (HR. TO)
No: 11/68; 11/71; 11/88; 12/27; 12/65;12/76; 24/26; 26/86; 26/90; 27/43; 41/120; 43/29;43/32;
79/9; 167/58; 358/38; 537/50
Hariciye Nezâreti Umur-ı Hukuk-ı Muhtelite Müdüriyeti (HR. UHM) No: 287/69; 288/10
Yıldız Sadaret Hususi Maruzat Evrakı (Y.A.HUS)
No: 188/86; 193/17/ 236/65; 253/76; 263/62; 263/88; 315/13; 316/107
Yıldız Esas Evrakı (Y.EE)
No: 42/128; 44/105
Yıldız Mütenevvi Maruzat Evrakı (Y.MTV)
o: 75/119; 216/108
Yıldız Perakende Evrâkı Elçilik Şehbenderlik ve Ataşemiliterlik (Y..PRK.EŞA)
No: 1/32; 1/71; 6/8; 6/43; 6/92; 6/93; 7/16; 8/9; 8/73; 11/10; 13/17.
Yıldız Perakende Evrâkı Hariciye Nezâreti Marûzâtı (Y..PRK.HR) No: 12/74
Yıldız Perakende Evrâkı Başkitabet Dairesi Marûzâtı (Y..PRK.BŞK) No: 47/31
Yıldız Perakende Evrâkı Evrâkı Yaveran ve Maiyyet-i Seniyye Erkan-ı Harbiye Dairesi (Y..PRK.MYD.)
No: 12/49
Yıldız Sadaret Resmi Marûzât Evrâkı (Y..A...RES) No: 32/27
Yıldız Perakende Evrakı Posta Telgraf Nezareti Maruzatı (Y.PRK.PT) No: 6/51, 20/14.
Gazete ve Dergiler Basiret
Servet-i Fünun
Kitap ve Makaleler
AKKAYA, Rukiye KİA, “Kâni Paşa-Zâde Rif’at Bey’in “Hukuk-ı Umûmiyye” (İstanbul, 1290) Kitabı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 25, S. 1, Haziran 2019, ss. 1-14.
AKGÜN, Seçil- Murat Uluğtekin, Hilal-i Ahmer’den Kızılay’a; TDV Yay., Ankara 2000.
BALLI, Muhammet, Tanzimatçı Bir Devlet Adamı: Mehmed Kabuli Paşa, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun 2017.
BALCI, Sezai, Babıali Tercüme Odası, Libra Yay., İstanbul 2003. BAYRAKTAR, Ayşenur, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Toplum ve Siyaset, ed. Ali Okumuş-Ali Murat Kurşun, Taş Mektep Yay., İstanbul 2016, ss. 197-200.
BERK, Süleyman, Zeytinburnu’nun Mezar Taşları, C.I, Acar Basın yay., İstanbul 2006. FİNDLEY, V. Carter, Osmanlı İmparatorluğu’nda Bürokratik Reform Babıâli, 1789-1922, çev. Ercan Ertürk, İstanbul 2014, s. 216.
GENÇOĞLU, Mustafa, Osmanlı Devleti’nce Batı’ya Eğitim Amacıyla Gönderilenler (1830- 1908) Bir Grup Biyografisi Araştırması, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara 2008.
İNAL, İbnülemin Mahmut Kemal, Son Sadrazamlar, C. III, Dergah Yay., İstanbul 1982.
HIZLI, Kasım, Paris Büyükelçisi Salih Münir Paşa’nın (Çorlulu) Hayatı ve Faaliyetleri (1857- 1939), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul 2020
KAYIRAN, Mehmet -Mustafa Yahya Metintaş, “Türk-Yunan İlişkileri (1878-1952)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yakın Tarih Dergisi, C.I, S. III, ss. 40-44.
ORTAYLI, İlber, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, Hil Yayınları, İstanbul 1987.
PAKALIN, Mehmed Zeki, Sicill-i Osmani Zeyli: Son Devir Osmanlı Meşhurları Ansiklopedisi, C. VI., TTK yay., Ankara 2008.
ŞAFAK, Nurdan, Bir Tanzimat Diplomatı Kostaki Musurus Paşa (1807-1891), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2006.
SERBESTOĞLU, İbrahim- Abidin Temizer, Ambassadors and Consuls of The Ottoman Empire to Serbia, Livre de Lyon, France 2021.
--------------, “Mehmed Feridun beg: Aambasador Osmanskog carstva u beogradu (maj 1890 -maj 1893”, Belgrade Historical Review XI, Department of History Faculty of Philosophy University of Belgrad, Belgrad 2020, s. 159-168.
SÜREYYA, Mehmed, Sicill-i Osmani, C. III, (Haz. Nuri Akbayar), Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul 199